Lễ hội độc đáo này của người dân xóm Trám, xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ tổ chức hằng năm vào đêm 11 và ngày 12 tháng Giêng âm lịch. Với nghi thức lễ Mật, lễ hội Trò Trám mang đậm tính phồn thực của vùng trung du, đồng bằng châu thổ sông Hồng, phản ánh ước nguyện sinh tồn, cầu mong con người cùng cỏ cây được sinh sôi, xã hội phồn thịnh, đời sống no ấm, hạnh phúc…
Hằng năm, nghi thức lễ Mật trong đêm 11 tháng Giêng thu hút sự chú ý của nhân dân trong vùng mà còn trong cả nước. Tuy nhiên, lễ hội Linh tinh tình phộc 2024 đã có sự thay đổi.
Ngày 19-2, trao đổi với PLO, ông Nguyễn Hữu Thủy, Chủ tịch UBND xã Tứ Xã cho biết, hiện công tác chuẩn bị lễ hội Trò Trám cơ bản đã hoàn tất. Nhưng lễ hội năm nay có một số thay đổi so với năm 2023.
Theo ông Thủy, nghi thức lễ Mật thực hiện vào lúc nửa đêm ngày 11, rạng sáng ngày 12 tháng Giêng sẽ không để nhiều người vào bên trong miếu như năm trước. Năm nay sẽ chỉ có người nam, nữ đã được lựa chọn thực hiện nghi thức và cụ từ ở trong miếu.
Ngoài ra, phần hội trong ngày 12 tháng Giêng cũng có một số thay đổi về số lượng các hoạt động văn hóa văn nghệ, trò chơi... so với năm trước.
Về người nam, nữ thực hiện nghi thức lễ Mật, vị Chủ tịch xã Tứ Xã cho biết, đó là cặp vợ chồng anh Chử Đức Chiến (SN 1978) và chị Bùi Thị Thanh Huyền (SN 1990). Đây sẽ là lần thứ 9 vợ chồng anh Chiến thực hiện nghi thức lễ Mật.
Theo nghi thức truyền thống, sau lễ tế (lúc 23 giờ), đúng 0 giờ (ngày 12 tháng Giêng), cụ thủ từ miếu Trò thắp hương và rước "nõ nường" - hai vật tượng trưng cho giới tính nam và nữ (được làm bằng gỗ, sơn màu đỏ) thờ trong miếu Trò và trao cho đôi nam nữ.
Người nam đóng khố, cởi trần, đầu chít khăn đỏ, cầm "nõ"; một người nữ mặc yếm đỏ, váy thâm, đầu vấn khăn, cầm "nường".
Sau khi làm lễ khấn thần miếu xong, tất cả đèn, nến đều tắt, cụ chủ tế hô ba lần khẩu lệnh "Linh tinh tình phộc". Sau mỗi câu "Linh tinh tình phộc", đôi nam nữ chạm mạnh "nõ nường" vào nhau. Sau khi hoàn thành, đèn nến trong miếu bật sáng trở lại.
Giây phút ấy, cụ Thủ từ sẽ vái lạy thần linh, đánh chiêng trống để báo mừng lễ Mật thành công. Cụ Từ sẽ hô to “Tháo khoán” và mọi người bên ngoài lúc đó sẽ tự do vui chơi.
Người xưa quan niệm, nếu cả 3 lần, hai vật này chạm đúng vào nhau thì năm đó dân làng sẽ gặp nhiều may mắn, thắng lợi.
