Trước hết, đại diện VKS chia sẻ cơ quan công tố cùng điều tra viên rất khó khăn trong đánh giá chứng cứ vì đây là việc nhạy cảm, nhiều quy định thuộc danh mục bí mật nhà nước.
“Chúng tôi là người tiến hành tố tụng nên buộc phải đọc xem hành vi đó có sai hay không. Chúng tôi đồng tình với bị cáo Trần Việt Tân là phải phân định rõ đúng sai nhưng cũng phải đảm bảo bí mật nhà nước, bí mật quốc gia. Chúng tôi sẽ cố gắng để không đề cập đến những cái mang tính chất liên quan đến bí mật nhà nước, nhưng buộc phải nói để làm rõ hành vi của các bị cáo” – đại diện VKS nói.
Đại diện cơ quan giữ quyền công tố khẳng định, động cơ, mục đích gắn với hành vi khách quan của các bị cáo và các hành vi này được thực hiện ngay từ đầu, ngay từ khi tuyển bị cáo Phan Văn Anh Vũ vào ngành, ngay từ khi thành lập công ty Cổ phần Xây dựng Bắc Nam 79.
Theo VKS, công ty này không đúng ngay phần khi vốn góp. “Nếu công ty hoàn toàn vốn của tư nhân thì phải hoạt động kiểu khác, còn nếu công ty có vốn Nhà nước gồm 20% của tổng cục V và 10% của Công an Đà Nẵng thì phải quản lý theo luật khác. Nhưng ở đây, mọi hoạt động kinh doanh đều do bị cáo Vũ điều hành, quyết định, còn các vị không biết lỗ lãi thế nào, báo cáo tài chính hàng năm là bao nhiêu” – đại diện VKS lập luận.
Đại diện VKS phiên tòa xét xử Vũ "nhôm" và các đồng phạm. Ảnh: PLO
Đại diện cơ quan công tố cho rằng, hai công ty bình phong này 100% vốn của bị cáo Vũ, tức là sở hữu tư nhân, mà đã là sở hữu tư nhân thì toàn bộ tài sản và quyền về tài sản do Vũ toàn quyền quyết định.
“Tổng cục V hay Bộ Công an không có một đồng nào trong hai công ty này, nên sai ngay từ đầu từ thành lập công ty, đến khi góp vốn. Vì sai ngay từ đầu nên các văn bản đề nghị hỗ trợ cũng là sai. Đồng tình là các văn bản tuy có một phần đề nghị với các Bộ, ban ngành của Đà Nẵng và TP.HCM, đồng ý là Chủ tịch UBND cấp tỉnh và Bộ trưởng, Thủ trưởng các ngành phải ủng hộ hoạt động nghiệp vụ của Bộ Công an, nhưng ủng hộ phải theo quy định của pháp luật” – đại diện VKS khẳng định.
Đại diện VKS cũng nhắc đến việc một số vị quan chức đã ủng hộ, hỗ trợ trái phép cho Phan Văn Anh Vũ để biến nhà, đất công sản thành nhà riêng. Thực tế, cơ quan bảo vệ pháp luật đã khởi tố ba vụ án tại Đà Nẵng và TP.HCM, trong đó khởi tố bị can với một số vị nguyên lãnh đạo TP Đà Nẵng và TP.HCM do liên quan tới Phan Văn Anh Vũ.
Vũ "nhôm tại tòa. Ảnh: Zing
Cũng theo đại diện VKS, toàn bộ công ty Bắc Nam 79 là sở hữu tư nhân, kể cả không chuyển tên sang cho Phan Văn Anh Vũ cũng vẫn là tư lợi, chẳng qua chuyển sang là có mục đích riêng của bị cáo.
Về vấn đề đồng phạm hay không đồng phạm, đại diện VKS cho rằng, bản thân bị cáo Vũ là người trực tiếp nắm bắt tình hình xem chỗ nào có dự án nhà đất công sản có thể mua được, bị cáo có báo cáo với lãnh đạo cấp trên là Phan Hữu Tuấn và Nguyễn Hữu Bách xin thực hiện dự án. Ví dụ như 319 Lê Duẩn Đà Nẵng có văn bản gửi Tổng cục V và Đà Nẵng mục đích sử dụng vào nghiệp vụ của ngành công an.
Với các dự án khác, nếu bình thường bị cáo Tuấn và Bách chỉ soạn thảo một công văn gửi các Bộ, ngành, thì tại sao dự án 15 Thi Sách có 7 văn bản ngành công an, rồi dự án số 8 Nguyễn Trung Trực có 6 công văn? Theo VKS, đây là động cơ, mục đích đồng thuận với nhau.
Thậm chí, hai bị cáo Tuấn và Bách còn bất chấp việc để lộ thân phận tình báo, lộ tổ chức của cơ quan công an. Điều này được khẳng định bằng bản án đã được toà Hà Nội tuyên trước đó về tội Làm lộ bí mật Nhà nước liên quan các bị cáo này.
“Động cơ thể hiện rất rõ, bất chấp bí mật quốc gia làm các văn bản gửi các Sở, ngành. Động cơ sau đó là gì? Chính là xảy ra vụ án mà chúng ta phải ngồi đây xem xét tội phạm của các bị cáo, đó là đồng phạm. Toàn bộ việc hưởng lợi của bị cáo Vũ, Vũ nói không chuyển Tổng cục V hay cho bị cáo Tuấn và Bách đồng nào, thì rõ ràng toàn bộ Vũ được hưởng nên nhận định vai trò của Vũ nặng nhất là phù hợp” – đại diện cơ quan công tố lập luận.
