Mới đây, UBND tỉnh Bình Dương vừa có kết luận Thanh tra Dự án Khu dân cư nhà vườn Tân Vũ Minh (phường Vĩnh Phú, TP Thuận An, Bình Dương). Dự án này cách TP Thủ Đức khoảng 1 km, ngay cửa ngõ vào tỉnh Bình Dương.
Dự án Khu dân cư nhà vườn Tân Vũ Minh, do công ty TNHH Xây dựng-Đầu tư và Kinh doanh địa ốc TVM (tên viết tắt), làm chủ đầu tư với quy mô hơn 26 ha. Dự án được UBND tỉnh Bình Dương chấp nhận cho Công ty TVM đầu tư khu dân cư (khu biệt thự, khu phố liền kề, chung cư) vào tháng 7-2005.
Tuy nhiên, đã 19 năm trôi qua dự án vẫn chưa thể hoàn thành, hiện nay toàn dự án vẫn trong tình trạng nhếch nhác và vướng nhiều lùm xùm, khiếu nại kéo dài.
"Lách luật" ký hợp đồng với hàng trăm người dân
Theo kết luận thanh tra, đến nay công ty TVM đã bồi thường, giải phóng mặt bằng được khoảng 23 ha. Còn lại khoảng 3 ha (13 hộ dân) chưa được bồi thường.
Toàn bộ diện tích đã bồi thường, phía công ty đã san lấp mặt bằng, thi công đường tạm và một số hạng mục nhỏ khác…
Mặc dù, chưa thi công đầy đủ các hạng mục kỹ thuật theo phê duyệt, cũng như chưa được cơ quan chức năng cho phép bán, cho thuê nhưng phía công ty đã “lách luật” bằng cách ký hợp đồng hợp tác đầu tư (góp vốn) với người dân đối với 693/789 nền (đã thu 90%, giá trị gần 250 tỉ đồng).
Trong đó, có 41 nền đất ký hợp đồng hợp tác đầu tư nhưng lại nằm trên diện tích đất chưa bồi thường, giải phóng mặt bằng. Đây chính là “nguồn cơn” gây ra tình trạng khiếu nại kéo dài.
Trong số các nền đất đã ký hợp đồng, người dân đã xây dựng 310 căn nhà. Hầu hết, đều xây dựng “chui” vì không có sổ hồng và giấy phép xây dựng (5 căn không cần giấy phép xây dựng vì xây dựng trước 20-10-2012).
Đáng chú ý, qua thanh tra nhận thấy công ty TVM đã ký hợp đồng đầu tư với người dân, đã thu 90% giá trị hợp đồng, bàn giao đất cho người dân và cho người dân xây dựng nhà ở.
Chính vì thế, tính chất hợp đồng không phải là hợp tác đầu tư mà công ty đã “lách luật” để chuyển nhượng.
Sau đó, công ty lại dùng chính mảnh đất đã ký hợp đồng, thế chấp ngân hàng để vay tiền cho công ty. Theo Đoàn thanh tra thì hành vi này có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Theo ghi nhận, hiện nay toàn bộ dự án đang trong tình trạng nhếch nhác. Hệ thống cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, đường xá xuống cấp nghiêm trọng, khiến người dân rất vất vả khi lưu thông và sinh hoạt hằng ngày. Hiện nay, vào mùa mưa nên nhiều nhà dân thường xuyên xảy ra tình trạng ngập sâu.
Cũng theo kết luận thanh tra, hiện nay công ty này không có động thái nào để tiếp tục triển khai dự án vì khó khăn về tài chính.
Chính quyền địa phương buông lỏng
Việc để dự án khu dân cư có nguy cơ đi vào “ngõ cụt” nguyên nhân chính là do chủ đầu tư. Tuy nhiên, trong kết luận thanh tra cũng nêu rõ trách nhiệm của các ngành và chính quyền địa phương.
Về phía UBND TP Thuận An, đã để người dân tự thi công phần nhựa, bê tông một số đoạn đường giao thông trong khu dự án và xây dựng nhà ở khi chưa đủ điều kiện là thực hiện không đúng quy định.
Cấp phép xây dựng cho 13 trường hợp trong khu dân cư này trong khi cơ sở hạ tầng chưa đảm bảo, chưa có sổ hồng là chưa đúng quy định. (đã thu hồi giấy phép xây dựng),
Bên cạnh đó, trách nhiệm của Sở Xây dựng đã chưa kịp thời phối hợp với địa phương thanh tra, kiểm tra ngăn chặn hành vi, vi phạm trong thực hiện dự án (từ năm 2004 đến tháng 7-2023 công ty đã ký hợp đồng hợp tác đầu tư).
UBND tỉnh Bình Dương yêu cầu công ty TVM chấm dứt ngay hành vi chuyển nhượng hoặc huy động vốn, khắc phục các hợp đồng hợp tác đầu tư với khách hàng, liên hệ với cơ quan thẩm quyền để điều chỉnh quy mô dự án, quy hoạch chi tiết…
UBND tỉnh Bình Dương cũng yêu cầu, các ngành chức năng rà soát các sai phạm của chủ đầu tư để xử lý theo quy định. Đặc biệt, Công an tỉnh Bình Dương xem xét hành vi vừa chuyển nhượng cho người dân vừa thế chấp ngân hàng để vay tiền để có biện pháp xử lý.
Ngoài ra, UBND TP Thuận An nghiêm túc rút kinh nghiệm trong công tác quản lý với những thiếu sót đã mắc phải. Đồng thời, xử lý đối với các tập thể, cá nhân trong việc cấp phép xây dựng sai quy định.
Công ty TVM từng ôm 30 ha đất vàng rồi "bỏ ngang"
Trước đó, năm 2007 công ty TVM cũng làm chủ đầu tư Dự án Khu dân cư Thế kỷ 21 (phường Phú Cường, TP Thủ Dầu Một) với diện tích gần 30 ha (khu đất vàng nằm giữa TP Thủ Dầu Một).
Tuy nhiên, dự án này đã không thể triển khai do vướng các vấn đề pháp lý và giải tỏa đền bù. Đến ngày tháng 11-2015, Công ty TVM đã có văn bản kiến nghị UBND tỉnh Bình Dương thu hồi dự án và đã được chấp thuận.
Chính vì công ty TVM “bỏ ngang” nên chính quyền địa phương đang lúng túng xử lý hậu quả. Hiện nay, khu đất gần 30 ha giữa trung tâm TP Thủ Dầu Một vẫn như khu đất hoang với rừng cây rậm rạp.
Những người dân ở đây không được xây dựng thêm nên phải ở trong những căn nhà xập xệ, có nguy cơ mất an toàn trong mùa mưa bão.