Hôm thứ Tư (2-3), Bộ Ngoại giao Philippines (DFA) cho biết các quan chức quốc phòng lần cuối nhìn thấy tàu tuần duyên Trung Quốc ở đảo Hải Sâm vào hai tuần trước.
"Bộ đang theo dõi các báo cáo về tình hình trên mặt đất và một lần nữa kêu gọi Trung Quốc kiềm chế việc tiến hành hàng loạt các hoạt động có thể làm phức tạp hoặc leo thang tranh chấp ở biển Đông, ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định trong khu vực" - DFA nói thêm.
Thị trưởng TP Kalayaan (Philippines) Eugenio bito-onon Jr cho biết hơn bảy tàu của Trung Quốc đã được triển khai đến đảo Hải Sâm nằm gần tỉnh Palawan của Philippines thuộc quần đảo Trường Sa đang tranh chấp.
Một bức ảnh lấy từ trên không cáo buộc Trung Quốc đang thực hiện các cuộc cải tạo trên đá Vành Khăn tại quần đảo Trường Sa ngày 11-5-2015. Ảnh: Ritchie Tongo / EPA
Sự hiện diện của các tàu Trung Quốc đã ngăn cản ngư dân Philippines tiếp cận với các ngư trường nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines.
"Điều này rất đáng báo động, đảo Hải Sâm nằm ở chặng giữa con đường đi du lịch từ Palawan đến Cục Quản lý Thiên văn, Địa vật lý và Khí quyển Philippines. Chúng tôi thường dừng tại đó để nghỉ ngơi" - Eugenio cho Reuters biết.
Ông nói thêm: "Người Trung Quốc đang cố gắng làm khó chúng tôi bằng cách đặt một trạm kiểm soát tưởng tượng tại đảo Hải Sâm. Rõ ràng nó xâm phạm quyền được đi du lịch và cản trở tự do hàng hải".
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ biển Đông bất chấp tuyên bố phản đối từ các nước láng giềng, trong đó có Việt Nam, Malaysia và Philippines. Trong một động thái mang tính lịch sử, Manila đã khởi kiện Trung Quốc ra tòa án trọng tài ở The Hague (Hà Lan), viện dẫn Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển.
Tuy nhiên, Trung Quốc đã từ chối vụ kiện, chỉ muốn thúc đẩy các cuộc đàm phán song phương để giải quyết tranh chấp.
Để củng cố tuyên bố chủ quyền trên biển Đông, Trung Quốc đã bắt đầu xây dựng các đảo nhân tạo và triển khai các tên lửa đất đối không, đường băng sân bay và máy bay chiến đấu trên một hòn đảo nhỏ trong vùng biển tranh chấp.
Mỹ cũng đã lên tiếng yêu cầu Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình "kiềm chế thực hiện các hoạt động nhằm gia tăng căng thẳng".
