Ngôi nhà mới hoành tráng của ông Đỗ Văn Phẩm (66 tuổi, xã Nhơn Hậu, thị xã An Nhơn, Bình Định) cách quốc lộ chừng ba cây số. Trước sân là một vườn mai ‘khủng’ với hàng trăm thế mai đáng giá cả tỉ đồng.
 |
Nghệ nhân Đỗ Văn Phẩm có hơn 35 năm trồng mai. Ảnh QN |
"Họ từng nói tôi khùng…"
“Cơ ngơi này, con cái ăn học và có công việc đàng hoàng cũng nhờ vườn mai này cả. Ngày xưa nghèo nhất làng, kiếm cái ăn cũng khó. Giờ thì cũng đỡ hơn nhiều rồi. Vườn mai có nhiều cây được trả hàng chục triệu đồng nhưng mình không bán, nó là kỷ niệm”- ông Phẩm chỉ vườn mai trước sân rồi nói.
 |
Một chậu mai quý có hình dáng độc đáo trong vườn của ông Phẩm. ảnh QN |
Ông kể, ngày xưa làm đủ nghề để kiếm đồng tiền sinh hoạt, nuôi con ăn học. Gia đình lúc đó rất khó khăn.
Thời điểm đó, ông làm trồng dưa hấu rồi làm nhiều việc khác, nhưng đều ‘bể’. Rời đất Tây Nguyên với một khoảng nợ, ông về An Nhơn tiếp tục làm thuê cho một số hộ trồng mai để kiếm tiền chăm lo gia đình.
 |
Để có được chậu mai đẹp, độc, người nghệ nhân phải dày công tạo thế, chăm sóc. Ảnh QN |
Ông gặp Sáu Sự - một tay trồng mai có tiếng ở Háo Đức (xã Nhơn An, thị xã An Nhơn) thời đó. Thời gian làm thuê cho Sáu Sự, ông Phẩm thấy việc bán mai cũng thu nhập rất khá. Từ đó, ông cũng muốn thử sức mình với mai. Cũng trong thời gian này, ông tìm tòi việc trồng cây cảnh, trong đó có mai.
 |
Có những gốc mai được khách trả gần cả trăm triệu đồng nhưng ông Phẩm không bán. Ảnh QN |
“Lúc đó, thấy họ bán vài cây mai là có cả chỉ vàng, ham lắm. Thời gian đó, tôi cũng bắt đầu trồng mai. Số cây giống cũng từ chỗ Sáu Sự. Nhưng rồi trồng ra, cũng chưa biết phải bán cho ai. Có thời gian tôi còn đi bán dạo. Lúc này, nhiều người cũng trồng mai thế giáng long để bán, nên thấy không ăn thua mấy” ông Phẩm nhớ lại.
Mai giáng long thời đó là mai thị trường, mai chợ. Nghĩa là người trồng mai uốn đơn giản từ gốc lên đến ngọn. Một thời gian, nhiều người trồng và bán nên rất khó bán. Nhiều đêm trằn trọc, rồi ông lang thang một số vườn mai để tìm hiểu cách tạo dáng mai mới, với hi vọng sẽ bán giá cao hơn, và nhiều khách hàng hơn.
“Lúc mình trồng mai, nhiều người cũng nói ông “khùng” vì nghèo mà chơi mai. Nhưng ý nghĩ mình đã có, nên dù ai nói ngược xui gì thì mình cũng làm. Sau những năm tháng trồng bán mai chợ, tôi quyết định chuyển sang trồng mai bonsai. Vì loại này vừa là đam mê cây cảnh của mình, vừa có giá trị kinh tế cao hơn” ông Phẩm nói.
 |
Từng có người nói ông Phẩm 'khùng' vì nghèo mà 'chơi' mai. Ảnh QN |
Suy nghĩ là thế, dự định là thế, nhưng khi bắt tay vào thực hiện, ông đã không ít lần thất bại. Nhớ lại thời đó, ông nói: Mai thị trường thì trồng rất dễ, nhưng để tạo dáng một cây bonsai có thần hình ưng ý thì phải trải qua cả một quá trình. Đầu tiên, phải chọn được những gốc mai phù hợp mắt nhìn, sau đó chăm sóc và kiên trì tạo dáng sau gần cả chục năm mới được một chậu mai đẹp.
