Phía đầu hẻm là một quán cơm bình dân bán vào buổi trưa, bên cạnh là xe bán cà phê, nước ngọt. Đối diện có “vựa” nước đá là những chiếc kệ gỗ lớn bên trên chất đầy nước đá cây, phủ bạt. Rồi thời gian sau ở đầu hẻm có thêm ông sửa xe máy, xe đạp, xe trái cây bán cóc, ổi, xoài, mía ghim… Buổi sáng khách ngồi uống cà phê đọc báo, buổi trưa quán cơm đông khách, bàn ăn dọn cả dưới tán cây điệp khá lớn trong hẻm. Thỉnh thoảng có chiếc xe hơi màu đen sang trọng từ từ ra vô, chờ cho khách đứng lên đẩy lui mấy bộ bàn ghế nhựa cho xe đi qua, dù hẻm đông người bác tài cũng không bấm còi giục giã mà còn vui vẻ gật đầu cám ơn mọi người. Khách quen cũng giơ tay chào lại rồi bình luận “Hôm nay ổng đi trễ hén?”, “Ủa bữa nay không thấy ổng…?”. “Ổng” là chủ nhân ngôi dinh thự rất đẹp trên một khuôn viên rộng ở cuối hẻm.
Thật ra, phần lớn khách biết hẻm này là từ quán cơm bình dân. Không biết quán có từ bao giờ nhưng người sống quanh đó đã quen với cảnh hai vợ chồng chủ quán lui cui dọn hàng từ 7, 8 giờ sáng. Quán che mái ghé vào bức tường ở một bên hẻm, mấy bộ bàn ghế nhựa cuối ngày được xếp gọn gàng, 3-4 ống lò lớn dùng than đước. Chỉ có nồi cơm lớn là nấu sẵn ở nhà và xe ba gác chở tới vào khoảng 10 giờ, được ông chủ đặt lên cái bếp lớn bên dưới than hồng riu riu cho cơm nóng, ai ăn trễ vào cuối giờ trưa sẽ được thêm miếng cơm cháy mỏng, giòn tan. Thức ăn, chén bát, phụ gia… chở tới từ sáng sớm, xào nấu tại chỗ thơm phức. Xế chiều lại dọn tất cả về nhà. Công chức các công sở gần đó, học sinh các trường Lê Quý Đôn, Marie Curie, các bác chạy xích lô, taxi… là khách hàng thường xuyên của quán, chưa kể nhiều người ghé mua cơm mang về nhà ăn.
Cơm trưa ở đây thường có 2-3 món mặn, 1-2 món canh, mấy món xào, rau sống… đơn giản nhưng rất ngon và rẻ. Một dĩa cơm (cơm thêm và trà đá, chuối tráng miệng không tính tiền) với đĩa lươn xào xả ớt hay xào lăn, tô canh chua lươn bắp chuối rau muống chỉ 20 đồng tiền Việt Nam Cộng hòa (lúc đó chưa đổi tiền, mì gói hai tôm chỉ có 10 đồng một gói).
Những món ngon của quán ngoài món lươn kể trên còn có cá trê chiên chấm nước mắm gừng, khô cá lóc chiên với nước mắm xoài bằm, khổ qua xào trứng hay khổ qua hầm thịt, tép rang nước dừa…, tất nhiên không thể thiếu thịt kho hột vịt, dưa chua hay dưa giá ăn với canh cải xanh thịt bằm, hay canh chua, cá kho tộ… Những món ăn rặt Nam Bộ nhưng quyến rũ khẩu vị của nhiều người.
Bây giờ khu vực này đã thay đổi nhiều, nhà cao tầng mọc lên thay thế những căn nhà phố hay biệt thự, công sở văn phòng và ngân hàng san sát, nhà hàng và quán cà phê dày đặc… Nhiều dân cư mới thay thế dân trong hẻm Hoa Lan, lớp khách cũ cũng không còn lui tới nơi đây vì những chủ quán xưa cũng không còn. Dinh thự trong hẻm từ lâu đã vắng người ra vô.
Sài Gòn có hàng ngàn hẻm nhỏ, từ những khu biệt thự trên con đường lớn hay ngang dọc khu bàn cờ, trong xóm nhà lá trên kênh rạch… Hẻm là một phần của đời sống đô thành Sài Gòn, nơi đây hòa hợp giữa lối sống đô thị và làng quê tứ xứ. Người trong hẻm là quan chức hay bình dân, công chức hay buôn bán, sĩ quan nhà binh hay chạy xích lô… ra vô gặp mặt chào hỏi thân tình, gặp chuyện thì qua lại phụ giúp. Không gian hẻm là “của chung”, ai sử dụng cũng được, miễn là giữ gìn sạch sẽ và đừng gây phiền hà cho người qua lại. Đặc biệt, những quán cơm bình dân trong hẻm vừa ngon vừa rẻ, lại “đậm đà bản sắc” vùng, miền của cộng đồng dân cư ở khu vực đó. Khách sành ăn thường tìm đến quán cơm trong hẻm mà khách lạ đến một lần thì nhớ mãi.
Nhiều người nói chỉ cần một lần bước chân vô những con hẻm của Sài Gòn là có thể cảm nhận được về cuộc sống và con người TP này. Hẻm Hoa Lan là một trong muôn vàn hẻm phố như vậy ở Sài Gòn.
