Ngày 11-10, Đoàn giám sát của Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh Đồng Nai do Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Quản Minh Cường làm trưởng đoàn đã thực hiện giám sát đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật về đầu tư, xây dựng các công trình, dự án trọng điểm và đầu tư khai thác các công trình giao thông theo hình thức BOT giai đoạn 2019-2024 trên địa bàn tỉnh.
Nợ nhiều suất tái định cư cho người dân
Tại buổi giám sát, lãnh đạo Sở GTVT tỉnh Đồng Nai đã báo cáo về tình hình triển khai thực hiện 12 dự án, công trình trọng điểm của tỉnh đang thực hiện. Tuy nhiên, phần lớn các công trình, dự án trọng điểm đang bị chậm tiến độ do vướng mắc trong công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng.
Phó Ban Kinh tế Ngân sách, đại biểu HĐND tỉnh Đồng Nai Huỳnh Việt Cường cho biết công tác bồi thường hiện nay vướng mắc nhất là tái định cư chưa kịp thời. Hiện trên địa bàn tỉnh có 250 dự án phải thu hồi 2.829 ha, trong đó có 4.837 trường hợp bố trí tái định cư. Nợ tái định cư của người dân kéo dài nhiều năm, các địa phương triển khai khu tái định cư không theo kịp tiến độ các dự án.
“Điều 85 Luật Đất đai 2013 và Điều 87 của Luật Đất đai 2024 quy định rất rõ khi bàn giao đất hoặc nhà tái định cư cho người dân thì trong vòng 10 ngày cơ quan cấp thẩm quyền mới ra quyết định thu hồi đất. Điều 91 Luật Đất đai cũng thể hiện phê duyệt phương án bố trí tái định cư trước khi thu hồi đất” - Phó Ban Kinh tế Ngân sách, đại biểu HĐND tỉnh Đồng Nai nhấn mạnh.
Do đó, ông Huỳnh Việt Cường thông tin việc chậm bố trí tái định cư cho người dân ngay trong thời điểm thực hiện thu hồi đất dẫn đến tiền sử dụng đất hàng năm sẽ tăng. Số tiền chênh lệch hiện nay tỉnh Đồng Nai phải đóng tiền sử dụng đất do chậm giao đất tái định cư cho người dân lên đến hơn 1.600 tỉ đồng.
“UBND tỉnh có xin ý kiến về số tiền chênh lệch nhưng vượt thẩm quyền của HĐND tỉnh nên chúng tôi đề nghị xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ. Sở Tài Chính có văn bản xin ý kiến Bộ Tài chính. Sau đó Bộ Tài chính cho biết vấn đề này không có trong quy định và thời điểm giao đất phải cùng thời điểm thu hồi đất. Vì vậy hiện hơn 1.600 tỉ còn treo đó chưa xử lý” - ông Huỳnh Việt Cường nói thêm.
Cần có kế hoạch lâu dài
Nói về việc thu hồi đất thực hiện dự án, bố trí tái định cư cho người dân, Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai Quản Minh Cường đưa ra minh chứng cho việc thực hiện thu hồi đất nhưng không bố trí tái định cư ngay khiến người dân gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
"Đất người dân đang mặt phố bị lấy làm đường, phải di chuyển chỗ khác ở thuê, ở tạm. Khi thu hồi được bồi thường có 1 tỉ sau vài năm mới bố trí được tái định cư phải đóng tiền sử dụng đất vài tỉ. Như vậy là rất vô lý trong khi Luật Đất đai quy định rõ thu hồi đất đền bù và bố trí tái định cư song song với nhau" - ông Quản Minh Cường chỉ ra.
Bên cạnh đó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai nhấn mạnh về việc thực hiện các công trình trọng điểm, công trình giao thông của tỉnh đang được triển khai thực hiện với quyết tâm chính trị lớn. Khi hoàn thành sẽ giúp cho nền kinh tế của tỉnh phát triển vì giao thông như là “mạch máu”.
Thế nhưng qua báo cáo, ông Quản Minh Cường nhận thấy hầu hết các công trình, dự án đều gặp khó khăn mà chủ yếu nguyên nhân là do công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng chậm vì không có đủ các khu tái định cư bố trí cho người dân. Vì muốn có tái định cư lại phải giải phóng mặt bằng, muốn có giải phóng mặt bằng lại phải có tái định cư.
Do đó, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai đề nghị cơ quan chức năng cần lên kế hoạch kỹ lưỡng, lâu dài phải tiến hành khảo sát, tính toán làm các khu tái định cư trước.
"Hiện cần hơn 5.000 suất tái định cư, tổng cộng khoảng 150ha nếu tính cả diện tích cho hạ tầng giao thông. Như vậy, chúng ta không thể nói một tỉnh có diện tích hơn 5.900 km2 mà không có 150 ha đất làm tái định cư” - Phó bí thư Tỉnh ủy Quản Minh Cường nhấn mạnh.
Qua buổi làm việc, đối với các kiến nghị của UBND tỉnh, Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh cho biết sẽ ghi nhận và có kiến nghị lên các cấp có thẩm quyền để tìm ra giải pháp xử lý.
