Ông Trump lao đao vì 'hóa đơn' pháp lý

Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump - ứng viên duy nhất của đảng Cộng hòa cho cuộc đua tổng thống 2024 đang đối mặt với rắc rối tài chính cực lớn lên tới gần nửa tỉ USD liên quan vụ kiện kinh doanh của ông ở bang New York. Những rắc rối này được dự đoán sẽ gây khó cho ông Trump trong chiến dịch tranh cử.

Khủng hoảng vì thiếu tiền mặt

Theo hãng tin Bloomberg, vụ việc bắt đầu vào tháng 9-2022 khi Tổng Chưởng lý bang New York Letitia James kiện ông Trump cố tình thổi phồng giá trị tài sản để hưởng các khoản vay cũng như các ưu đãi về bảo hiểm ở bang này.

Sau nhiều tháng xét xử, tháng 2 năm nay, Tòa án bang New York ra phán quyết yêu cầu ông Trump phải đóng 354,9 triệu USD tiền phạt, cộng với tiền lãi. Tính đến nay, số tiền phạt mà ông Trump phải đóng đã vượt quá 454 triệu USD.

Cựu tổng thống không chấp nhận phán quyết của tòa và đã đệ đơn kháng cáo. Tuy nhiên, theo quy định, ông Trump vẫn phải nộp phạt nếu muốn kháng cáo và một khi kháng cáo thành công, số tiền đã nộp phạt sẽ được hoàn lại cho ông. Như vậy, theo yêu cầu của tòa, ông Trump sẽ phải nộp số tiền mặt trên trước ngày 25-3, nếu không bang New York có quyền tịch thu tài sản của ông.

Việc phải tìm kiếm số tiền khổng lồ trong khoảng thời gian ngắn đã đẩy ông Trump vào tình trạng khủng hoảng tiền mặt nghiêm trọng đến mức nhiều người so sánh sự việc lần này với những lần kinh doanh phá sản trước đó của vị tỉ phú.

Cụ thể, theo nhóm pháp lý của ông Trump, dù cựu tổng thống Mỹ “ổn định về tài chính” nhưng phần lớn tài sản của ông đang ở dạng bất động sản. “Mặc dù tập đoàn Trump Organization đang ở vị thế thanh khoản mạnh, nhưng phần lớn tài sản của tập đoàn được đầu tư vào bất động sản nên việc nộp khoản tiền 464 triệu USD là điều không thể thực hiện” - các luật sư của ông Trump cho biết hôm 19-3.

Trong khi đệ đơn yêu cầu tòa tạm dừng phán quyết, nhóm của ông Trump cũng nỗ lực tìm kiếm các công ty bảo hiểm đứng ra bảo lãnh khoản tiền phạt trên. Tuy nhiên, số tiền quá lớn khiến hơn 30 công ty bảo hiểm từ chối bảo lãnh, bất chấp việc ông Trump đem tài sản ra đảm bảo với các công ty này.

Ông Trump chỉ trích dữ dội Thẩm phán Arthur Engoron - người đã đưa ra phán quyết trên và cho rằng phán quyết là “một cuộc săn phù thủy” nhằm can thiệp vào cuộc tranh cử tổng thống sắp tới.

Đài CNN đưa tin, chỉ trong buổi sáng ngày 19-3, ông Trump đã đăng lên mạng tám dòng trạng thái về phán quyết. “Thẩm phán Engoron thực sự muốn tôi đưa ra hàng trăm triệu USD để có quyền kháng cáo phán quyết lố bịch của ông ấy. Tôi sẽ buộc phải thế chấp hoặc bán tháo tài sản và dù sau đó tôi thắng kiện thì tài sản của tôi cũng biến mất. Chưa từng có chuyện nào như vậy trước đây” - ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.

