Ngày 10-5, ngày thứ ba diễn ra phiên tòa xét xử vụ án lạm dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ đối với các bị cáo Cao Minh Huệ, nguyên Giám đốc Sở Địa chính tỉnh Bình Dương; Đỗ Văn Sâm, nguyên cán bộ Phòng NN-PTNT H Bến Cát và Phan Văn Trung, nguyên Trưởng phòng NN-PTNT huyện Bến Cát, gây thiệt hại của nhà nước hơn 131 tỉ đồng.
Phủ nhận cáo trạng của VKS
Hôm nay, trong phần xét hỏi, HĐXX TAND tỉnh Bình Dương hỏi bị cáo Cao Minh Huệ về việc, có đồng ý với việc truy tố của VKS hay không?
Bị cáo Cao Minh Huệ cho rằng cáo trạng truy tố của VKS là không đúng bản chất sự việc.
Bị cáo Cao Minh Huệ nói rằng, việc kết luận điều tra và truy tố của Viện kiểm sát không đúng với bản chất sự việc. Bị cáo cho rằng các việc làm của mình là áp dụng đúng Luật đất đai năm 1993 và như vậy là bị cáo không sai.
Trong phần trả lời các câu hỏi của HĐXX bị cáo Cao Minh Huệ khẳng định: công ty Sobexco là doanh nghiệp nhà nước được giao 706 ha đất nông nghiệp không thu tiền sử dụng đất nên không có quyền chuyển nhượng diện tích đất được giao là hoàn toàn chính xác.
Thế nhưng, trong tờ trình số 542 ban hành ngày 15-9-2000 do bị cáo Huệ là nguyên là Giám đốc Sở Địa chính tỉnh Bình Dương ký thì lại có nội dung: Thu hồi khu đất sản xuất nông nghiệp có diện tích 306, 979 ha của công ty Sobexco tại xã An Tây, huyện Bến Cát gồm các lô D1, D2, D3, D4, D5,D6,D7, D8, D9, C3. Giao toàn bộ diện tích thu hồi như trên cho UBND huyện Bến Cát xem xét và cấp GCNQSDĐ (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất), cho người sử dụng đất theo đúng quy định của pháp luật.
Trả lời về việc này, bị cáo Cao Minh Huệ giải thích quanh co không thừa nhận và cũng phủ nhận nội dung của văn bản này. Khi HĐXX nhấn mạnh vậy chữ ký trong văn bản này có đúng là của bị cáo không? Bị cáo Huệ trả lời là đúng.
Rất đông những người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong vụ án tham dự phiên tòa.
Trong lần bán 352 ha cao su lần thứ hai, tám người trong gia đình bị cáo Cao Minh Huệ gồm vợ, con, em, cháu, đã tham gia mua hơn 75 ha, với giá trị giá hơn 3,6 tỉ đồng.
Tuy nhiên, khi HĐXX hỏi về vấn đề này. Bị cáo Huệ trả lời rằng không biết những người gia đình của mình mua đất tại đây. Chỉ đến khi nội bộ gia đình xảy ra cãi vã mới biết sự việc. Còn việc từ đâu những người gia đình mình biết việc bán đất trên thì bị cáo không biết.
Theo kết luận điều tra: để vợ và con mình được cấp GCNQSDĐ trên 10 ha/người, mà vẫn đảm bảo hạn mức giao đất nông nghiệp, bị cáo Huệ đã ký tờ trình số 666/TT-ĐC đề nghị UBND tỉnh Bình Dương nâng hạn mức giao đất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Dương từ 10ha/hộ gia đình hoặc cá nhân lên 30ha/ hộ gia đình hoặc cá nhân.
Tuy nhiên, HĐXX hỏi nếu không biết tại sao lại làm tờ trình trên để có lợi cho việc mua đất của người nhà gia đình mình thì bị cáo trả lời, đó là sự trùng hợp ngẫu nhiên, bị cáo không hề biết.
Các bị cáo tại phiên tòa.
Ghi nhận trong suốt quá trình xét hỏi, bị cáo Huệ trả lời quanh co, các câu trả lời có sự mâu thuẫn về nội dung và có sự đùn đẩy trách nhiệm.
HĐXX giả định nếu việc cấp GCNQSDĐ đối diện tích đất 658 ha là sai, thì bị cáo có trách nhiệm gì hay không? Bị cáo Huệ trả lời quanh co không thừa nhận sai và hỏi ngược lại, nếu có sai thì sai ở chỗ nào?
Sai phạm gây thất thoát hơn 131 tỉ đồng
Đây là vụ án đã xảy ra hơn 10 năm và từng hai lần tạm đình chỉ điều tra vụ án, điều tra bị can, sau đó lại phục hồi điều tra. Vụ án sau đó được Bộ công an điều tra và VKSND Tối cao ra cáo trạng truy tố. Sau đó, VKSD Tối cao ủy quyền cho VKSND tỉnh Bình Dương thực hành quyền công tố trước TAND tỉnh này.
