Theo Reuters, trong một báo cáo được công bố ngày 27-3, Tổ chức Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á (AMTI) thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS, Mỹ) cho biết tiến độ xây dựng (trái phép - ND) của Trung Quốc trên các bãi đá Chữ Thập, Xubi và Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam đã gần như hoàn tất, bao gồm các cơ sở phòng thủ, radar và các cơ sở phục vụ hải không quân.
Nhóm chuyên gia cho biết các hình ảnh vệ tinh được chụp hồi tháng này cho thấy các ăng-ten radar mới đã xuất hiện trên đá Chữ Thập và đá Xubi. “Cứ chờ xem các hoạt động triển khai (các thiết bị quân sự) sẽ diễn ra trong tương lai gần” - Giám đốc AMTI Greg Poling cảnh báo.
Ảnh chụp ngày 14-3-2017 cho thấy tiến độ xây dựng trái phép của Trung Quốc trên đá Xubi. Ảnh: AMTI
Trung Quốc một mực bác bỏ các cáo buộc của Mỹ rằng Bắc Kinh đang quân sự hóa biển Đông. Tuy nhiên, Thủ tướng Trung Quốc tuần trước lại nói rằng các thiết bị quốc phòng đã được Bắc Kinh triển khai trên các đảo tranh chấp ở biển Đông nhưng để “duy trì tự do hàng hải”.
AMTI cho biết ba căn cứ không quân của Trung Quốc ở quần đảo Trường Sa và một căn cứ không quân khác trên đảo Phú Lâm ở quần đảo Hoàng Sa sẽ cho phép các máy bay quân sự của nước này hoạt động trong phạm vi gần như toàn bộ biển Đông.
Ảnh chụp ngày 9-3-2017 cho thấy Trung Quốc xây các hạ tầng quân sự trên đá Chữ Thập. Ảnh: AMTI
Nhóm chuyên gia nói rằng các hệ thống radar cảnh báo sớm và các radar giám sát tối tân tại đá Chữ Thập, đá Xubi, đá Châu Viên cùng đảo Phú Lâm sẽ giúp Trung Quốc có độ phủ quét radar rộng khắp biển Đông.
Theo AMTI, Trung Quốc đã triển khai các tên lửa đất đối không HQ-9 tới đảo Phú Lâm cách đây hơn một năm. Nước này cũng từng triển khai các tên lửa hành trình chống tàu tới Phú Lâm ít nhất một lần.
Ảnh chụp ngày 9-3-2017 cho thấy Trung Quốc đã gần như xây xong đường băng trên đá Chữ Thập. Ảnh: AMTI
Trung Quốc còn ngang nhiên xây dựng các cơ sở che chắn kiên cố cho các máy phóng tên lửa di động tại đá Chữ Thập, Xubi, Vành Khăn. Bắc Kinh còn xây các nhà chứa máy bay với sức chứa 24 máy bay chiến đấu và ba máy bay lớn hơn, gồm máy bay ném bom, tại đá Chữ Thập.
Tháng trước, các quan chức Mỹ tiết lộ với Reuters rằng Trung Quốc đã hoàn thành xây dựng gần như 24 cấu trúc trên đá Xubi, Vành Khăn và Chữ Thập. Các cấu trúc này được cho là để chứa các tên lửa đất đối không tầm xa.
Ảnh chụp ngày 9-3-2017 cho thấy Trung Quốc đã xây trái phép rất nhiều hạ tầng quân sự trên đá chữ Thập, trong đó có các hệ thông radar tiên tiến. Ảnh: AMTI
Khi được hỏi về các chi tiết trong báo cáo của AMTI, người phát ngôn Lầu Năm Góc Gary Ross đã từ chối bình luận. Tuy nhiên, ông Ross nói rằng: “Việc Trung Quốc tiếp tục xây dựng ở biển Đông là bằng chứng cho thấy họ tiếp tục đưa ra các động thái đơn phương gây gia tăng căng thẳng trong khu vực và có hại cho việc giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình”.
Trong phiên điều trần trước Thượng viện Mỹ hồi tháng 1, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson đã bày tỏ giận dữ trước các động thái của Trung Quốc. Ông Tillerson nhấn mạnh Trung Quốc cần phải bị cấm tiếp cận các đảo nhân tạo mà nước này xây dựng trái phép ở biển Đông.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền vô lý tại hầu hết khu vực ở biển Đông bất chấp cộng đồng quốc tế lên án. Cùng với đó, nước này còn nạo vét và bồi đắp các bãi đá thành các đảo nhân tạo khiến các nước trong và ngoài khu vực quan ngại.
Theo Reuters, Mỹ ước tính Trung Quốc đã bồi đắp trái phép thêm hơn 1.300 ha đất trên bảy thực thể ở biển Đông trong ba năm qua...
