Ngày 7-11, Quốc hội (QH) dành phần lớn thời gian chất vấn các “tư lệnh” ngành ở nhóm lĩnh vực thứ ba là tư pháp; an ninh trật tự, an toàn xã hội; thanh tra; tòa án; kiểm sát; kiểm toán.
Nhiều nội dung chất vấn đã được gửi đến Tổng Thanh tra Chính phủ (TTCP) Đoàn Hồng Phong.
Việc lập tổ thanh tra đã đúng luật?
Tại phiên chất vấn, đại biểu (ĐB) Lê Thanh Vân (đoàn Cà Mau) nêu vụ việc liên quan đến dự án Đại Ninh ở Lâm Đồng có nhiều dấu hiệu vi phạm và cơ quan điều tra đã khởi tố một loạt bị can, trong đó có một số cán bộ của TTCP về tội nhận hối lộ.
ĐB đoàn Cà Mau chất vấn Tổng Thanh tra việc thành lập tổ công tác để thanh tra lại kết quả của đoàn thanh tra có đúng luật không? Mặt khác, với “vai trò kép” vừa là thủ trưởng cơ quan thanh tra vừa là người đứng đầu cơ quan nhà nước, Tổng Thanh tra chịu trách nhiệm gì trước pháp luật?
Trả lời ĐB Vân, Tổng TTCP Đoàn Hồng Phong khẳng định thực chất đây là việc rà soát, sửa đổi, bổ sung kết luận thanh tra chứ không phải thanh tra lại.
Theo ông Phong, sau khi TTCP ban hành kết luận thanh tra ngày 12-6-2020, Công ty Sài Gòn Đại Ninh và Văn phòng luật sư Phan Trung Hoài nhiều lần gửi đơn đề nghị xem xét lại việc thu hồi dự án và đề nghị cho công ty này tiếp tục thực hiện.
TTCP đã thành lập tổ công tác ngày 1-3-2021 để kiểm tra, xác minh, làm rõ kiến nghị của Công ty Đại Ninh, đồng thời phê duyệt kế hoạch kiểm tra, xác minh của tổ công tác. Ông Phong nói cơ sở pháp lý là TTCP thực hiện ý kiến của Chính phủ mà trực tiếp là do một lãnh đạo Chính phủ giao nhiệm vụ.
Tổng TTCP thừa nhận xảy ra việc liên quan đến Sài Gòn Đại Ninh, cụ thể là việc chuyển tiền của Ngân hàng SCB. “Cơ quan điều tra đang điều tra, xử lý theo quy định. Một số cán bộ của TTCP đã bị khởi tố, tạm giam để điều tra, trách nhiệm chủ yếu là nhận hối lộ” - theo ông Phong.
Tổng TTCP cho hay ông đã chỉ đạo xử lý khai trừ Đảng, buộc thôi việc các công chức liên quan đến vụ án này. Về trách nhiệm cá nhân, ông Phong nói: “Tổng TTCP chịu trách nhiệm trước quy định của Đảng, Nhà nước. Khi có chỉ đạo của Đảng và Nhà nước thì sẽ chịu trách nhiệm về việc này”.
Thanh tra Chính phủ đã ban hành các quy định như cấm cán bộ thanh tra nhận tiền, quà, giao lưu ăn uống với đối tượng thanh tra dưới mọi hình thức.
Tranh luận lại vì thấy chưa thỏa đáng
Chưa hài lòng với câu trả lời, ĐB Lê Thanh Vân giơ biển xin tranh luận và cho rằng câu trả lời của Tổng Thanh tra “chưa chính xác”.
Theo ĐBQH đoàn Cà Mau, kết luận thanh tra do đoàn thanh tra thực hiện theo Luật Thanh tra. Còn tổ công tác là một giải pháp hành chính, được thành lập theo yêu cầu của người đứng đầu cơ quan để phục vụ cho yêu cầu hành chính, không thể có thẩm quyền thay đổi quyết định của đoàn thanh tra (trước đó) theo luật được.
ĐB này cho biết trong vụ án Đại Ninh, tổ công tác đã thay đổi kết luận của đoàn thanh tra, từ kết luận sai pháp luật, yêu cầu thu hồi dự án chuyển sang giãn tiến độ, điều chỉnh dự án, gia hạn cho nhà đầu tư. “Điều này trái pháp luật hoàn toàn” - ông Vân nhấn mạnh.
“Câu thứ hai tôi hỏi Tổng Thanh tra chịu trách nhiệm trước pháp luật thế nào nhưng Tổng Thanh tra trả lời là chịu trách nhiệm theo chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, trả lời như thế không đúng. Trước QH, tôi đề nghị Tổng Thanh tra nhận trách nhiệm của mình trước hậu quả của việc sai đó gây ra” - ông Vân nêu.
Đáp lời, ông Phong nhắc lại việc thành lập tổ công tác để rà soát dự án Đại Ninh trên cơ sở chỉ đạo của Chính phủ và lãnh đạo Chính phủ lúc đó, do Phó Tổng Thanh tra Trần Văn Minh ký văn bản. Phó Tổng Thanh tra Trần Văn Minh cũng là người ký thông báo kết luận thanh tra lần đầu, sau này cũng là người ký nội dung sửa đổi, điều chỉnh dự án Đại Ninh.
“Những việc khác có liên quan, ĐB Lê Thanh Vân nếu chưa thấy thỏa mãn, tôi xin phép trao đổi, làm việc trực tiếp hoặc gửi văn bản, vì trên diễn đàn QH thời gian có hạn” - ông Phong nói.
Làm gì trước thực trạng chân lấm, rê đuốc và nhận quà
ĐB Phạm Nam Tiến (đoàn Đắk Nông) nêu thực trạng đội ngũ công chức làm công tác thanh tra phòng, chống tham nhũng, tiêu cực có dấu hiệu vi phạm pháp luật tăng. “Chỉ tính sáu tháng đầu năm 2023 đã có 30 cán bộ bị kỷ luật, 28 trường hợp bị xử lý hình sự” - ĐB Tiến dẫn chứng.
Nhắc đến việc Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiều lần nhấn mạnh phải tránh tình trạng “chân mình còn lấm bê bê, lại cầm bó đuốc đi rê chân người”, ĐB Tiến đề nghị Tổng Thanh tra cho biết trách nhiệm, giải pháp trước thực trạng này.
Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong thừa nhận có tình trạng như ĐB Tiến nêu và đề nghị các cấp, các ngành phối hợp chặt chẽ trong thực hiện các nghị quyết, quyết định của TTCP về việc tăng cường, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thanh tra…
Ông Phong đặc biệt nhắc tới các quy định nghiêm cấm trong hoạt động thanh tra mà vừa qua TTCP đã ban hành, như cấm nhận tiền, quà, giao lưu ăn uống với đối tượng thanh tra dưới mọi hình thức; nghiêm cấm bỏ lọt, bỏ sót, bỏ qua hành vi vi phạm của đối tượng thanh tra.
Ngoài ra, Tổng Thanh tra cũng cho biết TTCP đã tham mưu Thủ tướng ban hành Chỉ thị 26 về chấn chỉnh, tăng cường công tác thanh tra, kiểm toán, thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động công vụ được quy định tại Nghị quyết kỳ họp thứ tư của QH.
