Thủy Tiên làm từ thiện và phản biện xã hội

25/10/2020 07:00

Những ngày qua, được nhắc đến nhiều nhất trên mạng xã hội chắc chắn chính là ca sĩ Thủy Tiên.

Chỉ vài ngày kêu gọi ủng hộ đồng bào miền Trung, đã có hơn 100 tỷ đồng chuyển vào tài khoản của cô. Điều đó cho thấy Thủy Tiên có uy tín và sức hút rất lớn, có lẽ hình ảnh gia đình cô thường xuyên đi giúp đỡ bà con nghèo đã gây ấn tượng mạnh mẽ trong lòng công chúng. Điều đó cũng cho thấy, tinh thần tương thân tương ái và nguồn lực đóng góp của người dân là rất lớn, khi người nổi tiếng (hoặc có uy tín) đứng ra huy động, sự đóng góp sẽ được hưởng ứng rất nhanh chóng, kịp thời.

Nhưng bên cạnh những động viên, khích lệ việc làm thiện nguyện của Thủy Tiên, đã xuất hiện các luồng ý kiến trái chiều, đòi hỏi Thủy Tiên phải minh bạch số tiền khổng lồ kia. Nhân danh phản biện xã hội, họ tấn công cá nhân Thủy Tiên rằng “làm từ thiện bằng tiền bá tánh”, đánh bóng tên tuổi, tại sao không dùng tiền của chính mình và âm thầm đi làm từ thiện? Nhiều anh hùng bàn phím còn cho rằng, Thủy Tiên chỉ có thể đến những nơi thuận tiện, không đi được đến những nơi khó khăn nguy hiểm, cô cần phải giao số tiền đó cho những người chuyên nghiệp hơn. Họ còn dẫn chứng rằng, ở nước ngoài, việc huy động tiền từ thiện phải tuân thủ pháp luật rất nghiêm túc nhắm tránh trục lợi. Người ta có thể không động lòng trước tiền nhưng sẽ động lòng khi đứng trước rất nhiều tiền. Đã có nhiều người huy động được số tiền lớn và bị tố cáo ăn chặn tiền từ thiện…

Bạn đừng đòi hỏi ai đó phải âm thầm đi làm từ thiện, bởi vì mỗi người có một cách làm, một lợi thế khác nhau. Những người nổi tiếng, họ có thể truyền cảm hứng rất mạnh mẽ và huy động được số tiền lớn trong thời gian ngắn. Nhiều tiền hơn nghĩa là nhiều người được giúp hơn. Nếu bạn nhìn vào quyền lợi của những người được giúp đỡ thay vì so đo “cái danh” thì lòng sẽ dễ chịu. Bởi rất có thể khi lên án ai “đánh bóng tên tuổi”, chính là khi lòng bạn đang khát khao, ghen tị “cái danh” đó. Đây chính là quy luật tâm lý phóng chiếu mà Tâm lý học đã nhắc đến. Hoặc lên án ai đó tham tiền từ thiện khi chưa có bằng chứng, rất có thể bạn đã từ bụng ta suy ra bụng người.

Nhưng nếu tách những thái độ tiêu cực, công kích cá nhân ra khỏi những bình luận và bài viết trên mạng xã hội thì các nội dung đó cũng có một phần đúng lý. Trong một sự việc, bạn có quyền xem xét vấn đề ở nhiều góc độ khác nhau, đó chính là sự tự do cần thiết để thực hiện phản biện xã hội. Nhưng các nhận định này lại chỉ đúng ở chi tiết, là những mảng nhỏ của một bức tranh lớn toàn cảnh.

Bức tranh toàn cảnh chính là các mạng lưới hỗ trợ cộng đồng ngoài khu vực nhà nước còn thiếu và yếu. MTTQ các cấp thời gian qua luôn là một địa chỉ đồng hành với người nghèo, huy động các nguồn lực cứu trợ đồng bào vùng thiên tai lũ lụt. Tuy nhiên, các địa chỉ này vẫn chưa đủ sức thu hút, tận dụng được các nguồn lực trong dân. Nghề công tác xã hội vẫn là một khái niệm mới mẻ, cần thời gian để người dân biết đến và chấp nhận việc thiện nguyện sẽ được quản lý chuyên nghiệp, chặt chẽ như nước ngoài.

Đợi đến lúc công tác cứu trợ của chúng ta được chuyên nghiệp hóa mới ủng hộ công tác thiện nguyện thì nhiều người dân đã không còn gì nữa rồi! Vì vậy, việc tham gia của những người có ảnh hưởng xã hội như Thủy Tiên ngay trong thời điểm khó khăn cấp bách là rất đáng quý.

Vì thế, ngành công tác xã hội cần tự đòi hỏi chính mình nhiều hơn nữa để tạo ra các mạng lưới đủ mạnh để huy động hỗ trợ người yếu thế. Và các tổ chức cứu trợ của nhà nước càng cần tự đòi hỏi mình hoạt động hiệu quả để khi cần là kêu gọi ngay được sự ủng hộ của người dân. Với những tình nguyện viên như Thủy Tiên, bạn có thể hướng dẫn, đề nghị, kết nối, hỗ trợ cô ấy nhưng rất vô lý nếu bạn đòi cô ấy phải làm người tốt theo ý bạn.

Bạn cũng có thể tham gia giám sát và vận động cho chính sách trở nên ưu việt hơn, chặt chẽ hơn. Nhưng một khi bạn chọn chỉ trích, áp đặt, đưa ra những bình luận ác ý, thì bạn chỉ đang làm lòng người rối ren thêm. Tư duy đúng nhất định phải bao gồm thái độ đúng. Không có ai và điều gì trở nên tốt đẹp hơn nếu bạn chọn tác động vào họ bằng một thái độ tiêu cực.

Xin cảm ơn những người đã chọn tin vào điều tốt.