Các đảng viên Cộng hòa tại Quốc hội (QH) Mỹ đang nỗ lực bảo vệ cựu Tổng thống Donald Trump sau khi Đại bồi thẩm đoàn Manhattan (bang New York, Mỹ) ra quyết định truy tố hình sự ông.
Phản ứng của đảng Cộng hòa đã được thể hiện từ khi ông Trump lên tiếng ngày 19-3 rằng ông sẽ bị truy tố, và giờ khi điều này thành chính thức thì sự phẫn nộ này càng leo thang hơn, theo trang tin The Hill.
Theo nguồn tin từ đài ABC News, ông Trump đã bắt đầu gọi điện thoại cho các đồng minh trong QH vào tối 1-4, kêu gọi họ bảo vệ ông sau tin tức ông bị truy tố. Trang tin Axios cho biết rất nhiều đảng viên Cộng hòa - từ các đối thủ hàng đầu của ông Trump trong cuộc đua tổng thống, những người theo chủ nghĩa thực dụng trung hữu cho đến những người bảo vệ ông Trump theo đường lối cứng rắn đều đứng về phía ông Trump và tuyên bố việc ông bị truy tố là có động cơ chính trị.
 |
Cảnh sát canh gác trước cao ốc Trump Tower. Ảnh: THE NEW YORK TIMES |
Nhắm trực diện công tố viên Manhattan
Ngày 30-3, Đại bồi thẩm đoàn Manhattan đồng ý truy tố hình sự ông Trump về cáo buộc ông chi tiền “bịt miệng” cho ngôi sao phim người lớn Stormy Daniels để cô này không tiết lộ về quan hệ tình ái của hai người, trong thời điểm tranh cử tổng thống năm 2016. Bản cáo trạng vẫn đang được niêm phong nhưng một số hãng tin đưa tin rằng nó gồm hơn 30 cáo buộc.
Các đảng viên Cộng hòa đặc biệt nhắm vào công tố viên Alvin Bragg (người của đảng Dân chủ), Trưởng Văn phòng Công tố quận Manhattan. Nhiều đảng viên Cộng hòa cấp cao tuyên bố sẽ hành động mạnh tại QH nhằm chống lại công tố viên Bragg.
Không lâu sau khi ông Trump ngày 19-3 lên tiếng rằng ông có thể bị bắt, ngày 20-3, Ủy ban Tư pháp Hạ viện, Ủy ban Hành chính Hạ viện và Ủy ban Giám sát Hạ viện đã bắt đầu cuộc điều tra Văn phòng Công tố quận Manhattan.
Ba chủ tịch của ba ủy ban này đã yêu cầu công tố viên Bragg đến trình diện thẩm vấn về cuộc điều tra ông Trump. Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện Jim Jordan cũng yêu cầu hai công tố viên quận Manhattan đã từ chức vì bất đồng với ông Bragg cung cấp lời khai.
Trên Twitter tối 1-4, Chủ tịch Hạ viện, nghị sĩ Cộng hòa Kevin McCarthy - người duy trì liên lạc thường xuyên với ông Trump cáo buộc công tố viên Bragg đã “vũ khí hóa hệ thống tư pháp thiêng liêng của chúng ta để chống lại Tổng thống Donald Trump” và tuyên bố sẽ buộc ông Bragg chịu trách nhiệm về “hành vi lạm dụng quyền lực chưa từng có”. Hạ nghị sĩ Cộng hòa Ronny Jackson cũng cảnh báo rằng “cuối cùng Alvin Bragg sẽ phải trả giá cho hành vi lạm dụng chức vụ này”. Hạ nghị sĩ Cộng hòa Dan Bishop, thành viên của Ủy ban Tư pháp Hạ viện, tuyên bố ông Bragg sẽ nhận trát đòi hầu tòa.
