Hiện nay các chất ma túy mới ngày càng đa dạng, nhiều loại, kiểu mẫu… Các chất ma túy dưới dạng bánh kẹo, thuốc tân dược, viên nén… rất dễ che giấu, kích thích nhu cầu sử dụng… ông Lê Việt Đông, Phó Tổng Giám đốc cổng thông tin điện tử chính phủ, cho biết như trên tại hội thảo “Những vấn đề mới đặt ra trong truyền thông phòng ngừa lạm dụng chất gây nghiện” chiều 29-10.
Sau ba năm, ma túy mới tăng gấp đôi
Theo ông Đông, năm 2015, danh sách các chất và tiền chất ma túy là 292, đến nay sau ba năm danh mục đã tăng lên gấp đôi với tổng số 559 chất và tiền chất. Danh sách các loại ma túy mới không dừng lại, nó đã nối dài hơn với nhiều loại ma túy nguy hiểm hơn, tinh vi hơn, khó phát hiện hơn. Ví dụ như lá thiên đường (lá khat), thuốc lắc meo meo, tem giấy (bùa lưỡi), muối tắm, trà sữa-nước vui, nấm ma thuật…
Ông Đông cũng cho hay có những chất ma túy mới xuất hiện chưa nằm trong danh mục các chất ma túy tại Việt Nam. Điều đáng nói là không chỉ gia tăng chóng mặt về số lượng, các loại ma túy tổng hợp ngày càng tăng nồng độ gây ảo giác. Đây chính là nguyên nhân có thể gây chết người.
Cũng trong thời gian qua, ở nhiều địa phương trong cả nước đã xảy ra một số vụ việc gây rối trật tự, tự hủy hoại bản thân, đe dọa an toàn tài sản, tính mạng của nhân dân. Nguyên nhân do những người sử dụng ma túy tổng hợp và các chất hướng thần gây ra (ngáo đá), làm hoang mang dư luận.
Nhiều loại ma túy độc hại khủng khiếp mới xuất hiện đầu độc giới trẻ. Ảnh: TL
Truyền thông gây phản ứng ngược
Một cuộc khảo sát tiến hành trên thế giới, trung bình một người 8-18 tuổi dành đến 6,5 giờ/ngày (tức 44,5 giờ/tuần) để tiếp cận thông tin qua các phương tiện truyền thông. Điều này cho thấy giới trẻ là đối tượng chịu tác động rất mạnh mẽ từ cách thức và nội dung truyền thông liên quan đến các chất gây nghiện, trong đó có ma túy.
“Thực tế hiện nay có nhiều loại hình truyền thông, quảng cáo, phim ảnh đang trực tiếp và gián tiếp gây những tác động xấu đến người tiếp nhận thông tin, đặc biệt là giới trẻ trong việc nhận thức tác hại của các chất gây nghiện. Những hình ảnh này khiến hành vi sử dụng chất kích thích dần trở nên bình thường, điều này gây những tác động xấu đến tâm lý cũng như nhận thức của giới trẻ. Một số phương pháp truyền thông đang triển khai chưa đạt được hiệu quả cao, thậm chí còn gây hiệu ứng ngược, một phần quảng cáo cho việc sử dụng ma túy. Các phương tiện thông tin đại chúng thay vì đưa ra cảnh báo làm mọi người tránh xa ma túy thì ngược lại kích thích trí tò mò, chẳng hạn một số trang báo có những bài viết như “Ma túy đá và những “khát khao” dục vọng”, hay “Sau “đập đá”, sex với 5-6 người chưa thỏa mãn...” - ông Đông dẫn chứng.
Đồng quan điểm với ông Đông, ông Hoàng Vĩnh Bảo, Thứ trưởng Bộ TT&TT, Ủy viên Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm, cho hay thay vì viết tác hại, nguy hiểm của ma túy, có những bài báo miêu tả cảm giác thăng hoa khi sử dụng ma túy dẫn tới phản ứng ngược, kích thích trí tò mò tìm và sử dụng ma túy. “Khi những phương thức cũ đã không còn phù hợp vì sự phát triển quá nhanh của xã hội hiện nay bắt buộc chúng ta phải thay đổi” - ông Bảo nhấn mạnh.
Theo ông Bảo, tội phạm và tệ nạn ma túy ngày càng diễn biến phức tạp, trong khi đó chương trình mục tiêu quốc gia về phòng, chống ma túy không còn nữa. Điều này đồng nghĩa với việc đầu tư kinh phí từ trung ương cho công tác truyền thông phòng, chống ma túy sẽ ngày càng hạn chế. Từ đó xác định công tác truyền thông đóng vai trò rất quan trọng trong công tác đấu tranh chống ma túy, chúng ta không nên xem nhẹ mà cần tìm ra những giải pháp mới cho công tác này.
“Chúng ta nên thay đổi, một là thông tin tuyên truyền có đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm và đa dạng về hình thức, phù hợp với từng đối tượng, vùng miền nhằm giảm sự chuyển biến mạnh mẽ. Thêm vào đó đẩy mạnh xã hội hóa tuyên truyền phòng ngừa chất gây nghiện. Tạo công ăn việc làm cho người nghiện tái hòa nhập cộng đồng. Quan trọng nhất vẫn là ứng dụng công nghệ thông tin để nhanh chóng phát hiện các đối tượng lôi kéo người nghiện vào những đường dây gây nghiện gây ra tiêu cực” - ông Bảo nhấn mạnh.
| Số người sử dụng ma túy trong độ tuổi 15-64 tăng từ 226 triệu người năm 2010 lên 255 triệu người năm 2017 (5% số người trong độ tuổi này trên toàn cầu). Số người sử dụng ma túy tổng hợp ở khu vực Đông Nam Á chiếm 1/2 số người sử dụng loại ma túy này trên thế giới; năm 2016 có khoảng 760 tấn thuốc phiện (tương đương 76 tấn heroin) và khoảng 20 tấn ma túy tổng hợp được sản xuất ở khu vực này (chỉ 50% bị phát hiện, thu giữ). |
