Giới phân tích cho rằng Trung Quốc im lặng trước các bình luận của Tổng thống Mỹ Donald Trump về cuộc thương chiến giữa hai nước là do Bắc Kinh đang tăng cường nỗ lực đưa ra cách tiếp cận thận trọng hơn trước thềm diễn ra các cuộc đàm phán trong tương lai, đặc biệt trong bối cảnh nước này kỳ vọng rất thấp về việc đạt được một thỏa thuận nhanh chóng.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (trái) tại Argentina tháng 12-2018. Ảnh: AP
Tổng thống Mỹ Donald Trump công khai đe dọa đánh thuế quan lên thêm các hàng hóa Trung Quốc nếu cuộc gặp giữa ông với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Nhật Bản cuối tháng này không diễn ra.
Ngoài ra, ông Trump cũng hối thúc Bắc Kinh trở lại đảm phán thương mại dựa trên các điều khoản đã được thương thảo trước đó trong năm nay, theo tờ South China Morning Post (SCMP).
“Với tôi ngay lúc này là giữ lại thỏa thuận. Và chúng tôi sẽ đạt được một thỏa thuận lớn với Trung Quốc hoặc sẽ không có thỏa thuận nào cả” – Tổng thống Trump tuyên bố hôm 11-6.
Tuy nhiên, theo SCMP, Trung Quốc vẫn “im thin thít” về cả cuộc gặp giữa ông Tập và ông Trump cũng như khả năng có cuộc đàm phán trong tương lai khi cho tới nay Bộ Ngoại giao Trung Quốc vẫn chưa xác nhận liệu có hội nghị thượng đỉnh ở Osaka giữa hai nhà lãnh đạo hay không.
SCMP tuần này đưa tin hai nhà lãnh đạo Mỹ-Trung có thể cùng nhau có một bữa ăn tối, tương tự như khuôn khổ diễn ra bên lề hội nghị thượng đỉnh G-20 ở Argentina hồi tháng 12-2018.
Tại cuộc họp đó, Mỹ và Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận tạm ngưng đối đầu thương mại và có hơn năm tháng đàm phán song phương cho tới khi rơi vào bế tắc hồi đầu tháng 5 và Mỹ tăng gấp đôi thuế quan áp 200 tỉ USD hàng Trung Quốc nhập khẩu lên 25%.
Shi Yinhong, chuyên gia quan hệ quốc tế tại ĐH Renmin của Trung Quốc, nhận xét Trung Quốc kỳ vọng rất thấp trước thềm hội nghị thượng đỉnh G20 tại Nhật Bản do mức độ căng thẳng hiện nay trong quan hệ song phương.
Những đe dọa công khai của Tổng thống Trump có thể đặt ông Tập vào “tình thế rất bất lợi” bởi bất cứ thỏa thuận nào “có thể bị xem là yếu thế hoặc đầu hàng sức ép của Mỹ” – ông Shi nói.
Thay vào đó, hai bên có khả năng đạt được các “thỏa thuận từng phần” về nhiều vấn đề nhỏ hơn như quan hệ nhân dân, nới lỏng các hạn chế thị thực, mà những điều này có thể giúp xây dựng bầu không khí thân thiện hơn để dọn đường cho các cuộc đối thoại thực chất hơn trong tương lai, theo ông Shi.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Cảnh Sảng tuần trước nói rằng Bắc Kinh nhận thấy những trông đợi từ phía Mỹ về cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập ở Osaka, song Trung Quốc chưa có thông tin nào để công bố về vấn đề này.
Các container được nhìn thấy tại cảng Los Angeles, tại Los Angeles, California, Mỹ. Ảnh: REUTERS
Trong cuộc khẩu chiến giữa Bắc Kinh và Washington về bên nào làm đổ vỡ đàm phán thương mại, cả bai bên đều bày tỏ sự sẵn lòng đàm phán trong điều kiện thích hợp.
Thứ trưởng Thương mại Trung Quốc Wang Shouwen phát biểu hồi đầu tháng 6 rằng Trung Quốc “luôn chân thành” về đàm phán với Mỹ nhưng các cuộc đàm phán phải được tiến hành trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau. Nếu không, đàm phán là vô nghĩa hoặc cho dù có đàm phán đi nữa thì cũng sẽ không có một thỏa thuận bền vững và có thể thực thi được.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại diễn đàn kinh ở Nga tuần trước nói rằng ông không muốn nhìn thấy sự xa cánh giữa Mỹ và Trung Quốc, đồng thời bày tỏ tin tưởng “người bạn” của ông là Tổng thống Trump cũng không muốn như vậy.
“Lập trường của ông Trump về khả năng ông không có bất kỳ nhượng bộ nào là rất rõ ràng. Vì vậy, Trung Quốc nên thận trọng khi sắp xếp một cuộc gặp song phương với ông ấy” – Liu Weidong, chuyên gia về quan hệ Mỹ-Trung tại Học viện Khoa học xã hội Trung Quốc, đánh giá.
Trong khi đó, Scott Kennedy – cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington, cho rằng ông Trump và ông Tập có thể đạt được một số “thỏa thuận ngừng chiến” như hai bên đã có ở Buenos Aires để kiềm chế leo thang thêm nữa. Tuy nhiên, ông Kennedy cũng lưu ý cơ hội này là rất nhỏ.
Trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại với kênh CNBC ngày 10-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bình luận về một thỏa thuận tiềm năng với Bắc Kinh, ông hy vọng Trung Quốc sẽ đạt thỏa thuận với Mỹ bởi Trung Quốc cần phải làm như vậy.
Bên cạnh đó, nhà lãnh đạo Mỹ cũng cho biết ông có kế hoạch gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hội nghị Thượng đỉnh G20 cuối tháng này ở Nhật Bản. Ông Trump nói rằng mình có "mối quan hệ tuyệt vời" với ông Tập, nhận xét lãnh đạo Trung Quốc "thực sự là một người phi thường". Dù vậy, Tổng thống Mỹ cũng khẳng định sẽ áp thêm thuế ngay lập tức với hàng Trung Quốc nếu ông Tập không dự G20.
Hôm 6-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo Trung Quốc rằng ông có thể đánh thuế thêm vào ít nhất 300 tỉ USD hàng Trung Quốc nếu cần thiết, nhưng thêm rằng ông vẫn hy vọng đạt được một thỏa thuận với Bắc Kinh, theo hãng tin RT.
