Vì sao xứ mình nhiều gan nhiễm mỡ?

Khổ cho bệnh nhân, đồng thời khó cho thầy thuốc chính ở chỗ gan nhiễm mỡ hầu như không có dấu hiệu báo động. Số trường hợp thể hiện bằng triệu chứng khiến nạn nhân nghĩ đến lá gan như đau vùng bẹ sườn bên phải, vàng da, vàng mắt… thường là thiểu số. Phức tạp hơn nữa là ngay cả trong giai đoạn đã tiến triển, bệnh vẫn có thể biểu lộ qua một số dấu hiệu mơ hồ như đau đầu, đãng trí, cáu kỉnh, khát nước, đầy hơi, ngứa ngáy, mắt quầng thâm… Do đó thăm khám lá gan bằng siêu âm cùng xét nghiệm máu là biện pháp cần được thực hiện định kỳ, nhất là ở đối tượng mạnh miệng với rượu bia, thuốc lá, người phải dùng nhiều loại thuốc hóa chất tổng hợp, người phải sinh hoạt trong môi trường ô nhiễm… thay vì để chất mỡ âm thầm phá hoại lá gan.

Chuyện gì cũng có nguyên nhân

Nguyên nhân hàng đầu khiến gan nhiễm mỡ là rượu bia. Nhưng nếu tưởng chỉ vì nhậu nhẹt thì lầm. Bên cạnh độ cồn, chế độ dinh dưỡng quá đơn điệu, béo phì, bệnh tiểu đường không được điều trị đến nơi đến chốn, dùng thuốc quá thường (kháng sinh, giảm đau, an thần), ngộ độc hóa chất (thuốc trừ sâu, phân bón hóa học), bệnh bội nhiễm kéo dài, bệnh tự miễn… cũng là nguyên nhân khiến gan nhiễm mỡ. Đáng nói hơn nữa, đặc biệt cho người dân đô thị, các nhà nghiên cứu ở ĐH Munich (Đức) đã quả quyết stress là đòn bẩy hàng đầu của rối loạn biến dưỡng chất béo cho dù nạn nhân có kiêng cử ác liệt!

Người có chế độ dinh dưỡng vừa thất thường vừa đơn điệu dễ bị gan nhiễm mỡ.

Chuyện chi cũng có hậu quả

Có một điều chắc chắn là gan nhiễm mỡ một khi bước qua ngưỡng bệnh lý nếu không được điều trị kịp thời và hiệu quả là đòn bẩy của viêm gan, xơ gan và ung thư gan. Nhưng nếu dựa vào đó để trăm dâu đổ đầu lá gan thì không công bằng. Gan một mặt là cơ quan đa năng, tất bật đến độ được thầy thuốc đặt tên là “phòng thí nghiệm” của cơ thể. Gan vì thế khó tránh mỏi mệt. Nhưng mặt khác, gan có khả năng chịu đựng ghê gớm. Bằng chứng là gan cả đời phải tiếp xúc và tích lũy độc chất nhưng gan không hề ngã bệnh trong ngày một ngày hai. Gan chỉ suy sụp khi gia chủ đã nhiều ngày đối xử tệ bạc với lá gan qua nếp sinh hoạt tự đầu độc với bia rượu, qua lối sống trác táng, thay vì cho gan ít phút nghỉ ngơi. Cũng vì khả năng chịu đòn quá giỏi nên gan ít khi than vãn khi gan đã tổn thương. Cũng vì thế mà thường không phát hiện bệnh gan kịp thời.

Không tìm khó thấy

Đáng tiếc vì tỉ lệ điều trị hiệu quả bệnh gan không thấp nếu được chẩn đoán sớm. Người còn biết thương lá gan do đó nên lưu ý một số dấu hiệu dưới đây để nhanh chân gõ cửa thầy thuốc:

• Tình trạng mệt mỏi vô cớ dù không làm việc nặng, nhất là sau bữa ăn.

• Khuynh hướng đầy hơi sau khi thức dậy dù là trong lúc ngủ không thể ăn.

• Biếng ăn dù vẫn có cảm giác đói nhưng nuốt không vô, no ngang sau vài miếng.

• Sụt cân nhanh trong thời gian ngắn.

• Tăng vòng hai quá nhanh.

• Ngứa ngoài da không thuyên giảm với thuốc dị ứng.

• Dễ bị xuất huyết dưới da dù không va chạm, chảy máu răng khi đánh răng, chảy máu cam khi thay đổi thời tiết, rong kinh ngoài kỳ kinh, bệnh trĩ.

• Đã có lần bị vàng da, vàng mắt.

• Giảm chuyện phòng the cả tần suất lẫn cường độ.

• Đãng trí hơn trước, nhất là dưới dạng “thất hứa” vì vừa nói đã quên.

Ai là miếng mồi ngon?

Chỉ cần một trong các tiêu chí kể trên đã đủ để nhớ đến lá gan. Các đối tượng dưới đây càng nên quan tâm hơn nữa:

• Đệ tử của Lưu Linh.

• “Fan” của khói thuốc lá.

• Người có chế độ dinh dưỡng vừa thất thường vừa đơn điệu.

• Bệnh nhân phải dùng không dưới bốn loại thuốc mỗi ngày.

• Đối tượng đã được phát hiện sỏi túi mật qua siêu âm.

• Người trước đây đã có lần xăm mình, truyền máu, châm cứu…

• Người có thân nhân trực hệ đã bị bệnh gan.

• Đối tượng đã được phát hiện viêm gan B, viêm gan C, viêm tụy, tiểu đường.