Cụ thể, Bộ Xây dựng cho hay, trong thời gian qua đã nhận được nhiều ý kiến, trong đó nhiều ý kiến không đồng tình với quy định phạt tiền và cho tồn tại đối với các trường hợp xây dựng sai phép, không phép với quan ngại rằng việc thực hiện quy định này có thể làm gia tăng các trường hợp sai phạm, ảnh hưởng tiêu cực đến công tác quản lý trật tự xây dựng đô thị. 

Theo Bộ Xây dựng, quy định mới này nhằm để xử lý một số trường hợp xây dựng sai phép, không phép, sau khi hoàn thành xây dựng đưa vào sử dụng mới bị phát hiện, trong trường hợp nếu buộc phá dỡ thì cũng gây lãng phí lớn cho xã hội, có những trường hợp đã kéo dài nhiều năm nhưng cũng chưa xử lý được triệt để. 

Các công trình áp dụng quy định này phải đảm bảo điều kiện không vi phạm chỉ giới xây dựng, không gây ảnh hưởng các công trình lân cận, không có tranh chấp, xây dựng trên đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp, chứ quy định mới này không áp dụng đối với tất cả các công trình xây dựng sai phép, không phép. 

Bộ Xây dựng cũng khẳng định, trên thực tế, Thông tư số 02/2014/TT-BXD không có quy định thêm hoặc quy định khác so với Nghị định số 121/2013/NĐ-CP về các trường hợp xây dựng sai phép, không phép được nộp tiền phạt và cho tồn tại, không cưỡng chế phá dỡ đã được quy định tại khoản 9 Điều 13 Nghị định này.

Trước những phản ứng nhiều chiều của dư luận, Bộ Xây dựng sẽ lắng nghe và tập hợp các ý kiến, tiến hành rà soát các quy định có liên quan tại Nghị định số 121/2013/NĐ-CP và Thông tư số 02/2014/TT-BXD để báo cáo Chính phủ. Nếu thấy còn có các quy điểm chưa thực sự phù hợp, Bộ sẽ kịp thời đề xuất với Chính phủ sửa đổi, bổ sung.

Trước đó, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư 02/2014 hướng dẫn thực hiện Nghị định số 121/2013/NĐ-CP mà Bộ Xây dựng mới ban hành, các công trình xây dựng sai phép, không phép, sai thiết kế, sai quy hoạch xây dựng hoặc thiết kế đô thị sẽ chỉ phải đóng phạt để được tồn tại thay vì dỡ bỏ như trước đây.

Cụ thể, đối với công trình vi phạm xây dựng nhưng chưa thực hiện tháo dỡ, cơ quan chức năng xem xét hủy quyết định cưỡng chế phá dỡ. Sau đó, cấp thẩm quyền phạt thu hồi số lợi bất hợp pháp với nhà ở riêng lẻ là 40%, với công trình thuộc dự án đầu tư xây dựng là 50% giá trị công trình sai phép, không phép

Với trường hợp theo quy định phải có giấy phép xây dựng, cơ quan cấp giấy phép xây dựng điều chỉnh hoặc cấp giấy phép xây dựng sau khi chủ đầu tư chấp hành đầy đủ quyết định xử phạt vi phạm hành chính./.