Cụ thể, theo phát ngôn viên của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, ông Ibrahim Kalin, khả năng Ankara mua hệ thống Patriot của Mỹ sẽ không ảnh hưởng tới thỏa thuận mua hệ thống S-400 của Nga. Ông Kalin nói rõ: “Thổ Nhĩ Kỳ không nói không với hệ thống Patriot, tất cả phụ thuộc vào giá cả, khả năng chuyển giao công nghệ và một số điểm quan trọng khác… Nếu Mỹ đưa ra nhiều điều kiện hấp dẫn, chúng tôi sẽ xem xét”.
Ông Kalin nhấn mạnh việc Thổ Nhĩ Kỳ muốn mua các hệ thống Patriot và S-400 đi đôi với nhau, đồng thời khẳng định “tiến trình bàn giao S-400 của Nga sẽ không bị ảnh hưởng và sẽ bắt đầu vào năm 2019”. Thỏa thuận mua bán S-400 được Thổ Nhĩ Kỳ và Nga ký vào tháng 12-2017.
Hệ thống tên lửa Patriot của Mỹ được đặt tại căn cứ ở TP Jaffa, Israel. Ảnh: AFP
Nga tuần trước cũng tuyên bố rằng khả năng Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống Patriot của Mỹ không tác động tới thỏa thuận Ankara mua hệ thống S-400 của Nga. Moscow thêm rằng nước này đang trong quá trình hoàn tất các điều khoản có trong thỏa thuận với Ankara.
Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đưa ra phản ứng trên sau khi chính phủ Mỹ hôm 18-12 quyết định bán các hệ thống Patriot trị giá 3,5 tỉ USD cho Thổ Nhĩ Kỳ. Trong đó có 80 tên lửa đối không Patriot MIM-104E và 60 tên lửa PAC-3, cùng các thiết bị liên quan. Trước giờ Thổ Nhĩ Kỳ vẫn nói sở dĩ phải tìm mua S-400 từ Nga là vì không thể mua được Patriot của Mỹ. S-400 của Nga được thiết kế như câu trả lời với các hệ thống Patriot và hệ thống tên lửa phòng thủ tầm cao giai đoạn cuối THAAD của Mỹ.
Thương vụ mua S-400 là một cản trở lớn trong quan hệ Mỹ-Thổ thời gian qua khi Mỹ lo ngại hệ thống này có thể cho phép Nga thu thập thông tin kỹ thuật về các hệ thống vũ khí của Mỹ và NATO. Thương vụ này khiến Mỹ và đồng minh NATO phản ứng mạnh, lo ngại không chỉ về chuyện Nga tăng hiện diện quân sự ở khu vực mà còn vì S-400 không tương thích với nhiều vũ khí phương Tây. Quốc hội Mỹ còn tìm cách phong tỏa chuyển giao tiêm kích tàng hình F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ, phản đối thương vụ mua S-400. Theo nhiều chuyên gia quân sự, S-400 và F-35 không thể hoạt động tương thích với nhau. Hệ thống S-400 được trang bị tám bệ phóng và 32 tên lửa, có khả năng bắn các máy bay chiến đấu tàng hình như F-35.
Trước đây thương vụ mua bán hệ thống Patriot cho Thổ Nhĩ Kỳ bị bế tắc vì Mỹ không chấp nhận kèm cả chuyển giao công nghệ theo yêu cầu của Thổ Nhĩ Kỳ. Sự thay đổi này của Mỹ nhằm thuyết phục Thổ Nhĩ Kỳ từ bỏ kế hoạch mua S-400 của Nga.
