Được khởi nguồn từ lời trích trong sắc chỉ vua Minh Mạng ra lệnh thủy binh trấn giữ Hoàng Sa, Trường Sa: “Đường biển ấy là nơi quan yếu, phải dốc sức mà thừa hành để cho công việc được mười phần trọn vẹn. Nếu bất cẩn, sẽ phạm trọng tội…”,Nguyễn Quang Vinh đã hư cấu lên câu chuyện về Hoàng Sa qua mối tình của Đội Nhất và Lý Thắm, một trong những cô gái theo đoàn thủy binh ra giữ đảo.
Câu chuyện lần theo những dấu chân người Việt cổ đầu tiên đặt lên quần đảo cát vàng. Khi ấy quần đảo hoang vu, quần đảo mồ côi mà người Việt đã phát hiện, đã đặt tên, đã đưa hình hài nó vào hình hài Tổ quốc. Những cái tên như đảo Ốc, đảo San hô, đảo Đá hút, đảo Chim yến, đảo Vú mẹ… được đặt tên sau những cuộc chiến giữ đất với Bắc Triều.
Cuốn tiểu thuyết được coi là luận chứng về thân phận người Việt đã sống truyền đời trên quần đảo cát vàng mà hậu thế đặt tên là Hoàng Sa.
V.THỊNH
