Tối 4-4, TAND Cấp cao tại TP.HCM đã tuyên án phúc thẩm vụ án Nguyễn Phương Hằng và đồng phạm. HĐXX đã giảm án cho cả 5 bị cáo vì có tình tiết giảm nhẹ mới.
Trong vụ án này, bà Nguyễn Phương Hằng không kháng cáo (đang chấp hành án) những vẫn được triệu tập đến tòa phúc thẩm. Tại phiên tòa, bà Hằng tươi tắn, rạng ngời với nụ cười tươi, làn da trắng sáng, răng đính kim cương, môi đỏ mọng, đôi tai nổi bật với hai khuyên tai nhỏ xinh.
Bà bày tỏ sự ân hận khi thực hiện hành vi phạm tội, cũng như niềm hạnh phúc nếu được giảm án dù chỉ một ngày.
Từ đây, nhiều bạn đọc thắc mắc là luật quy định sao về quyền của bị án (người đang chấp hành án), họ được thăm gặp, nhận đồ tiếp tế ra sao?
Trả lời vấn đề trên, Thạc sĩ - Luật sư Nguyễn Trương Văn Tài (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết phạm nhân có các quyền theo khoản 1 Điều 27 Luật Thi hành án hình sự 2019. Trong đó có quyền được bảo đảm chế độ ăn, ở, mặc, đồ dùng sinh hoạt cá nhân, chăm sóc y tế theo quy định; gửi, nhận thư, nhận quà, tiền; đọc sách, báo, nghe đài, xem truyền hình phù hợp với điều kiện của nơi chấp hành án...
Đồng thời, phạm nhân có các nghĩa vụ như chấp hành bản án, quyết định của tòa án có hiệu lực pháp luật, chấp hành nội quy của cơ sở giam giữ phạm nhân...
Về vấn đề thăm gặp, theo khoản 1 Điều 52 Luật Thi hành án hình sự 2019 thì phạm nhân sẽ được gặp thân nhân một lần trong tháng, mỗi lần gặp không quá 1 giờ. Căn cứ kết quả xếp loại chấp hành án, yêu cầu giáo dục cải tạo, thành tích lao động, học tập của phạm nhân có thể kéo dài thời gian gặp thân nhân nhưng không quá 3 giờ hoặc được gặp vợ, chồng ở phòng riêng không quá 24 giờ.
Phạm nhân được khen thưởng hoặc lập công thì được gặp thân nhân thêm một lần trong tháng. Phạm nhân vi phạm nội quy cơ sở giam giữ phạm nhân thì hai tháng được gặp thân nhân một lần, mỗi lần không quá 1 giờ.
Những người được thăm gặp phạm nhân gồm: Ông, bà nội; ông, bà ngoại; bố, mẹ đẻ; bố, mẹ vợ (hoặc chồng); bố, mẹ nuôi hợp pháp; vợ hoặc chồng; con đẻ, con dâu, con rể, con nuôi hợp pháp; anh, chị, em ruột; anh, chị, em dâu, rể; anh, chị em vợ (hoặc chồng); cô, dì, chú, bác, cậu, cháu ruột.
Người thân khi đi thăm phạm nhân được mang đồ vật vào nhà gặp phạm nhân nhưng không được mang các đồ thuộc danh mục cấm như vũ khí quân dụng, súng săn; chất gây mê; chất cháy; các chất ma túy…
Trường hợp được gặp phạm nhân ở phòng riêng, người thân chỉ được các vật dụng cá nhân như quần áo, khăn mặt, bàn chải đánh răng, kem đánh răng, lược nhựa, nước uống, dụng cụ tránh thai và phòng bệnh lây nhiễm qua đường tình dục nếu gặp vợ hoặc chồng (theo khoản 2 Điều 6 Thông tư 14/2020/TT-BCA quy định chi tiết chế độ gặp, nhận quà và liên lạc của phạm nhân).
Về đồ gửi cho phạm nhân, theo Điều 52 Luật Thi hành án hình sự năm 2019, khi gặp thân nhân, đại diện cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân khác, phạm nhân được nhận thư, tiền, đồ vật, trừ đồ vật thuộc danh mục cấm.
Do đó, thân nhân có thể đem theo thư, tiền hoặc các đồ vật khác miễn là pháp luật không cấm để gửi vào cho phạm nhân. Những đồ này phải được kê khai vào phiếu gửi đồ vật cho phạm nhân, đồng thời thân nhân phải cam kết chịu trách nhiệm trước pháp luật về đồ vật được gửi.
Cũng cần lưu ý, khi gửi tiền mặt cho phạm nhân, số tiền này sẽ không được đưa trực tiếp cho phạm nhân để tiêu. Số tiền này sẽ được bàn giao về Đội Hậu cần, tài vụ quản lý, và được tính vào Sổ mua hàng hóa của phạm nhân để người này có thể mua các đồ ăn, vật dụng được bán tại căng tin của trại giam.
Mỗi lần gặp phạm nhân, thân nhân chỉ được gửi tối đa 5 kg đồ vật. Ngoài ra mỗi tháng, người thân cũng được gửi tiền và đồ vật cho phạm nhân 2 lần với mỗi lần không quá 3 kg, nếu gửi một lần thì được gửi tối đa 6 kg (theo Điều 9 Thông tư 14/2020/TT-BCA).
Đang bị tạm giữ, tạm giam được nhận quà gì?
Quyền của người bị tạm giữ, người bị tạm giam được quy định tại khoản 1 Điều 9 Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam 2015. Trong đó, người bị tạm giữ, người bị tạm giam được bảo đảm chế độ ăn, ở, mặc, đồ dùng sinh hoạt cá nhân, chăm sóc y tế, sinh hoạt tinh thần, gửi, nhận thư, nhận quà, nhận sách, báo, tài liệu; được gặp thân nhân, người bào chữa,...
Theo khoản 2 Điều 27 Luật thi hành tạm giữ tạm giam 2015, các loại quà mà thân nhân người bị tạm giữ, người bị tạm giam được gửi gồm: tiền, thuốc chữa bệnh, thuốc bổ, đồ ăn, uống, đồ dùng sinh hoạt và tư trang cá nhân (trừ các đồ vật thuộc danh mục cấm). Trong trường hợp đặc biệt để phòng, chống dịch bệnh và đảm bảo sức khỏe cho người bị tạm giữ, người bị tạm giam, thủ trưởng cơ sở giam giữ quyết định tạm dừng việc nhận quà là đồ ăn, uống.
ThS-LS NGUYỄN TRƯƠNG VĂN TÀI, Đoàn Luật sư TP.HCM
