Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Phạm Minh Chính về phản ánh của giáo sư Nguyễn Ngọc Trân (ngụ đường Nguyễn Đình Chiểu, phường Đa Kao, Quận 1, TP.HCM) đối với việc thay thế cát sông bằng cát biển để xây cao tốc ở bán đảo Cà Mau.
Theo đó, Thủ tướng giao Bộ trưởng Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường và các cơ quan có liên quan xem xét các ý kiến của giáo sư Nguyễn Ngọc Trân. Song song đó có phương án giải quyết đối với những vấn đề thuộc phạm vi quản lý của Bộ và thông tin đầy đủ cho giáo sư Nguyễn Ngọc Trân trước ngày 20-6.
“Trường hợp cần thiết, Bộ GTVT làm việc trực tiếp với giáo sư để thông tin đầy đủ về chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đối với việc nghiên cứu thí điểm sử dụng cát biển làm vật liệu san lấp tại một số công trình hạ tầng giao thông trọng điểm và thực tiễn hoạt động thí điểm trong thời gian qua”- Thủ tướng lưu ý.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được giao chủ trì, xem xét phản ánh của giáo sư Nguyễn Ngọc Trân liên quan đến thiệt hại hai vụ lúa (nếu có) tại ấp 9, xã Vị Thắng, huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang. Từ đó bộ cần làm rõ nguyên nhân gây thiệt hại và giải pháp xử lý, trả lời đầy đủ cho giáo sư Nguyễn Ngọc Trân trước ngày 20 -6.
Trước đó, giáo sư Nguyễn Ngọc Trân cũng có một số bài viết trên các báo về việc sử dụng cát biển làm đường cao tốc. Theo ông, việc lấy cát biển thay cát sông làm vật liệu san lấp nền đường cao tốc là chưa có tiền lệ. Bởi thực chất đó là mang mặn vào giữa những hệ sinh thái ngọt, một cuộc đánh đổi được/mất mà cho đến nay chưa thấy có nơi nào chấp nhận.
Đối với Đồng bằng sông Cửu Long, cuộc đánh đổi còn mạo hiểm hơn nhiều vì đó là mang mặn vào giữa những cánh đồng lũ, trũng, cao trình thấp, nền đất yếu. “Vì thế, tôi cho rằng, chưa mở rộng việc lấy cát biển thay cát sông làm vật liệu san lấp nền đường cao tốc xây dựng trên mặt đất ở Đồng bằng sông Cửu Long cho tới khi chứng minh được cuộc đánh đổi không hy sinh môi trường và an sinh của người dân…”- vị giáo sư kiến nghị.
Thời gian qua khu vực phía Nam triển khai hàng loạt dự án đường bộ cao tốc nhưng thiếu cát đắp nền đường khiến một số dự án bị chậm, trước tình cảnh này, Chính phủ giao Bộ GTVT và Bộ Tài nguyên và môi trường triển khai nghiên cứu cát biển làm đường bộ cao tốc thay thế cát sông.
Theo đó, Bộ GTVT thực hiện thí điểm sử dụng cát biển trên phạm vi đoạn tuyến hoàn trả ĐT.978 thuộc dự án cao tốc Hậu Giang - Cà Mau, với thiết kế chiều dài đoạn thí điểm cát biển là 300 m. Cát biển được lấy tại mỏ cát ở tỉnh Trà Vinh. Hiện dự án đã hoàn thành công tác thi công đoạn thí điểm trong tháng 7-2023, thông xe trong tháng 8-2023.
“Qua năm lần quan trắc và nhiều cuộc họp đánh giá, kết quả cho thấy cát biển đạt yêu cầu về vật liệu đắp nền cũng như chỉ tiêu kỹ thuật về sức chịu tải, độ ổn định của công trình. Giá trị cát biển tương tự như cát sông, chưa có biểu hiện ảnh hưởng đến môi trường, vật nuôi, cây trồng…”- Bộ GTVT cho hay.
Song song đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng thực hiện nhiệm vụ đánh giá tài nguyên khoáng sản cát biển làm vật liệu xây dựng thông thường. Qua đó, bộ xác định được khu B1 tại vùng biển Sóc Trăng đáp ứng yêu cầu làm vật liệu san lấp nền đường ô tô…
Vừa qua, Bộ TN&MT, UBND tỉnh Sóc Trăng triển khai các thủ tục giao mỏ cát biển khu vực B1 cho các nhà thầu thi công dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam, đoạn Cần Thơ - Cà Mau. Hiện nhà thầu hoàn tất các thủ tục khảo sát, lập hồ sơ đăng ký khu vực và khối lượng khai thác… để lấy cát thi công đoạn cao tốc nêu trên.
GS Nguyễn Ngọc Trân, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Kỹ thuật Nhà nước, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội, Chủ nhiệm Chương trình Điều tra cơ bản tổng hợp Đồng bằng sông Cửu Long (1983-1990), đại biểu Quốc hội các khóa 9, 10, 11.