Các bị cáo bị bắt tạm giam hơn một năm (29-10-2009), sau đó cho tại ngoại (từ 2-2011) cấm đi khỏi nơi cư trú. Bị can Nguyễn Thanh Hải (nguyên Giám đốc Công ty Chế biến cây công nông nghiệp xuất khẩu-Sobexco) đã mất năm 2010 nên đình chỉ điều tra.
Người nhà bị cáo Cao Minh Huệ đã mua hơn 75 ha nhưng bị cáo Cao Minh Huệ không hề biết.
Theo cáo trạng, Công ty Chế biến cây Công nông nghiệp xuất khẩu (Sobexco) là doanh nghiệp nhà nước, có trụ sở tại huyện Bến Cát (Bình Dương), do Nguyễn Thanh Hải làm giám đốc. Trong quá trình hoạt động, Sobexco được tỉnh Bình Dương giao quản lý 706 ha đất vườn điều tại xã An Tây (huyện Bến Cát).
Năm 1997, Sobexco thanh lý 650 ha vườn điều vay vốn để trồng cây cao su nhưng không hiệu quả dẫn đến nợ kéo dài.
Vì vậy, khi được sự đồng ý của UBND tỉnh Bình Dương, Sobexco đã bán 658 ha cao su trong tổng số 706 ha đất được giao. Những người mua vườn cao su được UBND huyện Bến Cát được cấp GCNQSDĐkhông đúng quy định pháp luật, khiến nhà nước thất thu tiền thuê đất.
Đến năm 2007, khi nhà nước tiến hành giải phóng mặt bằng khu công nghiệp An Tây, những người đã mua đất lại được tiền bồi thường về đất, gây thiệt hại rất lớn cho nhà nước. Tổng cộng, trong vụ án này cơ quan điều tra xác định nhà nước thiệt hại hơn 131 tỉ đồng.
Cũng theo cáo trạng, vì động cơ vụ lợi, bị cáo Cao Minh Huệ không thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao trong việc tham mưu cho UBND tỉnh Bình Dương chỉ đạo UBND huyện Bến Cát làm thủ tục cho thuê đất vườn cây cao su, không hướng dẫn UBND huyện cấp sổ đỏ đúng quy định pháp luật.
Để có lợi cho nhưng người gia đình mình khi mua đất, bị cáo Cao Minh Huệ cũng đã làm tờ trình đề nghị UBND tỉnh Bình Dương nâng hạn mức giao đất từ 10 ha lên 30 ha/hộ gia đình trái với quy định pháp luật.
Bị cáo Phan Văn Trung đã thống nhất với Đỗ Văn Sâm chỉ đạo, hướng dẫn Nguyễn Thanh Hải lập và ký lại 41 hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất trái quy định pháp luật; trực tiếp ký vào tờ trình để UBND huyện Bến Cát cấp sổ đỏ cho 71 người không đúng quy định pháp luật.
Tương tự, bị cáo Đỗ Văn Sâm cũng do động cơ vụ lợi đã hướng dẫn cán bộ xã và Nguyễn Thanh Hải thực hiện các hợp đồng chuyển nhượng mục đích sử dụng trái quy định. Bị cáo Sâm cũng là người trực tiếp viết nội dung 31 đơn xin đăng ký quyền sử dụng đất, xác nhận cho những người mua vườn cao su không đúng với thực tế.
Theo cáo trạng, bị cáo Cao Minh Huệ đã mua hơn 75 ha để cho tên vợ, con, chị em ruột của Huệ đứng tên. Dù đến nay chưa nhận tiền bồi thường (do UBND quyết định tạm dừng) thì gia đình bị can Huệ đã được hưởng lợi giá trị quyền sử dụng đất hơn 1,3 tỉ đồng.
Vợ chồng bị cáo Đỗ Văn Sâm được cấp hơn 14 ha, dù chưa nhận tiền bồi thường nhưng được hưởng lợi giá trị quyền sử dụng đất hơn 237 triệu đồng.
Mẹ ruột của bị cáo Phan Văn Trung được cấp hơn 4,2 ha, sau đó chuyển nhượng cho em trai là Phan Văn Thuần. Đến năm 2007, ông Thuần được đền bù về đất 3,6 tỉ đồng, ngoài ra không phải trả tiền thuê đất hơn 2,3 tỉ đồng.
Trong vụ án này, ngoài bốn bị can bị khởi tố còn một phần trách nhiệm của các cá nhân khác như: ông Hồ Minh Phương, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương; bà Trần Thị Kim Vân, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương; ông Phan Hồng Đoàn, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương; ông Nguyễn Hữu Trí, nguyên Phó Chủ tịch UBND huyện Bến Cát. Theo kết quả điều tra chưa thấy những cá nhân này có vụ lợi nên cơ quan điều tra Bộ Công an không xem xét xử lý hình sự.
