Sở QH-KT TP.HCM vừa có văn bản chuẩn bị nội dung phục vụ Hội thảo “Các giải pháp quản lý phát triển hệ thống giao thông công cộng (TOD) trong quy hoạch xây dựng TP.HCM".
Theo Sở QH-KT, Hội thảo dự kiến tổ chức thời gian tới sẽ tập trung chia sẻ kinh nghiệm và đưa ra những quan điểm, giải pháp có hiệu quả về phát triển đô thị tích hợp với TOD trong tổng thể quy hoạch chung TP.
Để phục vụ Hội thảo, Viện Nghiên cứu Quy hoạch và Phát triển (PDI) đã chuẩn bị báo cáo nghiên cứu đề xuất phát triển hệ thống MRT theo định hướng mô hình TOD. Theo đó, tập trung vào chủ đề phát triển hệ thống đường sắt đô thị của TP.HCM, cơ chế quản lý đất đai, đền bù giải phóng mặt bằng, thu hồi đất quanh các nhà ga để tạo nguồn vốn đầu tư xây dựng.
Trong báo cáo của nghiên cứu của PDI, từ những phân tích về những bất cập tồn tại trong phát triển giao thông công cộng và đô thị, PDI đề xuất dự án xây dựng Hệ thống đường sắt đô thị đồng bộ cho vùng lõi TP.HCM trước năm 2035 kết hợp với chỉnh trang và phát triển đô thị hiệu quả theo mô hình TOD.
Theo đó, PDI đề xuất quy hoạch tổng thể hệ thống đường sắt đô thị ngầm với tổng chiều dài khoảng 300 - 500 km phủ kín vành đai 2 cho vùng lõi TP, mỗi hướng tính từ trung tâm TP đi qua các khu vực đông dân cư đô thị cũ và mới (khoảng cách giữa các nhà ga từ 1- 1,2 km).
Tuyến metro ngầm này sẽ kết hợp với Quy hoạch phát triển các khu đô thị tổng hợp theo mô hình TOD, hiện đại, đa chức năng khép kín, khai thác không gian ngầm gắn với nhà ga tàu điện ngầm với khoảng cách giữa các ga.
 |
PDI đề xuất làm metro ngầm đến 500 km ngầm, tổng vốn đoạn ngầm lên đến 22,5 tỉ USD. Ảnh minh họa: Đ.T |
Tuyến metro ngầm sẽ có 3 hợp phần: đường hầm - đường ray; đầu máy toa xe - hệ thống điều hành và nhà ga.
Hợp phần đường hầm dự kiến có đơn giá 45 triệu USD/km bao gồm: khoan, lắp đặt hệ thống đường ống bê tông, đường ray và hệ thống hộc kỹ thuật, điện, thông gió,... Hợp phần này dùng vốn Nhà nước.
Theo tính toán sơ bộ, với suất đầu tư 45 triệu USD/km đường ống cho hệ thống chạy ngầm dưới lòng đất (khu vực nội thành nằm trong vành đai 3) bao gồm: khoan ngầm, gia cố, lắp đặt ống bê tông, đường ray và hệ thống công nghệ (điện, thông gió,...) thì tổng mức đầu tư xây dựng 500 km của toàn TP sẽ là 22,5 tỉ USD. PDI cho rằng có thể dùng cơ chế đấu giá quyền sử dụng đất từ dự án để tạo nguồn thu cho hợp phần này.
Theo khái toán, tổng chi phí đầu máy toa xe cho hợp phần đầu máy toa xe - hệ thống điều hành này là 6,4 tỷ USD. Hợp phần này dùng vốn tư nhân, thu hồi vốn và lãi thuần túy từ phí bán vé (giá vé giả sử là 1,5 USD/hành khách).
Hợp phần 3, nhà ga - đô thị TOD sẽ dùng vốn tư nhân. Mỗi TOD sẽ bao gồm nhà ga - Đô thị vệ tinh. Trong đó có khu chung cư ở tầng trên, các dịch vụ công cộng: trường học, y tế (phòng khám, y tế cộng đồng), hoạt động thể thao, giải trí công cộng, rạp phim, khách sạn, trung tâm thương mại tổng hợp… Nếu trên toàn tuyến chọn được 300 địa điểm để làm TOD thì diện tích bình quân mỗi TOD là 7,5 ha.
PDI dự kiến cùng với các sở, ban, ngành liên quan của TP.HCM phối hợp, tiến hành khảo sát và điều chỉnh hướng tuyến, mạng lưới toàn TP, kết hợp với xác định những khu vực khả thi trên mạng lưới này’, quy hoạch các TOD nhằm khai thác quỹ đất hiệu quả. Bước này có thể tiến hành đến hết tháng 9-023.
Sau đó, PDI dự kiến triển khai thực hiện dự án từ tháng 1-2025 đến tháng 12-2035 với nhiều bước nếu được cơ quan chức năng thông qua.
