Mới đây, Khoa hồi sức tích cực và chống độc BV Thống Nhất (TP.HCM) tiếp nhận hai bệnh nhân nhập viện cấp cứu do uống thuốc chứa chất cấm phenformin để điều trị bệnh đái tháo đường. Trong đó, một người đã tử vong.
Người bệnh tử vong là bà ĐTS (67 tuổi) nhập viện vào ngày 16-10 trong tình trạng lơ mơ, đau bụng, đi tiêu phân lỏng nhiều, choáng, huyết áp tụt, đo đường huyết rất cao, vượt ngưỡng đo của máy, suy hô hấp rất nặng.
Bệnh nhân được xác định nhiễm toan lactic do chất cấm phenformin, chuyển Khoa hồi sức tích cực tiến hành lọc máu. Tuy nhiên tình trạng diễn tiến nặng nên gia đình xin đưa về nhà vào chiều 20-10. Người nhà cho biết bà S. có tiền sử bệnh tiểu đường 10 năm nay, gần đây bà mua hai loại thuốc, nhãn mác in chữ Trung Quốc uống trị bệnh và xảy ra tình trạng trên.
Bà L. đang điều trị tại BV Thống Nhất. Ảnh: HL
Trường hợp thứ hai là bệnh nhân VTBL (60 tuổi, ngụ quận Tân Bình) nhập viện trong tình trạng đau lưng, mỏi cơ xương khớp, xét nghiệm thấy bị nhiễm toan lactic rất nặng, nguy cơ tử vong cao. Bệnh nhân sắp rơi vào hôn mê nên được chuyển Khoa hồi sức tích cực và điều trị hoàn toàn bằng nội khoa, ổn định đường huyết. Sau khi điều trị được hai ngày, bệnh nhân đã ổn định và chuyển Khoa nội yêu cầu.
Người bệnh cho biết tìm trên mạng thấy quảng cáo loại thuốc trị tiểu đường hoàn do Công ty Difoco sản xuất rất tốt (được biết loại thuốc này đã bị cấm lưu hành - PV) nên tìm mua. Khi bà uống được ba tháng thì xảy ra tình trạng trên.
Theo BS CK2 Hoàng Ngọc Ánh, Phó Khoa hồi sức tích cực và chống độc BV Thống Nhất, từ đầu năm đến nay khoa đã tiếp nhận 4-5 trường hợp bị toan chuyển hóa rất nặng, nguy kịch sau khi uống các loại thuốc không rõ nguồn gốc chứa chất cấm phenformin.
Thuốc trị tiểu đường nhãn in chữ Trung Quốc chứa chất cấm phenformin. Ảnh: HL
Cũng theo BS Ánh, hoạt chất phenformin được phát hiện vào năm 1950 và bước đầu ghi nhận sử dụng hiệu quả cho bệnh nhân tiểu đường. Tuy nhiên, đến năm 1963, các nhà nghiên cứu phát hiện ra những ca bị biến chứng do chuyển hóa toan lactic nặng sau khi uống thuốc. Đến thập niên 1980, chất phenformin đã bị cấm sử dụng trên toàn thế giới nhưng tại Việt Nam thuốc trôi nổi chứa chất cấm này vẫn xuất hiện. Bằng chứng là các BV thỉnh thoảng vẫn tiếp nhận các bệnh nhân sau khi uống thuốc chứa chất này.
Biến chứng sử dụng chất cấm phenformin là người bệnh có biểu hiện mệt mỏi, ăn kém, yếu cơ. Khi tình trạng nặng dần sẽ có biểu hiện thở nhanh, tim đập nhanh, tụt huyết áp, rối loạn tri giác và suy hô hấp. Đây là một biến chứng nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng và dẫn đến tử vong.
“Người bệnh đái tháo đường tuyệt đối không nên nghe theo lời khuyên của những người không có chuyên môn, hay tin những lời quảng cáo trên mạng mà sử dụng các loại thuốc không rõ nguồn gốc. Khi bị bệnh cần đến BV để được bác sĩ tư vấn và dùng thuốc theo chỉ định” - BS Ánh khuyến cáo.
