Tranh cãi quanh vấn đề phòng thí nghiệm sinh học giữa Mỹ và Trung Quốc lại nóng lên và lần này có liên quan đến Ukraine.
Sau Nga đến Trung Quốc nhắm vào chuyện phòng thí nghiệm sinh học ở Ukraine
Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 8-3 đã kêu gọi Mỹ công khai thông tin về các phòng thí nghiệm và chương trình vũ khí sinh học của nước này ở Ukraine “càng sớm càng tốt”, theo đài RT.
Theo lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên trong cuộc họp báo hôm 8-3, theo thông tin mà Bắc Kinh thu thập được, Bộ Quốc phòng Mỹ hiện đang “kiểm soát 336 phòng thí nghiệm sinh học tại 30 quốc gia trên thế giới”, trong đó có 26 phòng thí nghiệm ở Ukraine và đây chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm”.
Ông Triệu Lập Kiên cáo buộc Mỹ đang tài trợ cho 26 phòng thí nghiệm sinh học ở Ukraine. Ảnh: RT
Trong bối cảnh chiến sự Nga-Ukraine vẫn đang tiếp diễn, ông Triệu kêu gọi "tất cả các bên liên quan" đến vấn đề này đảm bảo an toàn cho các phòng thí nghiệm.
“Đặc biệt là Mỹ, với tư cách là bên hiểu rõ nhất về các phòng thí nghiệm này, nên công bố các thông tin chi tiết có liên quan càng sớm càng tốt, bao gồm cả loại virus nào đang được lưu trữ và nghiên cứu, loại virus nào đã chế tạo hoàn tất” - ông Triệu Lập Kiên nhấn mạnh.
Ông cáo buộc rằng chính Mỹ "đã cản trở hoàn toàn" việc thiết lập một cơ chế xác minh độc lập, thêm rằng hành vi như vậy “càng làm trầm trọng thêm mối quan ngại của cộng đồng quốc tế” về các chương trình phát triển vũ khí sinh học.
Hiện phía Lầu Năm Góc và chính phủ Mỹ vẫn chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về những cáo buộc của ông Triệu Lập Kiên.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên. Ảnh: SCMP
Trước đó, ngày 7-3, quân đội Nga cáo buộc rằng ngay khi nước này tuyên bố phát động chiến dịch quân sự thì chính quyền Ukraine đã tiêu hủy mẫu mầm bệnh, thuộc chương trình vũ khí sinh học do Mỹ tài trợ, tại các phòng thí nghiệm.
Phía Nga cũng nói Mỹ tài trợ tổng cộng gần 30 phòng thí nghiệm sinh học ở Ukraine, và các cơ sở này đang tích cực hợp tác với quân đội Mỹ.
Ukraine và Mỹ thẳng thừng bác bỏ
Kiev sau đó đã lên tiếng bác bỏ cáo buộc rằng mình hợp tác phát triển vũ khí sinh học cùng Mỹ.
Trong khi đó, trang web của Đại sứ quán Mỹ tại Ukraine đã lên bài khẳng định chương trình giảm thiểu đe dọa sinh học của Bộ Quốc phòng nước này chỉ “hợp tác với các nước đối tác để chống lại mối đe dọa bùng phát” của các bệnh truyền nhiễm.
Trước đó, vào năm 2020, Đại sứ quán Mỹ tại Ukraine cũng đã từng gọi những giả thuyết về việc Mỹ tài trợ cho chương trình phát triển vũ khí sinh học ở Ukraine là "thông tin sai lệch".
Tranh cãi liên quan nguồn gốc COVID-19 và phòng thí nghiệm Vũ Hán
Vụ phòng thí nghiệm sinh học thời gian qua là vấn đề gây tranh cãi giữa Mỹ và Trung Quốc.
Liên quan đến vấn đề nguồn gốc của virus SARS-CoV-2 gây nên đại dịch COVID-19, tình báo Mỹ đã nhiều lần cáo buộc virus xuất phát từ một phòng thí nghiệm ở TP Vũ Hán, Trung Quốc.
Vào cuối tháng 3-2021, WHO (Tổ chức Y tế Thế giới) đã công bố một báo cáo về nguồn gốc đại dịch sau chuyến điều tra tại Trung Quốc và kết luận rằng rất ít có khả năng virus gây đại dịch xuất phát từ phòng thí nghiệm.
Nhóm chuyên gia WHO cho biết nhiều khả năng virus SARS-CoV-2 được truyền sang người thông qua một vật chủ trung gian, có thể là dơi hoặc một loại động vật khác.
Đoàn chuyên gia WHO từng đến TP Vũ Hán, Trung Quốc vào đầu năm 2021 để điều tra nguồn gốc đại dịch COVID-19. Ảnh: AP
Tuy nhiên, Mỹ và các nước phương Tây cho rằng báo cáo có những sai sót do sự thiếu minh bạch và sự can thiệp của chính phủ Trung Quốc. Ngày 25-5, Ủy ban Tình báo Thượng viện và Uỷ ban Tình báo Hạ viện Mỹ thông báo đang tự tiến hành điều tra nguồn gốc virus gây nên đại dịch COVID-19, cũng như cách chính phủ Mỹ phản ứng với cuộc khủng hoảng này.
Trong tuyên bố đưa ra hôm 27-5-2021, phái bộ của Mỹ tại Liên Hợp Quốc cho biết nghiên cứu ban đầu của WHO về nguồn gốc COVID-19 là "không đủ và không thể đưa ra kết luận", đồng thời kêu gọi tiến hành một cuộc điều tra sâu rộng hơn, minh bạch hơn và dựa trên bằng chứng, gồm cả ở Trung Quốc. Phản ứng lại, tờ Thời báo Hoàn Cầu của Trung Quốc đã đề nghị điều tra phòng thí nghiệm sinh học Mỹ ở Fort Detrick, bang Maryland vì cũng có khả năng virus xuất phát từ đây.
