Theo số liệu thống kê trên cả nước, tính đến hết tháng 10-2018, cả nước đã xảy ra 91 vụ ngộ độc thực phẩm, khiến hơn 2.010 người ngộ độc, trong đó có 15 trường hợp tử vong do ngộ độc rượu, nấm độc... Mặc dù số người bị ngộ độc có giảm 24% so với năm 2017 nhưng cũng là con số đáng báo động về tình trạng ngộ độc thực phẩm đang lan tràn như hiện nay.
Các chuyên gia đã ghi nhận hơn 250 bệnh liên quan đến thực phẩm, một số gây ra bởi vi khuẩn trong thức ăn và những bệnh khác là do các hóa chất độc hại trong quá trình sản xuất, bảo quản, chế biến thực phẩm. Bên cạnh đó thói quen của người tiêu dùng và những hiểu nhầm đáng tiếc trong lựa chọn, chế biến và sử dụng thực phẩm cũng gây nên tình trạng gia tăng ngộ độc thực phẩm. Cũng theo tạp chí nổi tiếng ở Mỹ Reader's Digest, vẫn còn rất nhiều hiểu lầm thường gặp trong ăn uống dẫn tới việc ngộ độc thực phẩm.
“Tôi bị ngộ độc những thức ăn trong bữa ăn cuối cùng mà tôi ăn trước đó”
Reader's Digest cho hay thực tế thì hầu hết những vi khuẩn có hại sẽ tồn tại lâu hơn vài giờ và khiến bạn khó chịu. Vì vậy đừng nhanh chóng đổ lỗi rằng món ăn cuối cùng của bạn như sushi... mà bạn ăn bữa trưa khiến bạn bị nôn, đau bụng. Đó có thể là do những thứ mà bạn ăn từ đêm hôm trước, thậm chí có thể là món ăn nào đó cách đây hai ngày.
“Tôi càng sử dụng nhiều thuốc tẩy thì càng giết chết nhiều vi khuẩn”
Bạn sẽ giết chết một lượng vi khuẩn giống nhau khi bạn sử dụng một lần xịt hay gấp bốn lần như thế. Điều quan trọng là bạn phải đảm bảo chắc chắn mọi bề mặt tiếp xúc với vi khuẩn đều được cọ rửa kỹ lưỡng. Theo khuyến cáo của FoodSquil.gov thì bạn nên dùng 1-1,25 thìa cà phê dung dịch tẩy rửa/lít nước. Bạn cũng nên rửa sạch dao và thớt sau mỗi lần sử dụng để ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn, đặc biệt là khi thái thịt sống.
“Tôi không thể bị ngộ độc khi ăn hoa quả và rau củ đã bóc vỏ”
Rau của quả dù gọt vỏ cũng có thể gây ngộ độc thực phẩm. Ảnh: Reader's Digest
Bạn hoàn toàn có thể bị bệnh do ăn cam, dưa chuột, kể cả khi bạn đã gọt vỏ. Các hóa chất và vi khuẩn có thể lan truyền từ vỏ vào bên trong trái cây và rau củ khi ta cắt chúng. Hãy đảm bảo luôn rửa kỹ tất cả thực phẩm của bạn dù bạn có ý định ăn nó bằng cách nào. Nhưng tránh sử dụng xà phòng để rửa vì hóa chất có thể lưu lại trên thức ăn và khiến chúng trở nên không an toàn.
“Vì tôi ăn kiêng nên nguy cơ ngộ độc thực phẩm là rất thấp”
Những thực phẩm từ động vật như thịt và phômai chưa được tiệt trùng thường là nguyên nhân của các trường hợp ngộ độc thực phẩm và trái cây, rau củ cũng chiếm tỉ lệ không nhỏ. Quy trình sản xuất không an toàn giữa những người nông dân hoặc các nhà phân phối, nguồn nước tới rau bị ô nhiễm, cũng như sử dụng các phân bón chưa được xử lý đúng cách... thường là nguyên nhân dẫn đến sự lây lan của vi khuẩn.
“Ngộ độc thực phẩm không phải là một vấn đề lớn, tôi sẽ tự khỏi trong vòng vài ngày”
Bạn nghĩ mình có thể tự điều trị ngộ độc thực phẩm như những các bệnh thông thường. Trong khi hầu hết các trường hợp ngộ độc thực phẩm sẽ chỉ gây ra các triệu chứng nhẹ trong một hoặc hai ngày nhưng một số trường hợp có thể dẫn đến tử vong. Hằng năm, Việt Nam có ngàn người mắc và hàng trăm người chết do ngộ độc thực phẩm và đó vẫn là những con số thống kê chưa đầy đủ. Theo Reader's Digest mỗi năm có khoảng 3.000 người Mỹ chết vì các bệnh liên quan tới thực phẩm dù họ có những quy định nghiêm ngặt về thực phẩm.
Hơn thế nữa, ngộ độc thực phẩm có thể dẫn đến suy thận như nhiễm vi khuẩn E.Coli. Loại vi khuẩn này sẽ tấn công hệ tiêu hóa và giải phóng các chất độc phá hủy hồng cầu, gây tổn thương cơ quan. Mặc dù hiếm gặp nhưng một số lượng nhỏ những người bị nhiễm Salmonella hoặc Shigella bị đau khớp và có thể tiến triển thành viêm khớp mạn. Nhiễm Listeria có thể gây viêm màng não, dẫn đến những tổn thương não, trong khi đó hội chứng rối loạn thần kinh Guillain-Barre có thể gây ra do nhiễm Campylobacter.
“Rửa thịt có thể loại bỏ bất kỳ vi khuẩn có hại nào”
Rửa thịt dưới vòi nước trước khi chế biến nghe giống như có thể loại bỏ bất cứ thứ gì có thể làm bạn bị bệnh nhưng thực sự thì hoàn toàn ngược lại. Nước từ các loại gia cầm hoặc hải sản sống có thể rơi vãi ra bồn rửa, bàn bếp và bất cứ vật dụng nào gần đấy, làm vi khuẩn lây lan. Do đó hãy bỏ qua vòi nước và cho vào chậu rửa riêng và sau khi rửa xong thịt, nhớ vệ sinh tay và các dụng cụ liên quan thật sạch sẽ.
“Bạn không nên để thức ăn nóng vào tủ lạnh”
Thực sự thì bạn nên làm vậy vì nó sẽ giữ được mùi vị. Vi khuẩn có thể phát triển nhanh chóng khi để thức ăn trong vòng hai giờ ở nhiệt độ phòng và trong những tháng hè nóng nực này, chúng sẽ nhanh chóng bị hư sau một giờ. Bộ Y tế tiểu bang Washington khuyến nghị bạn nên chia thức ăn thành nhiều phần nhỏ và đóng gói vào những hộp nông sẽ khiến chúng nhanh chóng được làm mát hơn.
“Tôi có thể ăn những thức ăn ở ngoài, miễn là tôi hâm lại chúng”
Thức ăn để ở ngoài quá hai giờ có thể bị hư hỏng bởi côn trùng và vi khuẩn. Ảnh: Reader's Degest