Vụ tài xế cán chết người ở Đồng Nai: Dấu hiệu của tội giết người rất rõ

Như PLO đã đưa tin, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đồng Nai đã ra quyết định tạm giữ hình sự Đồng Văn Nhật (35 tuổi) để điều tra, làm rõ vụ TNGT khiến một người tử vong.

Clip ghi lại vụ tai nạn này nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội khiến nhiều người bức xúc, phẫn nộ trước hành động của tài xế. Vì khi sau khi xảy ra va chạm, tài xế đã dừng lại, thậm chí lùi xe rồi tiếp tục cho xe tiến lên phía trước, khiến cả bánh trước và bánh sau cán qua người nạn nhân dẫn đến tử vong.

Có dấu hiệu của tội giết người

Trao đổi với PV Pháp Luật TP.HCM, luật sư Nguyễn Minh Tường, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết vụ việc này không chỉ đơn thuần là một vụ TNGT.

Với diễn biến của vụ TNGT này, Cơ quan điều tra sẽ xác định hành vi của tài xế là vô ý dẫn đến hậu quả chết người để xem xét xử lý về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ theo Điều 260 BLHS hay đây là hành vi cố ý tước đoạt mạng sống của người khác để xem xét xử lý về tội giết người theo Điều 123 BLHS.

Theo đó, tội danh theo Điều 260 BLHS được thiết kế để xử lý các hành vi xâm phạm trật tự an toàn giao thông với lỗi vô ý. Người thực hiện hành vi đã vi phạm các quy tắc an toàn như chạy quá tốc độ, lấn làn, không chú ý quan sát... Hậu quả chết người nằm ngoài ý chí chủ quan.

Còn ở tội giết người theo Điều 123 BLHS là hành vi cố ý tước đoạt mạng sống của người khác. Trong vụ việc này, sự chuyển hóa tội phạm nằm ở khoảnh khắc sau cú va chạm đầu tiên. Khi tài xế dừng xe, một chuỗi hành vi mới bắt đầu, tách biệt hoàn toàn với tình huống giao thông trước đó.

Cụ thể, dựa vào dữ liệu camera, có thể thấy xe tải va chạm với ông Đ, nạn nhân ngã xuống đường, xe dừng lại. Tại thời điểm này, nếu tài xế xuống xe cấp cứu cho nạn nhân thì vụ việc chỉ dừng lại ở TNGT.

Tuy nhiên, sau cú va chạm, tài xế thực hiện thao tác cài số lùi và cho xe lùi lại một vài giây, rồi tiếp tục cài số tiến, đạp ga cho xe chồm lên cán qua người nạn nhân. Trong quy trình xử lý tai nạn, nguyên tắc bất di bất dịch là giữ nguyên hiện trường.

Về mặt kỹ thuật lái xe tải, để chuyển từ trạng thái dừng sang lùi, rồi từ lùi sang tiến, tài xế phải thực hiện các thao tác: đạp côn, gạt cần số, nhả côn, đạp ga. Đây là một chuỗi hành động đòi hỏi sự phối hợp của não bộ và tứ chi, không thể xảy ra do "trượt chân" hay "quán tính".

Việc này chứng minh cho việc khó xảy ra chuyện vô ý cán chết người do hoảng loạn. Hành động này thể hiện ý chí mong muốn xe di chuyển qua vị trí mà nạn nhân đang nằm.

Đối chiếu với tình huống của Án lệ số 30/2020 (về hành vi cố ý điều khiển phương tiện giao thông chèn lên bị hại sau khi gây tai nạn), bị cáo Q lái xe tải va chạm với xe máy điện, nạn nhân ngã và nằm dưới gầm xe. Q sau đó xuống xe quan sát, thấy nạn nhân nằm ở vị trí nguy hiểm (bánh xe), thay vì cứu giúp, Q lên xe tiếp tục cho xe chạy tới chèn qua đầu nạn nhân làm nạn nhân chết tại chỗ. Từ đó, Toà án xác định hành vi này phạm vào tội giết người.

Áp dụng tính chất pháp lý tương tự của Án lệ 30/2020 vào vụ án này, có thể thấy sau va chạm giao thông, nạn nhân ngã nằm xuống đất. Tài xế Nhật biết sau khi va chạm nạn nhân nằm ở vị trí phía trước xe của mình, không những không dừng lại mà còn lùi xe rồi tiến lên cán qua người nạn nhân dẫn đến hậu quả làm người này tử vong tại chỗ.

"Do đó, trong vụ việc này, hành vi của tài xế Nhật có dấu hiệu của tội giết người hơn là tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ", luật sư Nguyễn Minh Tường nêu quan điểm.

Có hay không phạm tội vì động cơ đê hèn?

Luật sư Nguyễn Hữu Thục, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết thêm, trong giới lái xe đường dài, xe tải tồn tại một "luật ngầm" truyền miệng rất nguy hiểm, đó là: "Thà cán chết người chỉ đền một lần còn hơn là cán người bị thương thì phải nuôi cả đời".

Luật ngầm này xuất phát từ quy định tại khoản 1 Điều 591 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về bồi thường thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm. Theo đó, người gây thiệt hại không chỉ lo chi phí mai táng mà còn phải bồi thường tổn thất tinh thần (100 lần mức lương cơ sở) và cấp dưỡng cho những người mà nạn nhân có nghĩa vụ nuôi dưỡng (con cái, cha mẹ già) cho đến khi họ trưởng thành hoặc qua đời.

Vụ án điển hình từng dậy sóng dư luận là vụ vào năm 2009, tài xế Đặng Hữu Anh Tuấn lái xe container va chạm với em H dẫn đến nạn nhân bị kẹt ở bánh. Dù bị hại đã kêu cứu nhưng tài xế vẫn lạnh lùng cho xe tiến lên, lùi xuống, rồi lại tiến lên tổng cộng 3 lần để nạn nhân chết ngay lập tức. Khi xét xử, cả VKS và Toà án nhận định hành vi của Tuấn là đặc biệt nguy hiểm, có tính chất côn đồ.

Do đó, trong vụ việc này, nếu CQĐT chứng minh được tài xế Nhật cán chết ông Đ vì mục đích trốn tránh nghĩa vụ bồi thường nuôi dưỡng thương tật thì có thể xem xét tình tiết "phạm tội vì động cơ đê hèn". Cụ thể, phạm tội giết người vì động cơ đê hèn thuộc khoản 1 Điều 123 BLHS có khung hình phạt cao nhất là tử hình.

Cơ quan tố tụng cũng có thể xem xét đến tình tiết phạm tội có tính chất côn đồ trong trường hợp này để áp dụng khi xử lý, bởi thái độ coi thường pháp luật, coi thường tính mạng của người khác.

Theo hướng dẫn tại Nghị quyết 04/2025 của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao thì phạm tội vì động cơ đê hèn là trường hợp người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội để trả thù hoặc phạm tội để trốn tránh trách nhiệm của bản thân.