Báo cáo thường niên của Bộ Quốc phòng Mỹ lên Quốc hội ngày 6-6 khẳng định: Trung Quốc nhiều khả năng sẽ xây dựng thêm nhiều căn cứ quân sự ở nước ngoài. Theo báo cáo, một trong những địa điểm kế tiếp có thể được Trung Quốc chọn để xây dựng căn cứ chính là Pakistan.
“Trung Quốc rất có khả năng sẽ xây dựng thêm nhiều căn cứ quân sự ở các nước có quan hệ hữu nghị cũng như có các quyền lợi chiến lược chung, cụ thể như Pakistan” - báo cáo này nêu rõ. Pakistan là thị trường xuất khẩu vũ khí hàng đầu của Trung Quốc ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Năm 2016, Trung Quốc đã ký thỏa thuận bán tám tàu ngầm cho Pakistan.
Báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ nhắc lại việc Trung Quốc vừa xây dựng căn cứ hải quân đầu tiên ở nước ngoài tại Djibouti (khu vực sừng châu Phi). Việc xây dựng đã bắt đầu từ tháng 2-2016. Theo Trung Quốc, một trong những lý do xây dựng căn cứ này là để chống cướp biển, thực hiện các chiến dịch hòa bình của Liên Hiệp Quốc và các hoạt động hỗ trợ nhân đạo.
Lính thủy Trung Quốc tập trận tại căn cứ quân sự tại thị xã Thao Nam, tỉnh Cát Lâm (Trung Quốc) năm 2015. Ảnh: REUTERS
Tại Djibouti, Mỹ cũng có một căn cứ quân sự lớn là Camp Lemonnier. Căn cứ này có vị trí chiến lược quan trọng, nằm ở cửa vào phía nam biển Đỏ trên tuyến đường đến kênh đào Suez.
Việc Trung Quốc lập căn cứ hải quân ở Djibouti cũng là một động thái đáng báo động với Ấn Độ. Chính quyền New Delhi lo ngại Djibouti sẽ trở thành một mắc xích trong "chuỗi ngọc trai" của Bắc Kinh tại khu vực, kết nối với các căn cứ và điểm neo đậu hải quân của Trung Quốc ở Bangladesh, Myanmar, Sri Lanka.
Chưa rõ Ấn Độ sẽ có phản ứng thế nào một khi Trung Quốc xây dựng căn cứ ở Pakistan - hàng xóm "không thân thiện" của Ấn Độ.
Việc mở rộng các quan hệ quân sự nằm trong sáng kiến "Một vành đai, Một con đường" của Trung Quốc, thúc đẩy mở rộng cảng biển, đường sắt, đường bộ khắp lục địa Á-Âu và một số nước châu Phi. “Sáng kiến này, cũng với việc thường xuyên đưa tàu hải quân đến thăm cảng nước ngoài đều nhằm khuếch trương ảnh hưởng của Trung Quốc, cũng như mở rộng phạm vi tiếp cận của lực lượng vũ trang nước này” - theo báo cáo.
Báo cáo 97 trang chủ yếu nói về tình hình quân đội Trung Quốc năm 2016. Trong năm này Trung Quốc đã chi một số tiền khủng cho quốc phòng, 180 tỉ USD. Con số này cao hơn ngân sách quốc phòng chính thức của Trung Quốc tài khóa 2016 là 140,4 tỉ USD. Báo cáo nhận định các lãnh đạo Trung Quốc quyết thực hiện tầm nhìn tăng chi tiêu quốc phòng để cải thiện năng lực quân sự trong tương lai, dù tăng trưởng kinh tế có chậm lại.