Mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký ban hành Nghị định 24/2024 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu 2023 (có hiệu lực từ ngày 1-1-2024).
Được chọn báo giá cao nhất, có thể mua ngay thuốc
Riêng lĩnh vực y tế, điểm mới của Nghị định 24 là các bệnh viện (BV) được lựa chọn báo giá cao nhất phù hợp với khả năng tài chính và yêu cầu chuyên môn làm giá gói thầu.
Để bảo đảm phù hợp với đặc thù mua sắm tại các cơ sở khám chữa bệnh, đặc biệt là các cơ sở ở vùng sâu, vùng xa, ít nhân sự, Nghị định 24 quy định: Trường hợp chủ đầu tư không có nhân sự đáp ứng yêu cầu hoặc không lựa chọn được nhà thầu tư vấn để làm tổ chuyên gia, tổ thẩm định để thực hiện đấu thầu thuốc, vật tư thì có quyền huy động, giao việc cho các bác sĩ, dược sĩ, cán bộ quản lý hoặc mời Sở Y tế, Bộ Y tế và các chuyên gia tham gia để thực hiện mua sắm, đấu thầu thuốc, vật tư y tế.
Nghị định 24 cũng quy định các gói thầu được chỉ định thầu trong trường hợp cấp bách, cấp cứu người bệnh, phục vụ phòng, chống dịch bệnh nhằm bảo đảm các BV có thể mua ngay được thuốc để phục vụ công tác mà không phải thực hiện thủ tục đấu thầu tốn nhiều thời gian.
Bên cạnh đó, Nghị định 24 bổ sung quy định cho phép lựa chọn nhiều hơn một nhà thầu trúng thầu, để nếu nhà thầu xếp hạng thứ nhất không còn khả năng cung cấp, chủ đầu tư được ký hợp đồng với nhà thầu xếp hạng tiếp theo.
Trước đây, chỉ có một nhà thầu trúng thầu cung cấp thuốc với số lượng lớn, phạm vi giao hàng rộng, dẫn đến một số trường hợp nhà thầu không đủ khả năng thực hiện hợp đồng.
Nghị định 24 đem lại nhiều thuận lợi trong đấu thầu mua sắm thuốc, vật tư y tế sắp tới.
BS Nguyễn Khắc Vui, Giám đốc BV quận 6, TP.HCM
Về trường hợp thuốc thuộc danh mục mua sắm tập trung nhưng chưa tổ chức đấu thầu hoặc đã đấu thầu thuốc nhưng chưa lựa chọn được nhà thầu, hoặc thỏa thuận khung đã ký trước đó hết hiệu lực thì BV được mua sắm theo thông báo của đơn vị được giao nhiệm vụ mua sắm tập trung.
Trường hợp nhà thầu đã trúng thầu nhưng trong quá trình thực hiện hợp đồng không thể tiếp tục cung cấp thuốc, BV được phép chỉ định thầu cho nhà thầu khác thực hiện phần công việc còn lại của gói thầu mà không giới hạn hạn mức chỉ định thầu.
Đơn giản hóa, rút gọn quy trình đấu thầu
Trao đổi với chúng tôi vào trưa 3-3, TS-BS Phạm Ngọc Thạch, Phó Giám đốc BV Nhi đồng 2 (TP.HCM), cho rằng Nghị định 24 với những quy định mới đem lại nhiều thuận lợi cho BV trong công tác lập kế hoạch mua sắm năm 2024.
Theo đó, với quy định mới, việc xây dựng dự toán/giá gói thầu có nhiều thuận lợi. Cụ thể, chỉ cần căn cứ một bảng báo giá, nếu nhiều hơn một thì được phép lấy bảng báo giá cao hơn để xây dựng dự toán (điều này chưa từng quy định trước đây).
Mục 3, chương VI của Nghị định 24 quy định về việc mua thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế. Trong đó, BV được phép lựa chọn nhà thầu theo số lượng dịch vụ kỹ thuật. Các gói thầu mà BV đang xây dựng dự toán vừa kịp lúc Nghị định 24 ban hành, điều này đem lại nhiều thuận lợi trong công tác đấu thầu sắp tới.
“Với những quy định của Nghị định 24, BV sẽ được thuận tiện hơn trong đấu thầu mua sắm thuốc, vật tư y tế. Đặc biệt, người bệnh sẽ được tiếp cận với những vật tư, hóa chất tốt hơn” - BS Thạch nhận định.
BS CKII Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc BV Nhi đồng TP, nhận định các điểm mới trong Nghị định 24 giúp BV nhanh chóng hoàn thành công tác đấu thầu, có được trang thiết bị thích hợp nhằm kịp thời cứu sống bệnh nhân nặng.
Theo BS Tiến, dù BV có kho dự trù thuốc hiếm, tuy nhiên trước đây, nếu bệnh nhân đông lên, thuốc men hay thiết bị dự trù hết, BV phải đấu thầu lại. Trước khi được chỉ định thầu, BV phải làm rất nhiều bước, quy trình này mất 3-6 tháng dẫn đến chậm trễ, ảnh hưởng công tác điều trị. Bây giờ với Nghị định 24, BV được chỉ định thầu trong trường hợp cấp bách giúp mua được ngay thuốc trong cấp cứu người bệnh.
“Ngoài ra, trong xây dựng cơ cấu giá, có những chi phí trước đây không được tính đủ như % khấu hao máy móc, % chống nhiễm khuẩn. Theo quy định mới thì BV được lựa chọn báo giá cao nhất phù hợp với khả năng tài chính và yêu cầu chuyên môn làm giá gói thầu. Việc này giúp BV có thể được tính đúng, tính đủ các chi phí mà trước đây không được tính” - BS Tiến nêu.
BV Nhi đồng TP đã chuẩn bị sẵn sàng các danh mục kỹ thuật cần thiết để đấu thầu theo Luật Đấu thầu mới, nên khi có Nghị định 24, BV sẽ triển khai ngay quy trình mua sắm thuốc theo đúng luật. Tuy nhiên, không phải đấu thầu là có thuốc, vật tư y tế ngay mà phải đợi 1-2 tháng nhà thầu mới cung ứng được.
“Nghị định 24 được ban hành cơ bản giúp đơn giản hóa, rút gọn quy trình đấu thầu. Sắp tới trong quá trình áp dụng, nếu gặp khó khăn tới đâu, BV sẽ kiến nghị tới đó” - BS Tiến chia sẻ.
Luật Đấu thầu mới phù hợp với thực tế
Luật Đấu thầu 2023 có hiệu lực từ ngày 1-1-2024, thay thế cho Luật Đấu thầu 2013. Trong luật này có quy định riêng một chương (chương V) về “mua sắm tập trung; mua thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế; cung cấp sản phẩm, dịch vụ công”.
Đối với việc mua thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế, luật mới có dành riêng một điều (Điều 55) quy định về lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế. Đây là điểm mới, tiến bộ hơn so với luật cũ, là điều mà các đơn vị y tế mong muốn vì phù hợp với thực tế. Bên cạnh đó cũng đồng bộ với quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023.
TS-BS PHẠM NGỌC THẠCH, Phó Giám đốc BV Nhi đồng 2 (TP.HCM)
