Những ngày cuối tháng 7, khi cả nước đang có nhiều hoạt động đền ơn đáp nghĩa, dâng hương các anh hùng liệt sĩ, thăm hỏi các gia đình chính sách và thương bệnh binh, chúng tôi cũng có dịp đến Nghĩa trang liệt sĩ thanh niên xung phong (TNXP) Thọ Lộc (xã Vạn Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình).
Được bao quanh bởi rừng thông xanh mát, đây là nơi an nghỉ của 561 liệt sĩ đã hi sinh trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, khi đang tham gia chiến đấu trên cung đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh huyền thoại.
Nằm sát con đường từng là tuyến lửa trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nghĩa trang liệt sĩ TNXP Thọ Lộc nay được chỉnh trang, làm mới đẹp hơn.
Bên trong nghĩa trang, những hàng mộ liệt sĩ nằm thẳng tắp được sắp xếp vây quanh tượng đài tổ quốc ghi công, bốn bề cây xanh tỏa bóng mát che bóng xuống nơi các anh hùng, liệt sĩ đang yên nghỉ.
Đặc biệt, luôn túc trực tại nhà quản trang là cựu chiến binh Lê Văn Cư năm nay đã 76 tuổi nhưng có gần 35 năm gắn bó với công việc chăm sóc, hương khói cho toàn bộ khu vực nghĩa trang này.
Trò chuyện với chúng tôi, ông Cư kể, năm 1968, khi vừa tròn 20 tuổi, ông nhập ngũ và trở thành lái xe của Đoàn 559, Bộ đội Trường Sơn. Dưới làn mưa bom bão đạn, những chuyến xe vận chuyển bộ đội, vũ khí, đạn dược ra vào chiến trường của ông đều may mắn an toàn.
Sau tám năm ngồi sau vô lăng gắn bó trên các cung đường Trường Sơn-đường Hồ Chí Minh huyền thoại, năm 1976, ông Cư xuất ngũ trở về quê hương ở xã Vạn Trạch, huyện Bố Trạch.
“Sau tám năm phục vụ trong quân ngũ, tôi phục viên, trở về quê hương rồi lấy vợ cũng là thanh niên xung phong vừa từ chiến trường trở về.
Từng là người từng chứng kiến, cảm nhận được nỗi đau, sự khốc liệt của chiến tranh nên khi biết tin nghĩa trang Thọ Lộc vắng người chăm sóc, tôi đã bàn với vợ xin lên đây để lo hương khói, dọn dẹp khuôn viên nghĩa trang. Mới đó mà đã gần 35 năm ở bên các đồng đội”, ông Cư tâm sự.
An nghỉ vĩnh hằng tại nghĩa trang TNXP Thọ Lộc, có những người ông Cư đã từng gặp, đã từng là đồng chí đồng đội một thời kề vai sát cánh bên nhau qua làn mưa bom bão đạn.
Gần 35 năm gắn bó với nơi này, ông Cư vẫn giữ cẩn thận cuốn sổ ghi chép từng phần mộ liệt sĩ. Danh sách 561 liệt sĩ ở đây được ông Cư và vợ viết tay, sắp xếp khoa học theo sơ đồ tên liệt sĩ và vị trí từng phần mộ. Khi có thân nhân liệt sĩ đến thăm, ông Cư rất dễ dàng giúp họ tìm kiếm vị trí ngôi mộ liệt sĩ.
“Ở đây thì buổi sáng tôi đều mở cửa nhà thờ chung Bác Hồ và các liệt sĩ để thắp hương, thắp đèn sau đó đi quét dọn khắp nghĩa trang. Tôi ở đây và làm công việc này cũng để thỏa mãn tâm nguyện và được chăm sóc đồng đội, các anh hùng liệt sĩ đã hi sinh vì độc lập dân tộc, cầu mong cho những người đồng đội yên giấc ngàn thu” ông Cư cho biết.
Cuối chiều, nắng chiếu nhẹ qua góc nghĩa trang, những làn khói hương tỏa ra giữa bạt ngàn rừng thông xanh, ông Cư lại tiếp tục đến từng ngôi mộ để chăm sóc, lau chùi và dọn dẹp cỏ dại một cách tận tụy, chu đáo.
Năm nay, kỷ niệm 77 năm ngày Thương binh-Liệt sỹ, cả nước lại hướng về các nghĩa trang liệt sỹ để thành kính dâng hương, tri ân công lao to lớn của những anh hùng đã ngã xuống vì nền độc lập nước nhà.
Tại xã Vạn Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình công tác chăm sóc các địa chỉ đỏ cũng được thế hệ trẻ quan tâm thường xuyên chăm sóc, dâng hương phần mộ liệt sĩ, thăm hỏi giúp đỡ gia đình thương binh, người có công với cách mạng
“Hàng tháng, Đoàn xã Vạn Trạch luôn tổ chức chăm sóc dọn dẹp vệ sinh tại nghĩa trang liệt sĩ TNXP Thọ Lộc, nhất là trong những ngày lễ lớn. Dịp kỷ niệm Ngày Thương binh-Liệt sĩ năm nay, Đoàn xã cũng tổ chức cho các bạn đoàn viên thanh niên thắp nến tri ân vào tối 26-7.
Qua đó, để giáo dục cho các bạn đoàn viên thanh niên thấu hiểu sâu sắc hơn đạo lý uống nước nhớ nguồn, luôn ghi nhớ công lao to lớn của thế hệ đi trước đã hy sinh vì độc lập dân tộc” Hoàng Thái Sơn, Bí thư Đoàn xã Vạn Trạch cho biết.