Ngày 15-8, tại phiên họp thứ 25 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (QH) chất vấn Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long, nhiều đại biểu (ĐB) đã đặt câu hỏi liên quan đến công tác cán bộ trong lĩnh vực tư pháp.
 |
| Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long trả lời tại phiên chất vấn. Ảnh: PHẠM THẮNG |
Mất 4-5 tháng đề nghị ban hành thông tư theo thủ tục rút gọn
Dẫn báo cáo của Bộ Tư pháp nhận định hiện còn một số nơi cán bộ có biểu hiện sợ trách nhiệm, né tránh công việc trong công tác tham mưu xây dựng thể chế, ĐB Trịnh Minh Bình (Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long) đề nghị bộ trưởng chỉ rõ nguyên nhân chính của vấn đề trên và giải pháp khắc phục.
Bộ trưởng Lê Thành Long thừa nhận tình trạng sợ trách nhiệm là có và không chỉ ở Bộ Tư pháp nhưng để lượng hóa việc này rất khó. Bởi thực tế có tình trạng cán bộ không làm được hoặc ngại làm thì nói “do tổ chức thi hành pháp luật”.
Bộ Nội vụ đang tham mưu Chính phủ có nghị định thu hút và trọng dụng người có tài năng vào khu vực công.
Người đứng đầu ngành tư pháp cũng nhận định một số nơi có xu hướng giải thích theo hướng “tiện cho mình” hoặc hiểu về pháp luật còn chưa thống nhất, có tình trạng hành chính hóa. “Những yếu tố đó cộng với ảnh hưởng của việc nọ, việc kia nên các bộ, ngành chưa chủ động. Có những trường hợp cực đoan như đáng lẽ ban hành thông tư theo trình tự bình thường thì cứ trao đi đổi lại đề nghị theo thủ tục rút gọn. Mất 4-5 tháng để quyết định xem có rút gọn hay không. Như vậy thà làm chính thức ngay từ đầu” - Bộ trưởng Lê Thành Long nêu thực tế.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết Bộ Nội vụ được giao nhiệm vụ xây dựng dự thảo nghị định bảo vệ người dám nghĩ, dám làm nhưng còn nhiều vấn đề cần giải quyết, bởi đây chỉ là nghị định nhưng còn những vấn đề liên quan lại ở tầm luật.
ĐB Nguyễn Thị Hồng Hạnh (Đoàn ĐBQH TP.HCM) đặt vấn đề về giải pháp tổng thể mang tính đột phá đối với nguồn nhân lực phục vụ cho xây dựng, hoàn thiện thể chế, nhất là về pháp chế. Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết đội ngũ pháp chế trên cả nước hiện có khoảng 10.000 người, trong đó 3.000 người làm pháp chế chuyên trách. Các bộ, ngành trung ương có 89 tổ chức pháp chế và 65 phòng pháp chế ở địa phương.
Theo chỉ đạo của Chính phủ, bộ trưởng và thủ trưởng cơ quan ngang bộ trực tiếp chỉ đạo công tác xây dựng pháp luật. Tuy nhiên, sau rất nhiều lần đôn đốc, hiện mới có 8/28 bộ trưởng tham gia chỉ đạo công tác này, còn lại do thứ trưởng phụ trách.
Bộ trưởng cho hay gần 10 năm qua, việc tăng cường vai trò của pháp chế được bàn đến nhiều nhưng đi vào thực tế “vẫn vướng”. Trong khi đó, số lượng pháp chế đang rất mỏng, một số bộ, ngành không ưu tiên cho pháp chế. Vì vậy, giải pháp quan trọng nhất là làm sao xây dựng được chức danh như pháp chế viên, để từ đó theo tiêu chuẩn chế độ chính sách cải thiện tình hình.
 |
| Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trả lời tại phiên chất vấn sáng 15-8. Ảnh: PHẠM THẮNG |
Dự kiến ban hành nghị định
bảo vệ cán bộ trong tháng 8
Liên quan đến thực trạng cán bộ né tránh, sợ trách nhiệm, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho hay nhiệm vụ hiện nay là phải thực sự quyết tâm công phá tình trạng cán bộ né tránh, sợ trách nhiệm, không dám làm, không dám chịu trách nhiệm.
Theo yêu cầu của Thủ tướng, Bộ Nội vụ đã trình dự thảo nghị định khuyến khích, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung để cố gắng ban hành trong tháng 8 này.
Xây dựng chức danh pháp chế viên
“Chia lửa” với tư lệnh ngành tư pháp, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà thừa nhận lực lượng pháp chế viên, giám định viên hiện còn có những hạn chế, khó khăn. Đặc biệt số lượng còn mỏng, chất lượng còn nhiều khó khăn, tổ chức bộ máy còn bất cập, chế độ chính sách vẫn chưa đảm bảo yêu cầu.
Về nguyên nhân, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho rằng có hai nguyên nhân cơ bản. Thứ nhất, thực hiện chủ trương sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế, các tổ chức pháp chế địa phương, các phòng pháp chế của Sở Tư pháp sắp xếp lại, giảm đầu mối bên trong cho phù hợp. Thứ hai, đây là lĩnh vực khó, phức tạp, nhạy cảm, để tuyển dụng được lực lượng tham gia cũng không dễ nhưng lại đòi hỏi chuyên môn nghiệp vụ sâu.
