Theo kết luận điều tra vụ Vạn Thịnh Phát giai đoạn 2, bà Trương Mỹ Lan đã ra chủ trương phát hành trái phiếu qua đó chiếm đoạt hơn 30.000 tỉ đồng của hơn 35.000 nhà đầu tư.
Thực hiện chủ trương phát hành trái phiếu để huy động vốn, các đối tượng chủ chốt của Ngân hàng SCB, Công ty chứng khoán TVSI (Chứng khoán Tân Việt) và các công ty thuộc tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã lợi dụng quy định tại Nghị định 90/2011/NĐ-CP cho phép doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ với điều kiện đơn giản.
Cựu Tổng giám đốc câu kết với bà Trương Mỹ Lan đã chết
Bốn công ty An Đông, Quang Thuận, Sunny World, Setra đứng ra phát hành trái phiếu. Phương án phát hành trái phiếu được xây dựng dựa trên các hợp đồng ký khống giữa các công ty Vạn Thịnh Phát để nhà đầu tư tin tưởng có dự án khả thi.
Một nhóm công ty Vạn Thịnh Phát đứng ra mua sơ cấp khối trái phiếu này. Sau đó, trái phiếu được bán cho các nhà đầu tư thứ cấp thông qua Công ty chứng khoán TVSI và Ngân hàng SCB.
Đây là cách thức bà Trương Mỹ Lan và các đối tượng lách quy định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ là phát hành trái phiếu cho dưới 100 nhà đầu tư cá nhân quy định tại Nghị định 90/2011/NĐ-CP.
Theo lời khai của bà Trương Mỹ Lan, tranh thủ bữa cơm trưa tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, bà Lan đã chốt chủ trương phát hành trái phiếu. Trong đó, giao cho ông Nguyễn Tiến Thành, Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán TVSI phụ trách lập hồ sơ tư vấn, phát hành trái phiếu, thực hiện các trình tự, thủ tục hồ sơ về trái phiếu.
Ông Nguyễn Tiến Thành là người tiếp nhận chủ trương, bàn bạc với bà Trương Mỹ Lan và các nhân sự cấp cao của Ngân hàng SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát để lên phương án phát hành trái phiếu.
Ông Thành là người trực tiếp ấn định thông tin, chỉ đạo, điều hành các nhân viên dưới quyền thực hiện quy trình tư vấn, phát hành trái phiếu cho 4 công ty.
Dù ông Thành đã chết nhưng với kết quả điều tra, tài liệu, chứng cứ đã thu thập, CQĐT xác định hành vi của ông Thành phạm vào tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với vai trò đồng phạm với Trương Mỹ Lan, liên đới trách nhiệm với số tiền hơn 30.000 tỉ đồng.
Để đảm bảo việc khắc phục hậu quả vụ án, CQĐT đã ngăn chặn giao dịch hơn 8 triệu cổ phần TVSI và 2 tài khoản ngân hàng của ông Thành với số tiền hơn 380 triệu đồng.
TVSI không có trách nhiệm kiểm tra, giám sát
CQĐT đã xác minh làm rõ trách nhiệm Công ty chứng khoán TVSI. Theo quy định tại Nghị định 163/2018; Nghị định 153/2020, Công ty chứng khoán TVSI với tư cách tổ chức tư vấn không có trách nhiệm phải kiểm tra, kiểm soát xem tình hình tài chính thực tế của doanh nghiệp có phù hợp với khối lượng, giá trị trái phiếu phát hành hay không.
TVSI chỉ có trách nhiệm rà soát các điều kiện chào bán của tổ chức phát hành.
Về mục đích sử dụng tiền huy động vốn, các tổ chức phát hành trái phiếu tự sử dụng và tự chịu trách nhiệm về nội dung trên. Tổ chức phát hành cung cấp báo cáo định kỳ cho đại diện người sở hữu trái phiếu cho đến khi sử dụng hết tiền thu từ việc phát hành trái phiếu và báo cáo định kỳ cho các cơ quan chức năng.
Công ty Chứng khoán TVSI với vai trò đại diện người sở hữu trái phiếu không kiểm tra, kiểm soát việc sử dụng tiền huy động vốn trái phiếu của tổ chức phát hành. Trách nhiệm kiểm tra, kiểm soát việc sử dụng vốn thuộc về tổ chức phát hành và ngân hàng quản lý tài khoản (nếu có).
Trên thực tế, các công ty của Tập đoàn VTP khi được lựa chọn để phát hành trái phiếu vốn là những Công ty đã có đủ điều kiện về Báo cáo tài chính, Kiểm toán... theo quy định pháp luật, kể cả Công ty Setra cũng đã được các đối tượng “xử lý” báo cáo tài chính và kết quả kiểm toán năm gần nhất để đảm bảo đủ điều kiện phát hành trái phiếu.
Theo Nghị định 163/2018 thì tổ chức tư vấn phát hành, bảo lãnh và lưu ký trái phiếu (TVSI) chỉ thực hiện việc tư vấn phát hành và các nghiệp vụ phát sinh theo hợp đồng.
CQĐT kết luận TVSI không có thẩm quyền và trách nhiệm phải kiểm tra, giám sát về tình hình tài chính, mục đích phát hành, việc sử dụng tiền huy động vốn từ trái phiếu cũng như những vấn đề nội bộ của đơn vị phát hành trái phiếu.