Bên cạnh nhấn mạnh đe dọa điều tra trả đũa tại QH, nhiều nghị sĩ Cộng hòa còn kêu gọi biểu tình. Thậm chí, trên Twitter, thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham - một đồng minh thân cận của ông Trump đã đề nghị ông Trump “nên đập vỡ một số cửa sổ, cướp một vài cửa hàng và đấm một cảnh sát” trên đường đến Văn phòng Công tố quận Manhattan vào chiều 4-4 và “ông ta sẽ được thả ngay lập tức!”. Theo The Hill, phát ngôn này của ông Graham muốn ám chỉ rằng công tố viên New York nhẹ tay với tội phạm.
Trên Twitter ngày 1-4, hạ nghị sĩ Cộng hòa Marjorie Taylor Greene cảnh báo rằng: “Tôi sẽ đến New York vào thứ Ba (ngày 4-4, ngày ông Trump dự kiến trình diện tòa). Chúng ta phải phản đối cuộc đi săn phù thủy là vi hiến!”.
Ông Trump dự kiến sẽ ra trình diện tòa án quận Manhattan để nghe tòa công bố các cáo buộc chống lại ông vào chiều 4-4 (giờ địa phương). Theo tiến trình, ông Trump sẽ được lấy dấu vân tay và chụp ảnh tại tòa án quận Manhattan trong phiên trình diện này. Một ngày trước đó, dự kiến ông Trump sẽ có bài phát biểu ở bang Florida vào ngày 3-4 và sẽ bác bỏ các cáo buộc, theo hãng tin Reuters.
Văn phòng Công tố quận Manhattan phản ứng rắn
Văn phòng Công tố quận Manhattan gọi các cáo buộc phía đảng Cộng hòa là “vô căn cứ và gây kích động”, cảnh báo QH không can thiệp vào tiến trình truy tố, đồng thời thể hiện thiện chí cung cấp một số thông tin cho QH.
Trong bức thư gửi đến các hạ nghị sĩ Jim Jordan, Bryan Steil và James Comer - ba chủ tịch của ba ủy ban tại Hạ viện đang điều tra cuộc điều tra của Văn phòng Công tố quận Manhattan về ông Trump ngày 1-4, cố vấn Leslie Dubeck của công tố viên Bragg kêu gọi các nghị sĩ rút lại cuộc điều tra về Văn phòng Công tố quận Manhattan.
Trong thư, cố vấn Dubeck cũng lên án các đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện đã đồng lõa với ông Trump tấn công nhắm vào Văn phòng Công tố quận Manhattan và phá hoại cuộc điều tra hình sự nhắm vào ông Trump.
“Điều mà cả ông Trump và QH không thể làm là can thiệp vào quá trình tố tụng thông thường ở bang New York. Các ông và nhiều đồng nghiệp của các ông đã chọn cộng tác với những nỗ lực của ông Trump nhằm phỉ báng và bôi nhọ sự liêm chính của các công tố viên và thẩm phán xét xử cấp bang được bầu” - đài ABC News dẫn phát ngôn từ cố vấn Dubeck.•
Đồng minh quay lưng
Ông John Bolton, cố vấn an ninh quốc gia thời ông Trump, nói rằng việc các đảng viên Cộng hòa liên kết với ông Trump sau thông tin ông bị truy tố là một “sai lầm lớn về mặt chính trị”.
Ông Michael Cohen, cựu luật sư riêng của ông Trump, người hiện là nhân vật chủ chốt trong việc ông Trump bị truy tố đã chỉ trích các đảng viên Cộng hòa bảo vệ ông Trump, theo The Hill.
“Họ ở trong giáo phái. Và tôi biết cảm giác thế nào khi ở trong giáo phái. Đã đến lúc rửa mắt và nhìn chính xác Donald Trump là ai. Đã đến lúc bắt đầu lắng nghe sự thật” - ông Cohen nói với đài CBS News. Ông Cohen nhận tội vào năm 2018 rằng mình đã tổ chức đưa tiền cho cô Daniels để cô không công khai chuyện tình ái với ông Trump.
Một diễn biến đáng chú ý liên quan là ngày 2-4, cựu Thống đốc bang Arkansas Asa Hutchinson đã thông báo tham gia tranh cử tổng thống năm 2024 và kêu gọi ông Trump từ bỏ cuộc đua trong bối cảnh bị truy tố.
