Tờ South China Morning Post (SCMP) cho biết chính phủ Mỹ hôm 16-3 đã áp lệnh trừng phạt thêm 24 quan chức Trung Quốc và Hong Kong, liên quan đến những điều luật mới của Bắc Kinh về hệ thống bầu cử ở đặc khu.
Động thái trên diễn ra ngay trước thềm cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken với các nhà ngoại giao hàng đầu của Bắc Kinh vào cuối tuần này.
Các biện pháp trừng phạt trên được tiến hành dựa theo Đạo luật Tự trị Hong Kong, được Mỹ thông qua vào năm 2020 để đáp trả việc Bắc Kinh áp đặt luật an ninh quốc gia mới ở đặc khu hành chính này.
Những người nằm trong lệnh trừng phạt mới gồm nhiều thành viên cấp cao của Quốc hội Trung Quốc cùng các quan chức thực thi pháp luật ở Hong Kong, đáng chú ý có ông Vương Thần, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó chủ tịch quốc hội và ông Vưu Quyền, Trưởng ban Công tác mặt trận thống nhất trung ương.
Toàn bộ những người nói trên đều liên quan đến việc ban hành, thực hiện, giám sát luật an ninh quốc gia đối với Hong Kong. Các tổ chức tài chính nước ngoài sẽ bị cấm vận nếu giao dịch với 24 người này.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken bắt đầu chuyến công du nước ngoài đầu tiên của mình tại Nhật Bản. Ảnh: SCMP
Trong tuyên bố đưa ra cùng ngày, Ngoại trưởng Blinken tuyên bố động thái này nhằm đáp trả những hạn chế mới do Bắc Kinh đưa ra đối với quyền bầu cử và ứng cử của người dân Hong Kong vào hội đồng lập pháp của đặc khu.
Hạn chế mới này của chính quyền đại lục bị Mỹ cho là nhằm ngăn chặn những nhân vật đối lập tham gia bầu cử. Trong khi đó, chính quyền Trung Quốc nói việc thay đổi giúp “những người yêu nước có nhiều tiếng nói hơn trong việc quản lý đặc khu”.
“Quyết định của Bắc Kinh tiếp tục làm suy yếu mức độ tự trị từng được hứa hẹn với người dân Hong Kong và phủ nhận tiếng nói của người Hong Kong trong chính quyền của họ, động thái mà Anh tuyên bố đã vi phạm Tuyên bố chung Trung-Anh" - ông Blinken chỉ trích.
Trung Quốc hiện vẫn chưa có bất kỳ phản hồi nào về lệnh trừng phạt mới của Mỹ. Nhiều chuyên gia nhận định hành động quyết liệt của Washington có thể khiến cuộc họp thượng đỉnh giữa giới chức ngoại giao hai nước dễ bị hủy bỏ.
Trước đó, vào tháng 10-2020 Đặc khu trưởng Lâm Trịnh Nguyệt Nga và một số chỉ huy cảnh sát cấp cao tại Hong Kong cũng bị Mỹ liệt vào danh sách trừng phạt.
Hai tháng sau đó, Ngoại trưởng Mỹ tiền nhiệm Mike Pompeo tiếp tục trừng phạt thêm 14 quan chức Trung Quốc khác vì liên quan đến luật an ninh mới ở Hong Kong, theo SCMP.
Cựu Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo. Ảnh: REUTERS
Lệnh trừng phạt mới của Washington được đưa ra trong bối cảnh Ngoại trưởng Mỹ đang thực hiện chuyến công du nước ngoài đầu tiên của mình và có cuộc hội đàm với quan chức ngoại giao Nhật Bản ở thủ đô Tokyo, sau đó sẽ bay sang Hàn Quốc.
Phát biểu tại Tokyo, Ngoại trưởng Blinken bày tỏ quan ngại về những hành động "hung hăng và mang tính ép buộ" của Trung Quốc ở những vùng biển đang tranh chấp với các quốc gia khác.
Trong tuyên bố chung được đưa ra sau cuộc hội đàm song phương, quan chức Mỹ và Nhật đều cảnh báo rằng "những hành vi hiện tại của Trung Quốc không phù hợp với trật tự quốc tế hiện có, tạo nên những thách thức về chính trị, kinh tế, quân sự và công nghệ”.
“Chúng tôi đoàn kết trong tầm nhìn về một khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và cởi mở, nơi các quốc gia tuân theo các quy tắc, cùng nhau hợp tác ở bất cứ đâu họ có thể và giải quyết những khác biệt một cách hòa bình” - Ngoại trưởng Mỹ tuyên bố.
“Chúng tôi sẽ đẩy lùi, nếu cần thiết, hành vi ép buộc hoặc gây hấn để giành lấy quyền lợi của chính quyền Trung Quốc” - ông Blinken nói thêm.
Đáp lại những bình luận trên, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cho rằng các hoạt động trao đổi giữa Mỹ và Nhật Bản cần phải giúp tăng cường sự hiểu biết và tin tưởng lẫn nhau giữa các nước trong khu vực, thay vì "nhằm mục tiêu hoặc làm suy yếu lợi ích của bất kỳ bên thứ ba nào".
