* Tổng thống Iran thăm Trung Quốc
Ông Amano (trái) gặp trưởng phái đoàn đàm phán hạt nhân Iran Saeed Jalili ở Tehran ngày 21-5 - Ảnh: AP
Sự việc diễn ra ngay sau khi tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Yukiya Amano rời Tehran sau chuyến thăm chớp nhoáng và bất ngờ. Ông Amano đã rời Iran mà không có được một thỏa thuận văn bản nào và nói mọi việc vẫn còn “quá sớm” vì có những “bất đồng” mà ông không nêu rõ.
Mỹ cũng tỏ ra thận trọng về các cuộc đàm phán giữa Iran và nhóm cường quốc P5+1 về vấn đề hạt nhân diễn ra tại Baghdad. “Điều quan trọng là cuộc đàm phán sẽ là một bước đi tiếp theo”, người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney nói. Tuy nhiên, ông cảnh báo “chúng tôi sẽ đánh giá thái độ của Iran dựa trên hành động”.
Hãng tin AFP dẫn lời một nhà ngoại giao phương Tây giấu tên nói đã không đạt được “đột phá” nào từ chuyến thăm của ông Amano. “Chỉ thêm một lời hứa nữa, và Iran đã đưa ra nhiều lời hứa trong quá khứ”, nguồn tin này bình luận.
Washington mong muốn Tehran “cho phép tiếp cận tất cả các vị trí, tài liệu và con người mà IAEA yêu cầu, để xác định xem chương trình hạt nhân của Iran có hoàn toàn vì mục đích hòa bình hay không”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland nói với các phóng viên.
Đặc biệt, Mỹ và các nước phương Tây muốn Iran ngưng việc làm giàu các thanh nhiên liệu ở mức 20%, mức mà trên lý thuyết có thể dễ dàng nâng cấp lên thành 90%, đủ để chế tạo vũ khí.
Cũng trong ngày 23-5, Thứ trưởng ngoại giao Trung Quốc Trình Quốc Bình thông báo Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad sẽ đến thăm nước này vào tháng 6 tới trong cuộc gặp của Tổ chức hợp tác Thượng Hải (SCO) và sẽ trao đổi về chương trình hạt nhân với Chủ tịch Hồ Cẩm Đào của nước chủ nhà.
Tân Hoa xã dẫn lời ông Trình nói trong cuộc gặp của SCO tại Bắc Kinh còn có mặt Nga, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan và Uzbekistan. Iran hiện là quan sát viên của SCO. “Đương nhiên, trong cuộc gặp với Chủ tịch Hồ Cẩm Đào, vấn đề hạt nhân của Iran sẽ là một chủ điểm quan trọng”, ông Trình nói.
Khi được hỏi về các lệnh cấm vận của Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) với Iran, ông Trình nói: “Chúng tôi tuân thủ nghiêm ngặt các nghị quyết liên quan của Liên Hiệp Quốc về vấn đề hạt nhân Iran. Nhưng đồng thời Trung Quốc phản đối sử dụng cấm vận song phương để buộc các nước khác hoặc đe dọa làm tổn hại quan hệ thương mại bình thường giữa các nước khác với Iran”.
Ngoài Iran, Ấn Độ, Mông Cổ và Pakistan cũng là các quan sát viên của SCO.
Theo Hải Minh (TTO)
