Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, VKSND Tối cao và TAND Tối cao vừa ban hành dự thảo Thông tư liên tịch quy định phối hợp thực hiện quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 về tha tù trước thời hạn.
Theo dự thảo, việc xét tha tù trước thời hạn có điều kiện được thực hiện mỗi năm ba đợt, vào các dịp: Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4), ngày Quốc khánh (2-9) và tết Nguyên đán.
Một phạm nhân được đặc xá dịp Quốc khánh năm 2015. Ảnh: TUYẾN PHAN
Riêng đối với các trại giam, trại tạm giam thuộc Bộ Quốc phòng, thực hiện việc xét tha tù trước thời hạn có điều kiện vào dịp Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và Ngày hội quốc phòng toàn dân (22-12) thay cho dịp tết Nguyên đán.
Tha tù trước thời hạn là gì?
Tha tù trước thời hạn có điều kiện là quy định mới của BLHS năm 2015, cho phép sớm đưa người phạm tội bị xử phạt tù quay trở về với cộng đồng để phục thiện, sửa chữa lỗi lầm với sự giúp đỡ và giám sát của gia đình, cơ quan, đoàn thể xã hội.
Theo đó, người đang chấp hành hình phạt tù được trả tự do sớm, nhưng phải tuân thủ một số điều kiện nhất định do cơ quan có thẩm quyền xác định trong một thời gian gọi là thời gian thử thách. Nếu trong thời gian thử thách mà người phạm tội vi phạm các điều kiện đặt ra thì tùy từng trường hợp cụ thể, cơ quan có thẩm quyền có thể thay đổi điều kiện thử thách hoặc có thể buộc người đó phải chấp hành nốt thời hạn còn lại của hình phạt tù trong trại giam, đây là điểm khác biệt của tha tù trước thời hạn có điều kiện so với đặc xá.
Về bản chất, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện vẫn là người đang chấp hành án, chỉ thay đổi hình thức từ chấp hành án trong các cơ sở giam giữ sang chấp hành tại cộng đồng xã hội. Người được tha tù trước thời hạn có điều kiện phải thực hiện các nghĩa vụ trong thời gian thử thách.
Theo Bộ Công an, biện pháp tha tù trước thời hạn có điều kiện có tính răn đe xã hội cao, đề cao tính nghiêm minh của pháp luật, tạo động lực thúc đẩy phạm nhân cải tạo tiến bộ. Biện pháp này tạo điều kiện cho người chấp hành án phạt tù cải tạo tiến bộ có cơ hội tái hòa nhập cộng đồng sớm hơn, có điều kiện tham gia học tập, lao động sản xuất nuôi sống bản thân, giúp đỡ gia đình.
Việc tha tù trước thời hạn có điều kiện cũng sẽ giảm bớt ngân sách nhà nước đầu tư xây dựng cơ sở vật chất; giảm bớt chi phí cho công tác quản lý, thực hiện chế độ ăn, ở, mặc, khám, chữa bệnh, sinh hoạt, học tập và các chế độ, chính sách khác đối với phạm nhân; giảm nhu cầu biên chế cán bộ của các cơ sở giam giữ.
Theo dự thảo, hàng năm sẽ có 3 đợt tha tù trước thời hạn. Ảnh: TUYẾN PHAN
Điều kiện tha tù trước thời hạn
Theo dự thảo, phạm nhân chỉ được hưởng chính sách khoan hồng này khi phạm tội lần đầu, có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt.
Phạm nhân bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn phải có quyết định xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên của ít 5 năm liên tục liền kề thời điểm xét. Thời gian tiếp theo được đánh giá cải tạo tốt.
Phạm nhân bị phạt tù trên 20 năm đến 30 năm phải có quyết định xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên của ít nhất 4 năm liên tục liền kề thời điểm xét. Thời gian tiếp theo được đánh giá cải tạo tốt.
Phạm nhân bị phạt tù trên 15 năm đến 20 năm phải có quyết định xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên của ít nhất 3 năm liên tục liền kề thời điểm xét. Thời gian tiếp theo được đánh giá cải tạo tốt.
Phạm nhân bị phạt tù trên 10 năm đến 15 năm phải có quyết định xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên của ít nhất hai năm liên tục liền kề thời điểm xét. Thời gian tiếp theo được đánh giá cải tạo tốt.
Ngoài ra, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện có thể được rút ngắn thời gian thử thách nếu đã chấp hành được ít nhất một phần hai thời gian; có nhiều tiến bộ được thể hiện bằng việc nghiêm chỉnh nghĩa vụ; tích cực lao động, học tập và sửa chữa lỗi lầm…
Đặc xá sẽ ít hơn Trung tướng Nguyễn Ngọc Bằng, Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp, Bộ Công an, cho biết từ tháng 1-2018, các cơ quan chức năng sẽ tiến hành thực hiện việc tha tù trước thời hạn có điều kiện theo quy định của BLHS năm 2015. Đặc xá vẫn có nhưng sẽ ít hơn và chỉ tổ chức vào các sự kiện trọng đại. |