Theo thông tin từ Bộ Công an, từ năm 2015 đến nay, trên địa bàn cả nước xảy ra 62 vụ cướp liên quan đến các chi nhánh ngân hàng (cơ quan công an đã nhanh chóng điều tra, khám phá, xử lý đối tượng gây án đối với 60/62 vụ, đạt tỉ lệ 97%).
Hầu hết các đối tượng phạm tội lần đầu
Chỉ tính riêng trong năm 2023, đã xảy ra 9 vụ cướp và 24 vụ cướp giật tại tiệm vàng, 17 vụ cướp và 6 vụ cướp giật tại cơ sở kinh doanh dịch vụ tiện ích. Gần đây, tội phạm này gia tăng về số vụ, tính chất ngày càng manh động, liều lĩnh gây bức xúc dư luận.
Phần lớn các đối tượng phạm tội thường nợ nần, quẫn bách về tài chính, thiếu tiền tiêu xài cá nhân, ham mê cờ bạc muốn có một khoản tiền lớn nhưng thất nghiệp hoặc việc làm không ổn định, làm ăn thua lỗ nên nảy sinh ý định phạm tội.
Hầu hết các đối tượng phạm tội lần đầu, một số đối tượng có tiền án, tiền sự, ngáo đá, tham gia các tệ nạn xã hội như cờ bạc, ma túy…
Một số đối tượng có đặc điểm tâm lý lệch chuẩn, suy nghĩ bột phát, thậm chí thiếu ý thức chấp hành pháp luật, sẵn sàng thực hiện hành vi cướp tài sản để thỏa mãn các nhu cầu tiêu xài cá nhân.
Nhân viên và lực lượng bảo vệ thường mất bình tĩnh
Về phía ngân hàng và các cơ sở kinh doanh thường không thực hiện đầy đủ các khuyến cáo về công tác phòng ngừa tội phạm hoặc ít kinh nghiệm, kỹ năng trong nhận biết, xử lý tình huống.
Chưa trang bị đầy đủ hoặc chưa đảm bảo hoạt động các thiết bị kỹ thuật, công cụ hỗ trợ phòng chống tội phạm.
Quầy giao dịch thường gần đường giao thông, chưa ban hành hoặc không thực hiện đầy đủ quy định về việc kiểm tra, phân loại khách hàng trước khi vào khu vực giao dịch, mất cảnh giác, không thực hiện đầy đủ các khuyến cáo về đảm bảo an ninh.
Phương án xử lý tình huống cướp tài sản tại phòng giao dịch, tiệm vàng không có hoặc không diễn tập, lực lượng bảo vệ không đảm bảo sức khỏe và kỹ năng xử lý tình huống, kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ.
Khi bị đối tượng đe dọa, nhân viên và lực lượng bảo vệ thường mất bình tĩnh, hoảng sợ, chưa làm tròn trách nhiệm bảo vệ sự an toàn cho ngân hàng, nhân viên và khách hàng, phản ứng chưa tương xứng với tính chất sự việc.
Thống kê cho thấy có 21 vụ nhân viên bảo vệ không hành động, 9 vụ bảo vệ có hành động bấm chuông báo động hoặc báo ngay Công an (trong đó 3 vụ đối tượng bị lực lượng Công an bắt giữ tại hiện trường)…
Để phòng ngừa, ngăn chặn các vụ cướp ngân hàng, cơ sở kinh doanh, Bộ Công an đề nghị đẩy mạnh các biện pháp phòng ngừa, trước hết các chủ cơ sở kinh doanh chủ động lắp đặt, mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng hệ thống camera, phục vụ công tác đảm bảo an ninh, trật tự, kiểm soát địa bàn.
Các ngân hàng, cơ sở kinh doanh cần tổ chức tập huấn nghiệp vụ, kỹ năng phòng vệ cho nhân viên và lực lượng bảo vệ sử dụng thành thạo công cụ hỗ trợ, kỹ năng phát hiện, đánh giá các tình huống xử lý khi xảy ra để áp dụng các biện pháp phù hợp...
Bộ Công an sẽ tiếp tục chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ, Công an các đơn vị, địa phương chủ động phối hợp tổ chức tuyên truyền, bồi dưỡng kỹ năng phát hiện, xử lý tình huống cho chủ cơ sở, nhân viên, lực lượng bảo vệ...
Nâng cao ý thức cảnh giác, chấp hành pháp luật của người dân trong công tác đấu tranh với tội phạm cướp ngân hàng.
Tăng cường công tác đấu tranh, trấn áp tội phạm, quản lý đối tượng, nhất là các đối tượng “nguy cơ cao” gây án như quẫn bách tài chính, đang nợ nần, làm ăn thua lỗ, vay nặng lãi, thất nghiệp, tham gia tệ nạn xã hội, nghiện ma túy…