Có nhà đầu tư quan tâm từ năm 2016 nhưng cuối cùng vì nhiều lý do, dự án bờ nam kênh Đôi cho đến nay vẫn bị bỏ lại phía sau. Nhà đầu tư rút lui trong khi dự án còn chưa được đưa vào kế hoạch thực hiện bằng vốn ngân sách đến năm 2025.
Nhiều nhà đầu tư nghiên cứu rồi... thôi
Cụ thể, Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ X nhiệm kỳ 2015-2020 đã thông qua Chương trình đột phá thứ 7 về “Chỉnh trang và phát triển đô thị”. Trong đó có việc thực hiện các dự án chỉnh trang, di dời nhà ven kênh trên địa bàn quận 8 (thể hiện bằng các thông báo triển khai nghị quyết sau đó của lãnh đạo TP).
Ngay sau đó năm 2016, Công ty CP Đầu tư Hạ tầng và Nhà ở Sài Gòn đã quan tâm đến dự án bờ nam kênh Đôi, quận 8. Dự kiến dự án có tổng mức đầu tư khoảng hơn 9.200 tỉ đồng theo hình thức PPP.
“Chủ trương thực hiện di dời và tổ chức lại cuộc sống cho người dân đang sống trên, ven kênh, rạch đã được quận 8 quán triệt và quyết tâm thực hiện. Chính vì vậy, công ty nhận thấy việc thực hiện di dời các hộ dân sống ở trên và ven bờ nam kênh Đôi là hết sức đúng đắn và cấp thiết” - Công ty CP Đầu tư Hạ tầng và Nhà ở Sài Gòn cho biết trong báo cáo thực hiện dự án của mình khi đó.
Theo kế hoạch, giai đoạn từ quý IV-2016 đến năm 2019, công ty sẽ hoàn thành mục tiêu di dời, giải tỏa khoảng 4.392 căn nhà tại khu vực bờ nam kênh Đôi. Sau khi hoàn tất di dời giải tỏa sẽ thực hiện chỉnh trang khu vực theo quy hoạch chung.
Đến năm 2017, UBND TP.HCM đã chấp thuận cho một Tập đoàn khác nghiên cứu điều chỉnh cục bộ 8 đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị tỉ lệ 1/2000 khu dân cư các phường 1, 2, 3, 4, 5, 6 và 7 nhằm triển khai thực hiện dự án chỉnh trang đô thị bờ nam kênh Đôi.
TP cũng yêu cầu tập đoàn này ước tính lưu lượng giao thông tại khu vực này và tỉ lệ các phương tiện giao thông trong tương lai của tuyến đường Phạm Thế Hiển, tuyến đường dọc kênh Đôi. Mục đích là để xác định quy hoạch lộ giới của các tuyến đường này. Đồng thời đề xuất thiết kế không gian kiến trúc cảnh quan dọc kênh Đôi và quy hoạch tuyến giao thông thủy trong nội dung lập quy hoạch.
Tuy nhiên, nhiều năm sau đó, với nhiều lý do, việc đầu tư vào dự án vẫn dậm chân tại chỗ, các nhà đầu tư cũng không còn dành sự quan tâm cho dự án.
Trong giai đoạn 2016 -2020, quận 8 không thực hiện được dự án nào về chỉnh trang kênh rạch. UBND quận từng kêu gọi xã hội hóa đầu tư bờ nam kênh Đôi, có một số nhà đầu tư tìm hiểu nhưng không làm được do nhiều vấn đề liên quan. Quận 8 cũng đã nhiều lần đề xuất, kiến nghị lên TP để xin cơ chế hỗ trợ.
Lý do nhà đầu tư không mặn mà
UBND quận 8 lý giải các nhà đầu tư quan tâm nhưng sau một thời gian khảo sát, tìm hiểu, tính toán chi phí thì họ đều rút lui vì tính khả thi không cao, đặc biệt là việc khai thác quỹ đất hai bên bờ kênh còn nhiều khó khăn.
Sở Xây dựng đánh giá trước đây dự kiến làm dự án bằng phương thức PPP, nghĩa là thanh toán bằng quỹ đất, nhưng bây giờ cơ chế thanh toán bằng quỹ đất không còn được cho phép. Ngoài ra, việc kêu gọi xã hội hóa cũng rất khó khăn với các dự án di dời nhà ven, trên kênh rạch.
Với dự án cải tạo môi trường bờ nam kênh Đôi, UBND TP.HCM đã lập tổ công tác đẩy nhanh tiến độ. Bờ nam thuộc phạm vi từ phường 1 đến phường 7. Tổ công tác đang trong giai đoạn nghiên cứu các hướng khả thi thực hiện dự án, dự kiến hơn 5.000 căn nhà trên bờ kênh, rạch sẽ di dời.
Ông Phạm Quang Tú, Phó Chủ tịch UBND quận 8
Một trong những khó khăn được Công ty CP Đầu tư Hạ tầng và Nhà ở Sài Gòn nhận định là chưa có chính sách khuyến khích các nhà đầu tư/ doanh nghiệp tham gia trong công tác di dời, bố trí lại nhà ở cho các hộ dân sống ở trên và ven kênh rạch.
Công ty này góp ý giải pháp là cần có chính sách ưu đãi về tiếp cận nguồn vốn vay; nhà đầu tư được dành quỹ nhà, đất để kinh doanh thu hồi vốn hoặc TP thực hiện thanh toán hoàn vốn cho nhà đầu tư bằng quỹ đất sau khi di dời hoặc quỹ đất ở nơi khác.
Để giải quyết các khó khăn, UBND TP cũng đã có kiến nghị UBND TP chấp thuận chủ trương đầu tư dự án này theo hình thức phân kỳ làm hai giai đoạn. Giai đoạn 1 dùng vốn ngân sách TP, giai đoạn 2 sẽ thực hiện kêu gọi nhà đầu tư.
Chưa xác định thời gian triển khai dự án
Báo cáo mới nhất (ngày 16-4) của Sở Xây dựng TP về việc thực hiện các dự án di dời nhà ven, trên kênh rạch TP.HCM giai đoạn 2021-2025 cho thấy từ nay đến hết năm 2025, dự án chỉnh trang đô thị - di dời nhà trên, ven nam kênh Đôi không có trong danh mục dự án thực hiện hay cần xin chủ trương đầu tư.