Nhà thầu Hitachi đòi chi phí phát sinh tuyến metro số 1 gần 4.000 tỉ đồng

Mới đây, Ban Quản lý Đường sắt đô thị (MAUR) đã có văn bản gửi Sở Ngoại vụ TP.HCM về dự thảo công văn báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ Ngoại giao đề xuất biện pháp giải quyết vướng mắc nhằm đưa tuyến metro số 1 vào vận hành.

MAUR đã nêu rõ những khó khăn của tuyến metro số 1, phương án giải quyết khi Nhà thầu Hitachi của tuyến metro số 1 đang đòi chi phí phát sinh gần 4.000 tỉ đồng do kéo dài thời gian hoàn thành tuyến.

Metro số 1 gặp khó khi chạy nước rút

MAUR cho biết UBND TP đã chủ trì cuộc họp tháo gỡ khó khăn vướng mắc của dự án. Đồng thời chỉ đạo MAUR dự thảo báo cáo của UBND TP trình Thủ tướng Chính phủ và Bộ Ngoại giao về các khó khăn của tuyến metro số 1.

MAUR đã hoàn thành và gửi Sở Ngoại vụ nội dung dự thảo báo cáo để có ý kiến, hoàn thiện báo cáo cấp Chính phủ các nội dung liên quan nhằm thúc đẩy tiến độ hoàn thành dự án.

Theo báo cáo của MAUR, các khó khăn vướng mắc kéo dài trong nhiều năm qua của tuyến metro số 1 (Bến Thành-Suối Tiên) hầu hết đã được giải quyết.

Tuy nhiên, trong giai đoạn cuối của tuyến vẫn còn một số vướng mắc, chủ yếu liên quan đến cách diễn giải về mặt hợp đồng và sự phối hợp về mặt giao diện giữa Liên danh Tư vấn NJPT và các nhà thầu Nhật Bản. Những vướng mắc này đã và đang làm chậm tiến độ hoàn thành của tuyến metro số 1.

Cụ thể, về các công tác liên quan tới đào tạo, chạy thử, vận hành, dù đã được quy định trong hợp đồng nhưng các nội dung phải trải qua thời gian kéo dài do những tranh cãi và thoái thác về phạm vi công việc của Nhà thầu Hitachi. Đến nay, các nội dung này vẫn chưa được các bên thống nhất.

Đối với đề xuất dự thảo và tiến đến hoàn thiện, ký kết hợp đồng 5 năm cho công tác vận hành và bảo dưỡng, Nhà thầu Hitachi có trách nhiệm trình nộp dự thảo phạm vi công việc đối với hợp đồng phụ giữa hai bên cho công tác bảo trì, bảo dưỡng chậm nhất 6 tháng trước thời điểm vận hành dự án.

Các chi phí cho việc thực hiện gói thầu đã được tính toán trong quá trình mời thầu, thương thảo đàm phán, thống nhất và ký kết trong hợp đồng (trong phần chi phí tạm tính). Tuy nhiên, Nhà thầu Hitachi không đồng ý thực hiện và cho rằng khoản kinh phí này là tạm tính từ thời điểm ký hợp đồng năm 2013 và không đủ để thực hiện công việc hiện tại của dự án.

MAUR nêu rõ: Theo quy định của hợp đồng, Nhà thầu có quyền hưởng quyền được kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng (Extension of Time - EoT) do các lỗi từ chủ đầu tư gây ra do chậm tiến độ, hoặc nhà thầu phải bồi thường thiệt hại do chậm trễ nếu việc chậm tiến độ là lỗi của nhà thầu.

"Do sự phức tạp của các khiếu nại về EoT, các nguyên nhân gây kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng, xác định trách nhiệm của mỗi bên vẫn đang diễn ra và chưa xác định được thời điểm kết thúc.

Theo đó, việc xử lý, giải quyết và thương thảo với nhà thầu đòi hỏi nhiều thời gian để tính toán thời điểm gia hạn hợp đồng và các chi phí bồi thường một cách hợp lý. Vì vậy, hiện nay MAUR vẫn chưa thể ban hành EoT và các chi phí có liên quan cho nhà thầu.

Theo quy định của hợp đồng CP3, thời gian hoàn thành là ngày 8-4-2018. Hiện nay, Nhà thầu Hitachi đang yêu cầu EoT là 4.124 ngày. Tuy nhiên, tư vấn chung NJPT đánh giá thời gian EoT mà Nhà thầu Hitachi được hưởng là 2.161 ngày.

Đồng thời, Nhà thầu Hitachi đã đơn phương yêu cầu các chi phí phát sinh cho việc gia hạn thời gian hoàn thành. Tính đến hiện tại, các khiếu nại chi tiết tạm thời mà nhà thầu đệ trình có tổng chi phí vào khoảng 23,721 tỉ Yên (tương đương khoảng gần 4.000 tỉ VNĐ). Các chi phí này không phản ảnh được những chậm trễ do nhà thầu gây ra" - MAUR nêu.

UBND TP đã giao MAUR tích cực phối hợp với tư vấn chung và nhà thầu thống nhất phương án xử lý và triển khai thực hiện dự án tuyến metro số 1 theo kế hoạch mục tiêu. Đồng thời phối hợp các bên để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của dự án và chủ đầu tư.

Chủ đầu tư metro số 1 đang bị kiện

MAUR cho biết dự án metro số 1 trải dài qua nhiều thời kì và giai đoạn, dẫn đến các tồn đọng kéo dài theo các năm mà chưa được giải quyết một cách dứt điểm.

Hiện nay, tuyến metro số 1 đã chính thức hình thành 3 vụ kiện tranh chấp giữa chủ đầu tư - MAUR (Bị đơn) với các nhà thầu chính (nguyên đơn) bao gồm 2 vụ kiện với Liên danh Sumitomo – Cienco 6 (Liên danh SCC) và 1 vụ kiện với Nhà thầu Hitachi.

Tổng số khiếu nại của các nhà thầu khoảng 300 khiếu nại với tổng giá trị khiếu nại khoảng hơn 30 ngàn tỉ đồng, chiếm khoảng 70% giá trị tổng mức đầu tư điều chỉnh.

Đây là dự án chưa từng có tiền lệ đối với việc giải quyết các vụ kiện tranh chấp của dự án cũng như các khó khăn, vướng mắc vượt ngoài thẩm quyền của chủ đầu tư.

Nhằm giải quyết các vấn đề, UBND TP đã chấp thuận chủ trương và biện pháp cần thiết và giao MAUR tiến hành giải quyết với các Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) và thực hiện những hành động, biện pháp có thể trong phạm vi thẩm quyền và chủ trương được Ban Cán sự đảng UBND TP.HCM chấp thuận.