Hiến máu tình nguyện là hành động cao cả, vừa để cứu sống người bệnh, vừa giúp người hiến máu có được trải nghiệm tinh thần tích cực. Tuy nhiên, một số người còn e ngại hiến máu vì sợ rằng sẽ bị tăng cân sau đó.
Quá trình sinh máu và tiêu hủy máu luôn cân bằng nhau để duy trì thành phần và thể tích máu ổn định. Mỗi ngày có khoảng 40-80 ml máu được thay thế mới.
Đời sống trung bình của hồng cầu từ 90-120 ngày. Cơ thể sẽ liên tục sản sinh các tế bào hồng cầu mới và bù đắp lại. Dù trong trường hợp không hiến máu, các tế bào hồng cầu cũng sẽ chết sau 120 ngày.
Theo các nghiên cứu, mỗi ngày cơ thể có khoảng 200-400 tỉ hồng cầu chết tự nhiên và được thay thế bằng hồng cầu mới.
Cơ thể có khả năng bù trừ rất tốt. Khi hiến máu, lượng máu dự trữ trong gan, lách… được huy động để duy trì huyết áp và lượng tế bào máu lưu thông không thay đổi. Tủy xương cũng có khả năng sinh máu gấp 4-10 lần so với bình thường để bù lại lượng máu đã mất.
Do vậy, một người trưởng thành nếu mỗi lần hiến không quá 9 ml/kg cân nặng thì không có hại cho sức khoẻ.
Việc hiến máu bản chất không ảnh hưởng đến cân nặng của mỗi người. Tuy nhiên, hầu hết chúng ta nghĩ rằng cần tích cực bổ sung năng lượng và nghỉ ngơi nhiều hơn để giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi. Khi đó, việc hấp thu năng lượng nhiều hơn so với năng lượng tiêu hao. Đồng thời, cơ chế tăng sinh máu cũng kích thích ăn nhiều hơn, luôn có cảm giác ngon miệng, thèm ăn và ngủ tốt hơn.
Tâm lý và thói quen này khiến một số người tăng cân nhẹ sau khi hiến máu. Nguyên nhân chính do chế độ ăn uống, sinh hoạt, chứ không phải trực tiếp do hiến máu.
Theo một nghiên cứu của Đại học California (Mỹ), các chuyên gia chỉ ra rằng ước tính mỗi lần hiến 450ml máu có thể giúp đốt cháy 650-700 Kcal, tương đương với việc chạy bộ 10km. Do đó, đây là biện pháp hữu ích trong việc giảm cân ở những người có cân nặng trên mức trung bình.
Sau hiến máu, người hiến nên giữ chế độ ăn uống, sinh hoạt bình thường. Điều này sẽ giúp duy trì sức khỏe và cân nặng không thay đổi; cạnh đó nên tăng cường sử dụng các chất dinh dưỡng bổ máu như thịt, gan, trứng, sữa.
Người hiến máu cũng cần uống nhiều nước để bổ sung lại thể tích bị mất khi hiến máu.
Ngoài ra, trong vòng 48 tiếng sau hiến máu, người hiến cần:
- Tránh thức khuya.
- Tránh dùng các chất kích thích như rượu, bia.
- Tránh nâng vật nặng bằng tay mới hiến máu.
- Tránh các hoạt động đòi hỏi nhiều thể lực như: thi đấu thể thao, đá bóng, tập thể hình, leo trèo cao…
Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương
