Đây được coi là thánh địa của Phật giáo Trúc Lâm, nơi Đức Phật Hoàng Trần Nhân Tông nhập niết bàn. Đã có gần 30.000 lượt khách hành hương về Ngọa Vân.
Lễ khai mạc lễ hội Ngọa Vân được tổ chức trang trọng trên đỉnh núi Bảo Đài.
Đây là công trình Phật giáo thờ các vị tổ sư của Thiền phái Trúc Lâm, thuộc Khu di tích quốc gia đặc biệt lịch sử-văn hóa nhà Trần.
Am nhỏ là nơi Đức Phật Hoàng Trần Nhân Tông nhập niết bàn.
Ngay từ sáng sớm, mọi ngả đường dẫn vào khu vực chùa Ngọa Vân đều chật kín, hàng vạn du khách từ khắp nơi đổ về dâng hương lễ Phật và chiêm bái cảnh quan ngôi chùa trên núi Bảo Đài - nơi Đức Phật Hoàng Trần Nhân Tông tu hành, giảng pháp và nhập niết bàn ngày 1-11 năm Mậu Thân (1308), kết thúc trọn vẹn hành trình tu hành, hóa Phật.
Chùa Ngoạ Vân nằm trong quần thể Khu di tích quốc gia đặc biệt nhà Trần tại Đông Triều. Tuy nhiên những năm qua, do thời gian, những biến thiên của lịch sử nên công trình đã bị đổ nát theo thời gian.
Nơi này hiện chỉ còn một số di tích tiêu biểu, mang dấu ấn của văn hóa thời Trần và Lê như tháp Phật Hoàng chứa xá lợi của vị Sư tổ Thiền phái Trúc Lâm, am Ngọa Vân - nơi Phật Hoàng nhập niết bàn trong thế sư tử nằm, các bệ tượng đá hình hoa sen và hàng chân cột đá.
Sau khi tiến hành thăm dò khảo cổ mặt bằng chùa Ngọa Vân, ngôi chùa đã được xây dựng lại trên mặt bằng cũ với các hạng mục Tam bảo thờ Phật, nhà thờ Trúc Lâm Tam Tổ, cổng tam quan và các công trình phụ trợ.
Ông Nguyễn Đức Long, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, cho biết tổ chức lễ hội xuân Ngọa Vân là hoạt động văn hóa mang giá trị nhân văn sâu sắc với ý nghĩa hướng về cội nguồn; là dịp để người dân và du khách thập phương hành hương về Ngọa Vân tri ân công đức to lớn của Đức Vua - Phật Hoàng Trần Nhân Tông và tôn vinh những giá trị tư tưởng của Thiền phái Trúc Lâm.
Lễ hội Ngọa Vân sẽ diễn trong ba tháng, từ mùng 9 tháng Giêng đến hết tháng 3 âm lịch.
