Nhiều ưu điểm khi thanh toán tự động trên xe buýt

Việc triển khai thí điểm hệ thống thanh toán tự động trên xe buýt ở TP.HCM từ tháng 3-2019 đang có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, việc thí điểm này còn gặp một số khó khăn do thói quen sử dụng tiền mặt của người dân.

Tiện lợi nhiều đường

Trong một năm qua, thực hiện theo chỉ đạo của UBND TP về thí điểm hệ thống thanh toán tự động trên xe buýt, Trung tâm Quản lý giao thông công cộng thuộc Sở GTVT (viết tắt là trung tâm) đã phát triển quy mô hiện nay với tám tuyến xe buýt.

Theo đánh giá của trung tâm, về phía người dân, qua khảo sát đa phần đều cảm thấy việc sử dụng vé điện tử mang lại sự tiện lợi. Người dân không cần phải chuẩn bị tiền lẻ để đi xe buýt, sẵn sàng thay đổi thói quen chuyển sang sử dụng vé điện tử.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp vận tải sẽ được nhận thu nhập qua tài khoản ngân hàng. Việc này sẽ giúp doanh nghiệp vận tải giảm chi phí quản lý. Đồng thời kiểm kê nguồn thu vé so với phương pháp thủ công trước đây, tránh sai sót, mất mát.

Qua quá trình triển khai, doanh nghiệp vận tải cũng đánh giá được độ chính xác về số lượng hành khách và doanh thu bán vé điện tử.

Ngoài ra, dữ liệu thông tin vé được số hóa, giúp cơ quan quản lý nhà nước chủ động trong phương pháp quản lý, điều hành nhằm phù hợp với tình hình thực tế.

Theo Sở GTVT, trung tâm sẽ là đơn vị đa dạng hóa hệ sinh thái với sự tham gia của nhiều ngân hàng và các công ty fintech.

Tuy nhiên, trung tâm cho biết thêm hiện nay thí điểm này còn gặp nhiều khó khăn do thói quen sử dụng tiền mặt của người dân. Lượng hành khách sử dụng vé điện tử chủ yếu là sinh viên.

Ông Vũ Dĩnh (45 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh) cho biết: “Nhiều hành khách lao động chân tay như chúng tôi muốn sử dụng thẻ thông minh để đi lại cho thuận lợi. Tuy nhiên, chúng tôi lại gặp khó khăn do không có email, Viber và không biết sử dụng mã QR…”.

Trong khi đó, bà Thanh Hà (50 tuổi, ngụ quận 12) cho hay: “Thời điểm dịch bệnh như hiện nay thì nên dùng thẻ thanh toán để bớt tiếp xúc nhiều qua tiền mặt. Lúc đầu tôi cũng không biết dùng thẻ nhưng nhờ người chỉ thì thấy cũng dễ sử dụng thôi”.

Việc thí điểm thanh toán bằng thẻ tự động trên xe buýt đang có nhiều chuyển biến tích cực. Ảnh: THU TRINH

Hệ thống thanh toán tự động trên xe buýt. Ảnh: THU TRINH

Khuyến khích người dân tham gia

Đại diện trung tâm cho biết cách sử dụng thẻ thanh toán cũng rất đơn giản, người dân chỉ cần được hướng dẫn là có thể sử dụng. Tuy nhiên, người dân cũng cần có thời gian để thích nghi với việc dùng thẻ và bỏ thói quen sử dụng tiền mặt.

Việc thí điểm thanh toán tự động đã được UBND TP chấp thuận cho phép thí điểm đến hết tháng 12-2020.

Ông Ngô Viết Nam Sơn, chuyên gia quy hoạch đô thị, đánh giá: “Thí điểm dùng thẻ thông minh hướng đến dùng một thẻ cho tất cả chuyến đi là rất hợp lý. Đừng nhìn một chiều vì thẻ không chỉ để trả tiền mà còn là công cụ thu thập thông tin để phục vụ tốt hơn, hiệu quả hơn”.

Ông Sơn cũng cho biết mỗi thẻ sẽ gắn với một ID để biết được quá trình sử dụng hành khách hay đi những chuyến nào, đi giờ nào trong ngày.

Việc dùng thẻ góp phần quan trọng cho quá trình thống kê. TP sẽ nắm được tần suất những giờ nào, những tuyến nào đông khách để có sự cân đối. Những tuyến nào đông khách thì tăng chuyến, còn những tuyến ít khách thì giảm chuyến, đặc biệt vào giờ cao điểm.

Theo ông Sơn, TP cần đẩy mạnh nhiều biện pháp để khuyến khích người dân sử dụng thẻ. Mục đích là phát triển giao thông công cộng được phổ biến rộng rãi và hiệu quả.

“TP có thể khuyến khích hành khách nếu mua thẻ sẽ được trả 3.000 đồng/chuyến thay vì trả 5.000 đồng/chuyến. Mua định kỳ cả năm thì sẽ được giảm 10%-20% theo giá thẻ. Những công ty mua thẻ sẽ được khai thuế và trừ thuế (trừ tiền thu nhập cá nhân)” - ông Sơn góp ý.

Mặt khác, TP cần khuyến khích công ty, trường đại học mua một lần với số lượng nhiều thẻ cho nhân viên, sinh viên cũng sẽ được giảm giá nhiều.

“Theo tôi, Sở GTVT cần kết hợp với Sở Tài chính trong việc phổ biến thẻ thông minh. Chúng ta đừng nhìn vào những cái mất đi từ những ưu đãi giảm giá, mà hãy nhìn vào kết quả khi người dân sẽ mua nhiều, đem lại thu nhập ổn định cho Nhà nước” - ông Nam Sơn nhận định.

Ông Sơn kể, ở nước ngoài dù có xe hơi nhưng người ta vẫn mua thẻ vì được trừ thuế. Đây cũng là một cách hay của nước ngoài để Việt Nam áp dụng.

Thậm chí, ông Sơn cho rằng triển khai thẻ thông minh đi xe buýt cũng có thể tích hợp với thẻ gửi xe máy miễn phí. Thay vì để xe máy vào trung tâm thì người sử dụng có thể để xe máy ở vùng ngoại ô và lên xe buýt để vào trung tâm. TP sẽ giảm lượng lớn xe máy, tình trạng kẹt xe, ùn tắc giao thông cũng được cải thiện đáng kể.