Trong nỗ lực mới nhất để cứu vãn tình thế, chiến dịch tranh cử của ông Trump hôm 20-3 đã kêu gọi quyên góp để cựu tổng thống có thể thanh toán “hóa đơn pháp lý”. Chiến dịch đã gửi tin nhắn đến hơn 1 triệu người ủng hộ ông Trump, kêu gọi mỗi người quyên góp 20,24-3.300 USD, đồng thời mô tả vụ kiện là một nỗ lực “chiếm đoạt tài sản”.

Theo hãng tin Reuters, hiện chưa rõ liệu ông Trump có thể sử dụng số tiền quyên góp để chi trả cho phán quyết hay không vì pháp luật Mỹ cấm sử dụng tiền tranh cử cho các chi phí cá nhân.

Chuyện gì tiếp theo?

Khi hạn chót đến gần, viễn cảnh ông Trump bị tịch thu tài sản ngày càng rõ ràng. Hôm 20-3, bà James đã khẳng định rằng nếu Trump không đóng phạt, bà sẽ tịch thu tài sản của ông. Và các luật sư cho rằng bà James hoàn toàn có quyền tịch thu, thậm chí bán tài sản của ông Trump để bù vào khoản tiền phạt.

Theo GS Luật Gregory Germain của ĐH Syracuse (Mỹ), bang New York có thể “tịch thu, bán tài sản của ông Trump và thu tài sản của bất kỳ ai nợ tiền ông Trump”. Ông Germain chỉ ra rằng căn penthouse (căn hộ trên tầng cao nhất) của ông Trump tại tòa nhà Trump Tower, tòa nhà văn phòng ở Phố Wall cùng các sân golf của cựu tổng thống ở New York có thể trở thành mục tiêu bị tịch thu. Ngoài ra, bà James cũng có thể xin phép tòa án để rút tiền từ các tài khoản ngân hàng và danh mục đầu tư của ông Trump hoặc bán bớt các tài sản khác như máy bay, trực thăng, xe hơi... của cựu lãnh đạo Mỹ.

Ông Will Thomas, GS luật kinh doanh tại ĐH Michigan (Mỹ), nói với tờ The Hill rằng bà James có thể bán tài sản của ông Trump nhưng bà sẽ không làm như vậy vì việc này “mạo hiểm và không mang lại lợi ích cho bà”. Thay vào đó, ông Thomas lập luận rằng bà James sẽ tịch thu tài sản nhưng cam kết không bán cho đến khi quá trình kháng cáo kết thúc để “ngăn chặn những thiệt hại không thể khắc phục”.

Về phần ông Trump, theo GS Thomas, nếu không tìm được người bảo lãnh hoặc không thể xin tòa hoãn thi hành án, cựu tổng thống có thể phải bán bớt tài sản để nộp phạt hoặc nộp đơn xin phá sản. Theo luật, việc thi hành phán quyết của tòa sẽ bị tạm dừng nếu cá nhân liên quan tuyên bố phá sản.

Tuy nhiên, ông Thomas cho rằng các giải pháp trên sẽ gây bất lợi cho chiến dịch tranh cử của ông Trump. “Ngay cả khi đó là con đường có khả năng xảy ra nhất, tôi cho rằng các lựa chọn này không tốt cho ông Trump, thậm chí có thể là thảm họa” - vị chuyên gia nhận định.

Hiện tại, khi cuộc đua tổng thống Mỹ năm 2024 đang dần đến hồi gay cấn, việc thiếu tiền mặt để duy trì chiến dịch tranh cử sẽ là một rào cản lớn đối với ông Trump. Theo tờ The Washington Post, Ủy ban Hành động chính trị (PAC) Save America của ông Trump đã chi cho các vấn đề pháp lý của cựu tổng thống và các cộng sự số tiền nhiều hơn mức mà ủy ban này huy động được trong tháng 2.

Trong khi đó, chiến dịch tranh cử của Tổng thống Joe Biden, đối thủ chính của ông Trump, hôm 20-3 cho biết đã gây quỹ được 71 triệu USD, nhiều gấp đôi so với khoản tiền 33,5 triệu USD mà phía ông Trump huy động được.•