Điểm đáng chú ý, Điều 1.2 của dự thảo (sửa đổi Điều 3.2 của Thông tư 81/2014) dự định sẽ coi “kế hoạch khai thác đội máy bay” là cơ sở để thực hiện công tác điều phối giờ hạ, cất cánh (slot), xác nhận hoặc từ chối xác nhận slot và cấp hoặc từ chối cấp phép bay.
Kế hoạch khai thác đội máy bay được lập cho mỗi năm, trung hạn năm năm và dài hạn 10 năm. Dựa trên kế hoạch này, tình hình thị trường và nhu cầu thực tế, các hãng bay mới đề nghị phân bổ slot, gửi cho Cục Hàng không và hội đồng phân bổ slot.
Bộ GTVT cho rằng quy định trên được đưa ra để nhà chức trách hàng không chủ động trong việc đảm bảo nguồn nhân lực giám sát an toàn bay, đặc biệt là năng lực tiếp nhận của hạ tầng hàng không.
“Quy định trên cũng sẽ giúp các hãng chuyên nghiệp hóa trong việc lập kế hoạch, các cảng chủ động hơn trong việc bố trí nguồn lực phù hợp để tiếp nhận máy bay…” - đại diện Bộ GTVT giải thích.
Ý kiến về quy định này, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng nếu quy định việc phân bổ slot căn cứ vào kế hoạch khai thác đội máy bay và đề nghị của doanh nghiệp sẽ dẫn đến trùng lặp không cần thiết. Bởi trường hợp doanh nghiệp đề nghị phân bổ slot khác với kế hoạch khai thác đội bay đã nộp trước đó thì phải coi đây là sự điều chỉnh kế hoạch, chứ không phải vì thế mà từ chối phân bổ slot cho doanh nghiệp.
“Hơn nữa, quy định này sẽ dẫn đến sự bất bình đẳng với các hãng hàng không nước ngoài, vì các hãng này chỉ cần đề nghị phân bổ slot mà không phải nộp kế hoạch khai thác đội máy bay như các hãng trong nước…” - đại diện VCCI nhấn mạnh.
Cũng theo đại diện VCCI, quy định về phân bổ slot đang là vấn đề được nhiều doanh nghiệp quan tâm. Điều 53 Luật Hàng không dân dụng quy định Bộ GTVT thực hiện điều phối slot theo nguyên tắc bảo đảm công khai, minh bạch, không phân biệt đối xử, thuận lợi và hiệu quả, phù hợp với thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, hiện nay một số văn bản dưới luật tạo ra cơ chế xin-cho, chưa thực sự công bằng, minh bạch trong phân bổ slot.
“Để bảo đảm việc phân bổ slot được diễn ra công bằng, minh bạch, tránh cơ chế xin-cho, Bộ GTVT cần xây dựng một thông tư về quy chế điều phối và quản lý giờ hạ, cất cánh tại các cảng hàng không Việt Nam. Quá trình xây dựng có thể nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm của một số quốc gia đã áp dụng các cơ chế minh bạch hơn như đấu giá, bốc thăm hoặc cơ chế khác phù hợp…” - đại diện VCCI đề xuất.
