Chị LNM (phường Xóm Chiếu, TP.HCM) vừa trải qua một bài học đắt giá khi bỗng dưng nhận được 15 triệu đồng vào tài khoản. Ngay sau đó, một người tự xưng là nhân viên công ty tài chính gọi đến, khẩn thiết nhờ chị chuyển trả vì “nhầm lẫn trong lúc giải ngân”. Với tâm thế của một người lương thiện, không muốn “cầm nhầm” tài sản của người khác, chị M đã chuyển ngay 15 triệu đồng vào số tài khoản được cung cấp.
Vài ngày sau, ngân hàng thông báo cho chị biết theo quy trình tra soát, ngân hàng đã hoàn trả 15 triệu đồng cho người chuyển nhầm (mà thực chất là công ty tín dụng đen). Lúc này, chị M nhận ra đã mất trắng 15 triệu đồng của chính mình khi chuyển trả theo yêu cầu của kẻ lừa đảo.
Rắc rối hơn chị M, một số trường hợp, người nhận còn bị các đối tượng cho vay lãi nặng quấy rối vì vô tình dính vào đường dây tín dụng đen.
Trong thời đại kỹ thuật số, tiền bạc chuyển dịch chỉ sau vài cú chạm màn hình. Kẻ gian đã rất tinh vi khi lợi dụng chính đức tính tốt đẹp nhất của con người: Sự trung thực và nỗi sợ làm phiền người khác. Chúng đánh vào tâm lý “muốn giải quyết nhanh cho xong” để thúc ép nạn nhân bỏ qua các bước xác minh cần thiết.
Câu chuyện của chị M cho thấy một thực tế phũ phàng: Lòng tốt thiếu kiến thức thường dẫn đến nhiều bất lợi. Chúng ta không sai khi muốn làm người tử tế nhưng chúng ta sẽ tự đặt mình vào thế nguy hiểm nếu thực hiện sự tử tế đó một cách cảm tính và sai quy trình.
Nhiều người chỉ bắt đầu tìm hiểu luật sau khi đã mất tiền. Đây là một sai lầm về phương pháp. Trong các giao dịch tài chính, mọi hành động đều phải dựa trên cơ sở pháp lý và quy trình hệ thống thay vì những lời hứa hẹn hay hối thúc qua điện thoại.
Khi có tiền “lạ” vào tài khoản, phản xạ “trả lại ngay” dù đáng quý nhưng lại là hành động bỏ qua hàng rào bảo mật cuối cùng.
Ngược lại, một số người vì thiếu hiểu biết đã giữ lại tiền “lạ” với suy nghĩ “ai chuyển nhầm thì người đó phải tự đi mà đòi”. Điều này vô tình đưa họ vào rủi ro pháp lý về tội chiếm giữ trái phép tài sản.
Cả hai thái cực quá vội vàng hoặc quá thờ ơ đều xuất phát từ việc thiếu hiểu biết về quy trình vận hành của hệ thống ngân hàng và pháp luật.
Suy cho cùng làm người tử tế trong thời nay không chỉ là không tham, không gian dối, mà còn là biết tự bảo vệ mình bằng tri thức, sự hiểu biết. Hiểu quy trình, hiểu quyền và nghĩa vụ của mình, hiểu rằng mọi việc liên quan đến tài sản đều phải đi qua kênh chính thức.
Khi nhận tiền chuyển nhầm, tuyệt đối không chuyển trả theo yêu cầu của cá nhân qua điện thoại. Hãy liên hệ ngân hàng hoặc ra cơ quan công an để lập biên bản làm việc. Ngân hàng có quy trình tra soát và hoàn trả. Việc của bạn là xác nhận và phối hợp, không phải là tự mình thực hiện giao dịch chuyển tiền cho người lạ. Mọi yêu cầu “gấp”, “khẩn” hay “đe dọa” từ người lạ đều là dấu hiệu của sự bất thường.
Khi hiểu biết đủ, bạn không chỉ tránh được việc mất tiền oan, mà còn tránh được cảm giác ấm ức kéo dài. Trong một xã hội ngày càng phức tạp, người tử tế cần thêm một hành trang nữa là biết luật, hiểu luật và làm đúng luật. Có như vậy, lòng tốt mới không trở thành điểm yếu và người ngay thẳng mới không phải nuốt cục tức vào lòng.
