Chiều 8-1, tại phiên họp thứ 29, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTV QH) cho ý kiến việc bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn Ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 cho các nhiệm vụ, dự án đầu tư công và bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam từ nguồn dự phòng của Kế hoạch đầu tư công trung hạn.
Tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương cho biết tháng 11-2023, Chính phủ đã báo cáo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho phép báo cáo Quốc hội phân bổ hơn 2.526 tỉ đồng trong tổng số vốn hơn 37.300 tỉ đồng cho dự án cấp điện từ lưới điện quốc gia cho huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu.
Tuy nhiên, tại thông báo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 28 tháng 12-2023, cơ quan này đề nghị Chính phủ hoàn thiện thủ tục đầu tư, giải trình bổ sung tính hợp lý, cơ sở chọn phương án cấp điện để xác định căn cứ giao dự toán hơn 2.526 tỉ đồng cho EVN hay Bộ Công Thương của dự án này.
Theo ông Trần Quốc Phương, do nhu cầu tiêu thụ điện tại Côn Đảo ngày một tăng cao, nguồn điện chạy bằng dầu diesel tại chỗ không đáp ứng đủ. Một số tổ máy phát điện diesel liên tiếp xảy ra các sự cố, thiếu hụt nguồn điện cung ứng cho các dự án đang được thu hút đầu tư nhằm phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng trên địa bàn huyện Côn Đảo.
Mặt khác, báo cáo của EVN cho thấy do giá thành sản xuất điện cao trong khi giá bán điện phải thực hiện theo đúng giá bán ở đất liền, nên càng phát điện nhiều càng lỗ và khoản lỗ lũy kế mỗi năm một lớn dần.
Vì vậy, ông Phương cho rằng yêu cầu cần đảm bảo cấp điện ổn định và an toàn cho lưới điện trên đảo, nhằm đáp ứng các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của huyện Côn Đảo, góp phần bảo đảm an ninh quốc phòng và bảo đảm chủ quyền biển đảo quốc gia là cần thiết.
Dù vậy, việc hoàn thiện thủ tục đầu tư dự án này chậm do quá trình lựa chọn phương án cấp điện cần nhiều thời gian, phải đo đạc, khảo sát, tính toán lựa chọn phương án tối ưu nhất. Sau nhiều cân nhắc, tính toán các phương án và tiêu chí, phương án cấp điện cuối cùng được chọn là cấp điện lưới quốc gia ra Côn Đảo.
Ngoài ra, nguyên nhân dẫn đến sự chênh lệch lớn về suất đầu tư của dự án Cấp điện từ lưới điện quốc gia cho huyện Côn Đảo so với các dự án khác mà EVN đã thực hiện do Côn Đảo là đảo xa bờ nhất so với các đảo khác. Phần lớn đường dây đi trên biển có độ sâu đáy biển lớn nên thực hiện bằng giải pháp cáp ngầm là chính.
Vì lý do xa bờ, việc đầu tư cấp điện cho huyện Côn Đảo được cân nhắc sẽ đáp ứng nhu cầu phụ tải cho Côn Đảo trong dài hạn mà không phải đầu tư xây dựng thêm lưới điện từ đất liền.
Do đây là dự án có tính chất đặc thù, vừa dùng vốn ngân sách Trung ương và vốn tự có của EVN, Chính phủ đề xuất cấp có thẩm quyền giao kế hoạch vốn ngân sách trung ương dự án này cho EVN. Việc này nhằm sử dụng hiệu quả nguồn vốn nói trên, đảm bảo cung cấp điện ổn định và an toàn cho lưới điện huyện Côn Đảo, cũng như góp phần bảo đảm an ninh quốc phòng,
Bộ Công Thương là cơ quan quản lý ngành, có trách nhiệm thực hiện kiểm tra, giám sát, thanh tra bảo đảm không để xảy ra việc trục lợi chính sách, lợi ích nhóm, thất thoát, lãng phí.
Việc bàn giao tài sản sau khi dự án hoàn thành thực hiện theo quy định pháp luật về quản lý tài sản công, quy định pháp luật khác liên quan.
“Theo Điều 82 Luật Đầu tư công, Bộ Công Thương sẽ là cơ quan tổ chức lập kế hoạch đầu tư công, đăng ký và giao kế hoạch đầu tư công đối với Dự án. Tuy nhiên, EVN không phải là đơn vị trực thuộc Bộ Công Thương nên Bộ Công Thương không thể phân bổ, giao vốn cho EVN”- ông Phương nói.
Thẩm tra nội dung này, Uỷ ban Tài chính Ngân sách đồng ý phân bổ hơn 2.526 tỉ đồng trong tổng số trên 37.300 tỉ đồng cho EVN để thực hiện dự án Cấp điện từ lưới điện quốc gia cho huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Uỷ ban này đề nghị Chính phủ chịu trách nhiệm và cam kết việc lựa chọn phương án cấp điện từ lưới điện quốc gia tối ưu nhất đảm bảo tính hiệu quả, tiết kiệm nguồn lực đầu tư, giá thành và chi phí hợp lý.
Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị giao Bộ Công Thương là cơ quan quản lý ngành, có trách nhiệm thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi dự án và các báo cáo, nội dung liên quan đến dự án theo đúng quy định pháp luật về xây dựng và các pháp luật có liên quan. Đồng thời thực hiện kiểm tra, giám sát, thanh tra bảo đảm không để xảy ra việc trục lợi chính sách, lợi ích nhóm, thất thoát, lãng phí…
