Ngày 29-8, lãnh đạo tập đoàn quân sự tư nhân Nga Wagner - ông Yevgeny Prigozhin đã được chôn cất tại một nghĩa trang ở ngoại ô TP St Petersburg (Nga), sáu ngày sau khi ông thiệt mạng trong vụ tai nạn máy bay.
Trước đó, ngày 23-8, chiếc máy bay Embraer Legacy 600 được cho là thuộc sở hữu của ông Prigozhin rơi ở tỉnh Tver khi đang bay từ Moscow tới TP St. Petersburg. Toàn bộ 10 người trên máy bay, gồm 7 hành khách, trong đó có ông Prigozhin, đều thiệt mạng.
Máy bay “tàng hình”
Embraer Legacy 600, trị giá khoảng 10 triệu USD, là một trong số những máy bay tư nhân được trùm Wagner trang bị thiết bị phát hiện do thám, cửa sổ thông minh điện tử có màu và ghế bọc da màu trắng.
Tờ the Wall Street Journal dẫn lời các cựu sĩ quan không quân Nga, những lính Wagner đào tẩu, các quan chức châu Phi và Trung Đông cũng như những người quen thuộc với thói quen đi lại của ông cho biết ông Prigozhin luôn tìm cách né tránh loạt lệnh trừng phạt và lệnh truy nã ngày càng nhiều. Do đó mà các máy bay chở trùm Wagner thường xuyên tắt bộ thu phát và biến mất khỏi màn hình theo dõi máy bay.
 |
Máy bay Embraer Legacy 600 của trùm Wagner Yevgeny Prigozhin tại TP St. Petersburg (Nga) ngày 9-5. ẢNH: LUBA OSTROVSKAYA/REUTERS |
Các thành viên tổ bay - được cho là mang hộ chiếu giả, sẽ xem lại danh sách hành khách ngay trước khi cất cánh, sau đó sẽ dùng hệ thống phát thanh kiểm soát không lưu giữa chuyến bay để thông báo về sự thay đổi đột ngột về điểm đến.
Ông Prigozhin đôi khi di chuyển giữa 2 hoặc 3 máy bay khác nhau trong các chuyến bay một chiều tới các nước châu Phi nơi Wagner có hợp đồng bảo vệ các nhà lãnh đạo và chính quyền quốc gia đó. Trước khi hạ cánh, trùm Wagner sẽ hỏi phi hành đoàn xem nhân viên mặt đất sẽ tương tác gần như thế nào với máy bay.
Trùm Wagner còn thường xuyên cải trang trong các cuộc họp hoặc đang ở trên đường băng đề phòng trường hợp bị đe dọa bắt giữ.
Tháng 10 năm ngoái, máy bay chở ông Prigozhin hạ cánh xuống một căn cứ không quân ở miền đông Libya để ông gặp thủ lĩnh dân quân Libya Khalifa Haftar. Lúc đó ông Prigozhin mặc quân phục, đeo kính râm đen, đeo bộ râu giả rậm rạp và đi cùng với một nhân viên an ninh.
Chiếc Embraer Legacy 600 được xem là trụ cột trong đội máy bay của ông Prigozhin và đã được thay đổi đăng ký và quyền sở hữu nhiều lần, theo tài liệu tờ The Wall Street Journal thu thập.
Trùm Wagner tránh dùng sân bay quân sự sau vụ binh biến
Trước đây, các máy bay của ông Prigozhin thường khởi hành từ Căn cứ Không quân Chkalovsky ở Moscow hoặc các sân bay dân sự gần đó để thăm khách hàng ở Syria, Libya hoặc qua sa mạc Sahara.
Ông Gleb Irisov, một cựu sĩ quan không quân Nga, cho biết ông thường xuyên gặp ông Prigozhin tại căn cứ không quân Chkalovsky, lên các chuyến bay tới châu Phi và được các vệ sĩ bảo vệ.
Sau cuộc binh biến thất bại hồi tháng 6 lúc dọa kéo quân về Moscow, ông Prigozhin đã tăng cường an ninh các chuyến bay.
 |
Hoa trên mộ trùm Wagner Yevgeny Prigozhin tại TP St. Petersburg (Nga). Ảnh: DMITRI LOVETSKY/ASSOCIATED PRESS |
Theo những người quen thuộc với vấn đề này, khi bay ở trong lãnh thổ Nga, ông Prigozhin đã ngừng bay từ căn cứ không quân Chkalovsky hoặc từ các đường băng quân sự khác của Nga. Nhân vật này cũng ngưng sử dụng máy bay của chính phủ Nga như máy bay của Bộ Phòng vệ Dân sự, Tình trạng khẩn cấp và Quản lý Thảm họa.
Trùm Wagner có chuyến công du châu Phi cuối cùng vào tháng 8 từ một sân bay thương mại cách thủ đô Moscow 32 km về phía đông nam và ông tự thêm tên mình vào danh sách hành khách ngay trước khi máy bay cất cánh.
Vài ngày trước khi tử nạn, ông Prigozhin đã sử dụng máy bay phản lực Ilyushin Il-76 do Liên Xô thiết kế để bay từ Cộng hòa Trung Phi đến Mali.
Về nguyên nhân vụ tai nạn, giới chức Mỹ cho rằng trùm Wagner thiệt mạng do một sự cố hoặc vụ nổ nào đó bên trong máy bay chứ không phải máy bay bị tên lửa bắn rơi.
Hiện giới chức Nga vẫn đang điều tra. Ngày 30-8, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết cơ quan chức năng Nga đang xem xét các giả thiết khác nhau và không loại trừ khả năng có hành vi độc ác có chủ ý khiến máy bay rơi, theo đài RT.