VKS khẳng định đã xem xét từ tập thể lãnh đạo đến phối hợp với cơ quan điều tra, thống nhất việc xác định thiệt hại, cân nhắc nhiều và đi đến kết luận, tài sản Nhà nước bị xâm hại cho đến tận bây giờ, thậm chí đến nay vẫn bị thoát ly quyền quản lý, sử dụng của Nhà nước, từ lúc các bị cáo thực hiện hành vi phạm tội, mà hành vi phạm tội của các bị cáo kéo dài, có vụ kéo dài tám năm.
“Thiệt hại tại dự án nhà đất 15 Thi Sách là 6,7 tỉ đồng, đó là việc thất thoát từ 7 văn bản của Bộ Công an, TP.HCM chấp thuận cho Vũ là Chủ tịch của Công ty CP xây dựng Bắc Nam 79 thuê dự án 15 Thi Sách. Đây là việc làm sai của UBND TP.HCM, xuất phát từ văn bản của Bộ Công an và người được lợi là Vũ "nhôm" nên vẫn tính thiệt hại. Liên quan dự án này đã khởi tố cựu Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Hữu Tín” – đại diện VKS cho biết.
Vị này cũng khẳng định, khi tiến hành quyền công tố, phía VKS đã xem xét nhiều khía cạnh, truy tố các bị cáo tội danh Lợi dụng chức vụ quyền hạn là đã có phần vận dụng nguyên tắc có lợi cho các bị cáo. “Nếu chỉ tính riêng hai dự án nhà đất 319 Lê Duẩn và đất công viên An Đồn cũ thậm chí còn có yếu tố chiếm đoạt. Tuy nhiên xem xét tổng thể, chúng tôi đã vận dụng nguyên tắc có lợi và truy tố các bị cáo về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn” – đại diện VKS nói.
Tiếp đó, đại diện VKS thứ hai bổ sung, hai bị cáo Tuấn và Bách là người quản lý bị cáo Vũ. Thực tế, bị cáo Tuấn còn là cổ đông, có cổ phần tại Công ty Bắc Nam 79 nên mọi hoạt động của hai công ty này, hai bị cáo Tuấn và Bách buộc phải biết. Vũ cũng khai mọi việc đều trực tiếp báo cáo với hai bị cáo. Hai bị cáo không thể nói là các bị cáo không biết, không nắm được.
“Mỗi khi bị cáo Vũ yêu cầu, đề nghị, các bị cáo đều sốt sắng, hỗ trợ bằng các văn bản không phù hợp với quy định của pháp luật, soạn thảo các văn bản để ký nháy, tham mưu cho lãnh đạo Bộ Công an. Đây là sự hỗ trợ vô điều kiện, bất chấp cả vi phạm quy định của pháp luật, của ngành, hỗ trợ để các công ty bình phong được hưởng các đặc ân trái quy định. Hành vi của các bị cáo là cố ý, thực tế hậu quả đã xảy ra”- đại diện VKS nói và khẳng định, cơ quan truy tố xác định vai trò đồng phạm của hai bị cáo là hoàn toàn có cơ sở, đáp ứng cả về lý luận và thực tiễn.
“Tại toà, bị cáo Tuấn nói mong muốn xây dựng Công ty Bắc Nam 79 thành tập đoàn mạnh. Phát triển thế nào được khi những vấn đề tối thiếu về bí mật lại được phơi bày, công khai. Nếu có phép màu nào để công ty này phát triển được thì với cách làm như vậy, mục tiêu hoạt động cho ngành cũng không đạt được”- vẫn lời đại diện VKS.
Bị cáo Trần Việt Tân. Ảnh: zing
“Việc bị cáo ký các văn bản có tác động để các DN được hưởng ưu đãi gửi cho chính quyền địa phương, để hưởng ưu đãi tại các vị trí đất vàng thì dù với mục đích gì cũng không phù hợp với các quy định của pháp luật. Anh tạo lợi thế cho DN này sẽ mất cơ hội cho các DN khác, ảnh hưởng đến sự cạnh tranh công bằng của các DN”- đại diện VKS nhấn mạnh và cho rằng, trách nhiệm của bị cáo Tân là phải kiểm tra, đôn đốc nhưng bị cáo không làm việc đó. Hậu quả vụ án rất lớn, không chỉ thiệt hại về tiền mà còn gây mất lòng tin.
“Các bị cáo cả đời phấn đấu, phút chốc sa vào pháp luật. Việc cơ quan điều tra và VKSNDTC khởi tố và truy tố bị cáo là hoàn toàn có cơ sở”, đại diện VKS nêu rõ và cho rằng: “Quan điểm luật sư đề nghị toà tuyên vô tội chính là sự vô cảm đối với hậu quả của vụ án. Vì hậu quả của vụ án là gây mất lòng tin, gây bức xúc trong dư luận xã hội, có hay không có các nhóm lợi ích trong việc chiếm vị trí đất vàng, quá trình điều tra đến nay chưa xác minh được”.
Cũng theo VKS, đường lối xử lý đối với các bị cáo đã được xem xét, cân nhắc tất cả các vấn đề, đưa ra hướng giải quyết có lợi và phù hợp nhất cho các bị cáo.
“Qua phiên toà này, tôi cảm nhận các luật sư đã thể hiện được trách nhiệm, tâm huyết và có tính xây dựng. Đây là đóng góp để phiên toà diễn ra trang nghiêm, dân chủ, công khai và đều mang tính xây dựng”- đại diện VKS kết luận trước khi dừng đối đáp với các luật sư.
HĐXX thông báo chiều nay, 15h tòa sẽ tuyên án.
