Nhu cầu vay nhanh trong ngày của hầu hết người lao động bình dân là chính đáng và thường trực. Cụ thể hơn, họ cần vay tiền để đóng viện phí, học phí, khắc phục hậu quả thiên tai, nhập hàng gấp để sản xuất, kinh doanh... hay tiêu dùng những ngày chậm lương.
Chị Nông Thị Hiền (xã Bảo Lâm 1, Lâm Đồng) làm nông, thu nhập theo vụ mùa. Mới đây, con gái chị đang học đại học ở TP.HCM cần tiền đóng tiền học thêm Anh ngữ trong khi vườn cafe sau nhà vừa bị sâu bọ hoành hành, phải chi một khoản tiền lớn để cứu chữa.
Tuy nhiên, việc cho con gái học thêm tiếng Anh cũng rất quan trọng. Nhìn quanh, bạn bè, họ hàng cũng là người làm nông, khó giúp được. Tìm đến các ngân hàng trên địa bàn huyện, chị bị từ chối vì không đáp ứng đủ các điều kiện vay.
Trong khi đó, ngày mai là hạn chót, con gái chị có thể phải nghỉ học. Có người giới thiệu cho chị chỗ vay tiền và thương con, chị cũng muốn đi vay nhưng vốn quanh năm làm việc trên rẫy, trong vườn nên khi nghe nói đi vay ngoài hệ thống ngân hàng, chị lại sợ. Chị sợ vay phải tín dụng đen. Vậy giải pháp nào cho những người lao động bình dân đang cần những khoản vay nhanh trong ngày như chị Hiền?
Theo Fiin Group, bên cạnh các đơn vị cho vay truyền thống như ngân hàng thì 5 năm trở lại đây, các tổ chức tài chính thay thế đang phát triển rất mạnh. Hiểu một cách đơn giản thì đây là các hình thức cho vay thay thế cho các gói vay của ngân hàng.
Khi người vay bị ngân hàng từ chối do không đáp ứng được các điều kiện vay như không có thu nhập ổn định, không có hợp đồng lao động, không có tài sản thế chấp hay bị ghi nhận nợ xấu... họ sẽ tìm đến các hình thức vay thay thế. Đặc điểm của hình thức cho vay thay thế là thủ tục nhanh gọn, có thể đáp ứng tốt nhu cầu vay nhanh trong ngày.
Cũng theo Fiin Group, có 4 hình thức cho vay thay thế nổi bật. Đầu bảng là cầm đồ, chiếm gần 60% thị phần. Tiếp đến là cho vay ngang hàng (P2P lending), mua trước trả sau (BNPL) và cho vay ngắn hạn (Payday).
Fiin Group cho rằng vay cầm đồ là hình thức cho vay có khung pháp lý rõ ràng hơn so với những hình thức còn lại. Thị trường lại chia ra hai phân khúc nhỏ, là phân khúc cầm đồ truyền thống và cầm đồ thế hệ mới. Cầm đồ truyền thống là các cửa hàng nhỏ lẻ, hoạt động rời rạc, thậm chí là tự phát. Cầm đồ thế hệ mới thì hoạt động theo mô hình chuỗi, dựa trên nền tảng công nghệ nên chuyên nghiệp, minh bạch hơn và có xu hướng số hoá nhanh hơn.
Dẫn đầu phân khúc cầm đồ thế hệ mới là chuỗi cửa hàng F88 với gần 900 phòng giao dịch trên toàn quốc và đây cũng là doanh nghiệp dẫn đầu xu thế số hoá hoạt động cho vay cầm cố thông qua ứng dụng My F88. Ưu điểm của F88 là hợp đồng cho vay minh bạch, lãi suất rõ ràng, thời gian duyệt vay nhanh chóng, chỉ 15 phút là người vay đã nhận được giải ngân.
Để vay tại F88, khách hàng cần có xe máy hoặc ô tô chính chủ nhưng sau khi duyệt vay, doanh nghiệp này sẽ bàn giao phương tiện cho người vay bảo quản, sử dụng. Đặc biệt, khách hàng có thể quản lý khoản vay của mình trên ứng dụng My F88, có thể làm thủ tục vay một lần, rút tiền nhiều lần và rút đến đâu mới tính lãi phí vay đến đó, giúp tiết kiệm chi phí vay đáng kể. Dù dẫn đầu thị trường nhưng F88 cũng đang chịu áp lực cạnh tranh từ hơn 22 nghìn cửa hàng cầm đồ khác trên toàn quốc.
Tiếp sau là giải pháp vay ngang hàng (P2P). Sở dĩ nói vậy vì từ ngày 1-7-2025, mô hình cho vay P2P mới chính thức được Ngân hàng Nhà nước cho phép triển khai thí điểm.
Tuy nhiên, về bản chất, các đơn vị cho vay ngang hàng chỉ là đơn vị trung gian giúp kết nối người có nhu cầu vay và người cho vay (chủ yếu là các nhà đầu tư nhỏ lẻ), do đó, vẫn có thể tiềm ẩn những rủi ro khác nhau, đặc biệt là về thời gian duyệt vay và lãi suất.
Còn hình thức cho vay ngắn ngày (Payday) chưa có khung pháp lý cụ thể dù bản chất, hình thức vay này là vay tiêu dùng hạn mức thấp, kỳ hạn ngắn, thường là dưới 15 ngày nhưng hồ sơ đơn giản, chỉ cần căn cước công dân và số điện thoại. Cuối cùng là hình thức mua trước trả sau, chủ yếu áp dụng cho việc mua sắm hàng hoá.
Trở lại trường hợp chị Hiền, sau khi tìm hiểu thông tin, chị đã quyết định vay tại F88, chuỗi cửa hàng đang dẫn đầu phân khúc cho vay cầm cố.
Theo chị, đúng là lãi suất vay cầm cố có nhỉnh hơn lãi suất vay ngân hàng một chút nhưng trong điều kiện không thể vay được ngân hàng, lại cần tiền gấp thì đây là giải pháp vay đáng cân nhắc. Ngoài ra, việc cho vay và cho mượn xe để dùng cũng là điểm cộng của F88.