Có cả cơ ngơi từ mai bonsai
Hiện nay, sau hơn 30 năm trồng mai bonsai, ông Phẩm đang sở hữu vườn mai bonsai khủng với hàng trăm thế đẹp.
Như sợ chúng tôi không tin, ông dẫn chúng tôi ra vườn và chỉ những gốc mai có tuổi đời hàng chục năm mà ông rất quý. Trong đó, có những chậu mai dù được khách trả gần trăm triệu nhưng ông vẫn chưa bán.
 |
Một chậu mai độc đáo trong vườn mai tiền tỉ của lão nông Đỗ Văn Phẩm. Ảnh QN |
Chỉ tay vào một chậu mai quý trong vườn, ông Phẩm nói rằng đây là chậu mai có dáng thế kỳ lân với tuổi đời 38 năm. Ông xem đây là một trong số ít những cây mai tổ trong vườn.
“Có nhiều người từng trả gần 80 chục triệu đồng nhưng tôi chưa bán. Bởi nếu bán đi rồi, mình thấy thiếu thiếu, không chịu được. Nó đã đi với mình từ những ngày đầu, giờ chỉ cần mỗi sáng ra nhìn là ưng con mắt”- ông Phẩm cười.
 |
Bén duyên với mai bonsai, ông Phẩm có được cơ ngời tiền tỉ. Ảnh QN |
Theo cái chỉ tay của lão nghệ nhân này, hàng chục gốc mai có tuổi đời hơn 30 năm với nhiều dáng thế độc đáo như bạch tuộc, ốc sên, kỳ lân dần hiện ra sau lớp tán mai. Theo ông, để tạo nên hình hài một chậu mai như thế, ông phải tìm tòi rất nhiều, và phải kiên trì dụng công từng chút một.
“Giờ nhu cầu của khách hàng rất cao, họ không chỉ chơi mai, mà còn phải là mai độc và lạ. Nhiều người sẵn sàng bỏ ra một số tiền lớn, chỉ cần họ thấy một chậu mai ưng ý. Thế nên mình càng phải đầu tư nhiều về thế, dáng để đáp ứng nhu cầu của khách. Mà muốn được như thế, người trồng mai phải có con mắt tinh tường, phải tạo được những dáng mai độc”- ông Phẩm chia sẻ.
 |
Mỗi năm, gia đình nghệ nhân thu nhập hàng trăm triệu đồng từ mai. Ảnh QN |
Nổi bật trong vườn mai tiền tỉ của ông là hai cây mai ngũ phúc được đặt hai bên trước cửa nhà. Ông nói, mới đây có người trả ông cặp ngũ phúc này 140 triệu đồng, nhưng ông chưa đồng ý bán vì…tiếc. Theo ông, nhiều người muốn tậu hai chậu mai này vì dáng thế của cây mang ý nghĩa tài lộc.
Trong năm ngoái, gia đình ông thu nhập 500 triệu từ việc trồng mai bonsai. Những năm trước, mỗi năm thu nhập từ mai của gia đình ông cũng vài trăm triệu đồng. “Có được cơ ngơi như hôm nay, tất cả đều từ mai mà có được. Có lẽ đây cũng là duyên với mai, chứ trước đây tôi không dám nghĩ là sẽ có được như ngày hôm nay”- ông Phẩm bộc bạch.
 |
Ngoài mai bonsai, ông Phẩm còn tạo dáng nhiều loại cây cảnh khác. Ảnh QN |
“Một mình mình giàu thì chưa phải là giàu, mà phải nhiều người giàu có thể mới gọi là giàu được. Mình cũng mong muốn giúp đỡ nhiều người nếu muốn chuyển đổi sang trồng mai để có thu nhập khá hơn. Bởi, ít nhiều gì một năm cũng thu nhập cả trăm triệu là ít”- ông Phẩm nói.
Ông Đỗ Văn Phẩm là một trong số ít nghệ nhân trồng mai ở xã Nhơn Hậu là Hội viên Hội sinh vật cảnh Việt Nam. Ngoài mai bonsai, ông Phẩm còn tạo thế bonsai đẹp với nhiều loại cây cảnh khác trong đó có khế, lộc vừng, chanh kiểng…
