Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 24-2 tuyên bố Mỹ có kế hoạch sẽ gia hạn thời gian đình chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc mà theo dự kiến sẽ hết hạn vào ngày 1-3 tới, kênh tài chính CNBC (Mỹ) đưa tin.
Trên Twitter ngày 25-2 ông Trump dẫn ra “tiến trình thực chất” trong các cuộc đối thoại giữa hai bên và cho biết ông sẽ chưa khôi phục đánh thuế lên hàng Trung Quốc sau ngày 1-3, dù thời hạn đình chiến có kết thúc. Tuy nhiên ông Trump chưa nói cụ thể về thời hạn mới.
Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer (giữa) dẫn đầu phái đoàn Mỹ đàm phán thương mại với phía Trung Quốc tại thủ đô Washington (Mỹ) ngày 21-2. Ảnh: BLOOMBERG
Tuần trước, một số nguồn tin biết về các cuộc đàm phán nói với CNBC rằng Mỹ và Trung Quốc đang bàn khả năng tổ chức cuộc gặp giữa ông Trump và ông Tập ở khu nghỉ mát Mar-a-Lago của ông Trump ở bang Florida (Mỹ) vào cuối tháng 3.
Đàm phán hai bên diễn ra xuyên suốt trong 2 ngày cuối tuần rồi.
“Các cuộc đàm phán với Trung Quốc vẫn đang diễn ra. Nhờ sự lãnh đạo kiên định của Tổng thống Trump mà chúng ta tạo ra được tiến triển mạnh ở nhiều vấn đề thực chất” – một quan chức cấp cao văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ trả lời yêu cầu bình luận của Bloomberg. Phía nhà Trắng vẫn chưa có bình luận gì.
Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc dẫn đầu phái đoàn Trung Quốc sang Mỹ đàm phán thương mại. Ảnh: BLOOMBERG
Như để làm hài lòng hơn phía Mỹ và thúc đẩy tiến trình đàm phán hướng tới một thỏa thuận thương mại, vài ngày trước Trung Quốc cam kết sẽ mua tới 1.200 tỉ USD hàng Mỹ trong thời gian tới. Tuy nhiên theo nguồn tin của CNBC thì hai bên hiện vẫn chưa thể thống nhất về chuyện chuyển giao công nghệ và bảo vệ tài sản trí tuệ.
Thời hạn đình chiến 90 ngày được Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thống nhất cuối năm ngoái. Theo đó hai nước sẽ phong tỏa cuộc chiến thuế quan, cùng nỗ lực đàm phán thống nhất thỏa thuận chấm dứt cuộc chiến. Nếu sau 90 ngày này hai bên vẫn chưa đạt được thỏa thuận, cuộc chiến thuế quan sẽ được khôi phục. Và theo lời ông Trump thì Mỹ sẽ tăng thuế suất 10% hiện tại áp lên 200 tỉ USD hàng Trung Quốc lên 25%.
Ông Trump và cánh tay phải thương mại bất mãn nhau?
Hãng tin tài chính Bloomberg (Mỹ) ngày 24-2 dẫn một số nguồn tin chính phủ Mỹ cho biết ông Trump và Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer đang ngày càng gia tăng bất mãn về nhau khi thỏa thuận với Trung Quốc vẫn chưa đạt được trong khi thời hạn đình chiến sắp kết thúc.
Ông Lighthizer là người được chính ông Trump bổ nhiệm dẫn đầu phái đoàn Mỹ đàm phán với Trung Quốc, sau khi hai nước thống nhất đình chiến thương mại.
Theo các nguồn tin của Bloomberg, ông Trump không hài lòng với lời giải thích của ông Lighthizer là mọi nội dung thỏa thuận phải được ghi nhận với hình thức bản ghi nhớ trước khi đi đến thỏa thuận cuối cùng.
“Tôi không thích các bản ghi nhớ vì chúng chẳng có ý nghĩa gì cả” – nguồn tin của Bloomberg dẫn lại lời ông Trump nói, bác bỏ lời giải thích của ông Lighthizer rằng các bản ghi nhớ này có giá trị ràng buộc pháp lý.
Sự việc này diễn ra ngày 22-2 tại phòng Bầu dục ở Nhà Trắng, công khai ngay trước phái đoàn thương lượng Trung Quốc, các quan chức Mỹ và nhiều nhà báo.
Có thông tin Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) trong cuộc gặp với Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer (trái) đang bất mãn nhau quanh chuyện đàm phán thương mại với Trung Quốc. Ảnh: AFP
Theo 2 nguồn tin của Bloomberg biết về sự việc này, ông Trump đã phàn nàn ông Lighthizer làm ông xấu hổ khi công khai chỉnh ông trước mặt phái đoàn Trung Quốc và báo chí.
Phần mình, theo các nguồn tin Bloomberg, ông Lighthizer cũng ngày càng bực mình với sự can thiệp của ông Trump vào cách làm của mình.
Ông Lighthizer từ lâu được biết đến là người có quan điểm cứng rắn với Trung Quốc, là thiết người đứng đằng sau việc chính phủ Trump đánh thuế lên 250 tỉ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (giữa) trong cuộc gặp với Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer (phải) và Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc (trái) tại phòng Bầu dục ở Nhà Trắng ngày 22-2. Ảnh: REUTERS
Theo Bloomberg, căng thẳng tại phòng Bầu dục chưa đến mức khiến ông Lighthizer nghĩ đến việc từ chức, song có thể sẽ làm suy yếu uy tín của ông Lighthizer trong đàm phán với Trung Quốc.
Bloomberg cũng dẫn lời một nhân vật thân cận với ông Lighthizer ngày 23-2 cho rằng chẳng có mâu thuẫn gì lớn giữa ông Lighthizer với Trump hay với các quan chức chính phủ khác. Theo nguồn tin này, ông Lighthizer vẫn giữ liên lạc hàng ngày với Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin (có trong đoàn đàm phán phía Mỹ) và nhiều người khác, kể cả ông Trump. Hơn nữa cuộc đàm phán với Trung Quốc vẫn tiếp tục tiến triển tốt.