Bộ trưởng hai bộ Tư pháp và Nội vụ cũng đã thống nhất xây dựng đề án phát triển nguồn nhân lực trên lĩnh vực tư pháp giai đoạn 2023-2030, trong đó có đội ngũ pháp chế viên, giám định viên. Hiện hai bộ đang hoàn tất thông tư hướng dẫn vị trí việc làm và khung năng lực mô tả vị trí việc làm với đội ngũ này. Tới đây, khi thực hiện cải cách tiền lương sẽ đưa chính sách đặc thù với đội ngũ này cả về tiền lương và phụ cấp cho phù hợp.
Cũng theo bà Trà, Thủ tướng đã ban hành chiến lược quốc gia về thu hút trọng dụng nhân tài, trong đó có phân cấp các bộ, ngành, địa phương căn cứ nhu cầu nguồn nhân lực thực tiễn để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.
Bộ Nội vụ đang tham mưu Chính phủ có nghị định thu hút và trọng dụng người có tài năng vào khu vực công. Các bộ, ngành, địa phương căn cứ vào những nội dung này xây dựng kế hoạch để thu hút nguồn nhân lực phù hợp với nhu cầu thực tiễn.
Viện trưởng VKSND Tối cao 10 lần trả lời về kỳ án gỗ trắc
Cũng tại phiên chất vấn, ĐB đã đặt câu hỏi với Viện trưởng VKSND Tối cao về vụ án buôn lậu gỗ trắc ở Quảng Trị. Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí cho biết đây là lần thứ 10 ông trả lời về vụ án này.
Ông Lê Minh Trí xác định ở đây có hai vụ án. Thứ nhất là vụ án buôn lậu, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; đã xét xử sơ thẩm, phúc thẩm. Thứ hai là vụ án liên quan đến việc xử lý vật chứng trái pháp luật của cơ quan điều tra; vụ án này đang tạm đình chỉ, khi có kết quả giám định hoặc có căn cứ pháp luật sẽ phục hồi điều tra.
“Tôi xin khẳng định lại tới giờ này, về căn cứ pháp luật, nếu chưa có kết quả giám định và chưa có căn cứ nào khác thì chúng tôi chưa thể tiếp tục thực hiện chức năng điều tra được mà phải tạm đình chỉ để thực hiện theo đúng quy định của pháp luật” - Viện trưởng VKSND Tối cao nhấn mạnh và cho biết Cơ quan CSĐT VKSND Tối cao đã làm đúng trách nhiệm và đúng luật.
“Giờ nếu không có hậu quả mà chúng tôi làm khác đi thì chúng tôi lại thực hiện một hành vi vi phạm pháp luật khác. Trong vụ án này, chúng ta chưa chứng minh được tội phạm, chưa kết luận được thì đó là điều chúng ta cảm thấy còn băn khoăn về trách nhiệm của mình trong thực thi nhiệm vụ. Nhưng không phải vụ án nào chúng ta cũng bất chấp pháp luật để kết luận cho bằng được, khi chứng cứ hoặc quy định của pháp luật chưa đủ điều kiện để chúng ta kết luận” - ông Trí nói thêm.
--------
Bộ trưởng Bộ Tư pháp: Tình trạng “quân xanh, quân đỏ”
trong đấu giá chỉ là ngoại lệ
Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long sáng 15-8, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) cũng nêu nhiều câu hỏi liên quan đến hoạt động giám định tư pháp, đấu giá tài sản.
ĐB Đỗ Đức Hồng Hà (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội) đề cập đến tâm lý né tránh, đùn đẩy, thời hạn giám định chưa hợp lý, chất lượng giám định chưa cao… trong hoạt động giám định tư pháp. Điều này khiến không ít vụ án chậm bị xử lý, nhiều tài sản tham nhũng chưa được thu hồi. Vị ĐB đề nghị bộ trưởng cho biết về giải pháp nhằm khắc phục triệt để hạn chế này.
Bộ trưởng Lê Thành Long cho hay đây là việc Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực rất quan tâm và tiếp tục có những chỉ đạo rất cụ thể. Riêng về thời hạn giám định cần phải “khớp” với quy định của BLTTHS trong các trường hợp giám định bắt buộc.
Về kinh phí, chi phí và trách nhiệm trưng cầu giám định, ông Long cho rằng nội dung này phải được làm rõ. Ông dẫn chứng trường hợp Bộ Tư pháp được trưng cầu giám định về đấu giá quyền thu phí của một đoạn cao tốc trong một số tỉnh phía Nam.
“Chúng tôi chỉ có thể có ý kiến kết luận liên quan đến quy trình, thủ tục theo pháp luật về đấu giá tài sản. Trong khi lại có những câu hỏi về ủy quyền hoặc cơ chế để tính toán xem các hợp đồng đã ký khi thực hiện thế nào” - Bộ trưởng Lê Thành Long nói và cho rằng cơ quan trưng cầu giám định phải đúng phạm vi, đúng thẩm quyền.
Ông cũng thừa nhận tình trạng thông đồng, dìm giá, “quân xanh, quân đỏ” trong hoạt động đấu giá tài sản là có nhưng chỉ là ngoại lệ. Ông cho hay trong năm năm (2018-2022) có 142 cuộc thanh tra đấu giá tài sản, phạt vi phạm gần 2 tỉ đồng. Một số trường hợp đã chuyển cơ quan điều tra, truy tố đấu giá viên như ở huyện Đông Anh, TP Hà Nội.
Về giải pháp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho hay dự kiến sẽ sửa Luật Đấu giá tài sản theo hướng liệt kê đầy đủ hơn các tài sản công cần phải bán đấu giá; siết chặt một số quy định để giảm tình trạng thông đồng, dìm giá, trục lợi; tăng cường năng lực, chuyên nghiệp hóa đội ngũ làm đấu giá; phát triển đấu giá trực tuyến…
