Trong bối cảnh mật độ xây dựng tại TP.HCM tăng cao thì rác xây dựng cũng tăng nhanh về số lượng. Thống kê chưa đầy đủ từ Sở TN&MT TP.HCM, tổng lượng rác xây dựng phát sinh trên địa bàn TP khoảng trên dưới 2.000 tấn/ngày nhưng chỉ số ít trong đó được thu gom và xử lý. Số còn lại bị thải bỏ ra môi trường hoặc được chuyển nhượng tự do trên thị trường.
Doanh nghiệp gặp khó
Theo Sở TN&MT TP.HCM, thành phần của rác xây dựng rất phức tạp nên việc thu gom và xử lý cũng chia thành nhiều dạng khác nhau. Số ít rác xây dựng là các loại vật liệu có khả năng tái chế, làm vật liệu san lấp như cát, bê tông, gạch, đá,… sẽ được các công trường sử dụng lại để san nền trong công trường hoặc bán cho các đơn vị thu gom để chuyển đến công trường khác có nhu cầu san lấp. Một số loại chất thải còn lại không làm vật liệu san lấp được (như thạch cao) sẽ được vận chuyển về nhà máy xử lý của Công ty TNHH Công nghệ sinh học Sài Gòn Xanh để xử lý. Nhưng phần lớn bị chủ đầu tư công trình, người dân, người thu gom không có ý thức đổ bừa bãi tại các bãi đất trống, vùng ven,…
Ông Huỳnh Minh Nhựt, Giám đốc Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TP.HCM (Citenco), cho biết số lượng rác xây dựng do các chủ đầu tư có ký hợp đồng thu gom và xử lý với công ty khoảng 1.250 tấn/ngày. Còn số lượng được các chủ nguồn thải chuyển nhượng tự do trên thị trường hoặc thải bỏ không thể kiểm soát được. Phổ biến nhất là việc hộ gia đình, chủ công trường thuê xe ba gác thu gom và đổ rác xây dựng bừa bãi ra các khu vực vùng ven, bãi đất trống.
Cần có nhà máy xử lý rác xây dựng để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp xây dựng tuân thủ Luật Bảo vệ môi trường. Ảnh: HTD
Lý giải thực tế trên, theo đại diện các doanh nghiệp, nguyên nhân là do TP chưa có nhà máy xử lý chất thải xây dựng hiện đại hóa, đáp ứng yêu cầu thu gom và xử lý lượng rác xây dựng hiện tại và trong tương lai. Điều này dẫn đến tình trạng quá tải trong hoạt động chuyển giao chất thải, giá xử lý rác xây dựng đẩy lên cao, gây khó cho doanh nghiệp.
Hiện nay, Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TP.HCM là đơn vị được UBND TP giao trách nhiệm thu gom và xử lý rác xây dựng. Giá thành thu gom hợp lý nhưng do công ty vẫn chưa có địa điểm tập trung để xây dựng nhà máy xử lý chất thải xây dựng theo đúng quy định tại Thông tư 08/2017 của Bộ Xây dựng nên chỉ có thể thu gom với số lượng nhất định. Rác xây dựng sau khi được công ty thu gom được vận chuyển về các trạm trung chuyển của công ty tại trạm trung chuyển rác xây dựng quận 11 và Gò Vấp để phân loại, tái chế. Lượng rác còn lại không có khả năng tái chế sẽ được chuyển tiếp đến công trường Đông Thạnh.
Thế nhưng theo chỉ đạo của UBND TP, đến hết năm 2018, toàn bộ hoạt động xử lý chất thải tại khu vực công trường Đông Thạnh phải ngưng hoạt động. Nhà máy xử lý chất thải nguy hại phải dời về khu liên hiệp xử lý chất thải Phước Hiệp, Củ Chi. Trong khi đó, công ty chưa được TP chấp thuận cho phép điều chỉnh quy hoạch theo hướng tận dụng diện tích dôi dư giữa các ô chôn lấp rác tại bãi rác Phước Hiệp để xây dựng nhà máy xử lý rác xây dựng. Do vậy, việc nhận thu gom và xử lý rác xây dựng hiện tại đang gặp khó khăn.
Cần thiết đầu tư nhà máy đạt chuẩn
Trước thực tế đó, lãnh đạo Sở TN&MT cho biết đang phối hợp với Sở Xây dựng để tham mưu UBND TP tổ chức thực hiện hiệu quả hoạt động quản lý rác xây dựng. Trước mắt, để ngăn chặn và xử lý tình trạng rác xây dựng đổ bừa bãi trên đường phố, bãi đất trống, TP đã phân cấp trách nhiệm quản lý rác nói chung và rác xây dựng nói riêng cho các quận/huyện. Tuy nhiên, do nhân lực, vật lực còn hạn chế nên công tác quản lý chưa được thực hiện hiệu quả.
Lãnh đạo Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TP.HCM cho biết thêm, thực hiện nhiệm vụ được giao của TP, từ năm 2005 đến nay, việc thu gom và xử lý rác xây dựng được công ty chuyển sang hoạt động dưới hình thức xã hội hóa do chủ nguồn thải chi trả chi phí xử lý. Công ty đã không ngừng đầu tư đổi mới công nghệ trong công tác thu gom, vận chuyển, phân loại, tái chế, tái sử dụng chất thải xây dựng.
“Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc hiện đại hóa công tác thu gom và xử lý rác xây dựng đáp ứng yêu cầu thực tế trong thời gian tới, Citenco đã có văn bản đề nghị UBND TP chấp thuận chủ trương quy hoạch vị trí xây dựng nhà máy xử lý chất thải xây dựng tại khu liên hiệp xử lý chất thải rắn Phước Hiệp, Củ Chi để làm cơ sở cho việc đầu tư xây dựng dự án nhà máy xử lý và tái chế chất thải xây dựng. Nguồn vốn đầu tư xây dựng nhà máy này không sử dụng ngân sách mà bằng nguồn vốn của công ty” - ông Nhựt nói.
| Việc xây dựng nhà máy xử lý rác xây dựng là cần thiết để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp xây dựng tuân thủ Luật Bảo vệ môi trường. Mặt khác, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng giúp doanh nghiệp chuyển giao chất thải giá thành hợp lý. Tránh tình trạng như hiện nay, khả năng đáp ứng xử lý rác xây dựng ít trong khi nhu cầu cần xử lý cao, dẫn đến doanh nghiệp xây dựng bị ép chi trả chi phí chuyển giao xử lý cao nên thuê người lén đổ bừa bãi ra môi trường, gây nhếch nhác bộ mặt đô thị của TP.HCM. Một lãnh đạo Sở TN&MT TP.HCM |
