Quân đội Ukraine và phe ly khai ở miền Đông ngày 29-10 cho biết họ đã bắt đầu rút khỏi khu vực trọng yếu Zolote, thị trấn trong tỉnh Lugansk thuộc miền Đông Ukraine, theo kênh France 24.
Cuộc rút quân được mong chờ từ lâu này là tiền đề cho các cuộc đối thoại trực tiếp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelenskiy do các nhà lãnh đạo Pháp và Đức làm trung gian.
“Quá trình rút binh sĩ bắt đầu cả hai bên… trong khu vực Zolote-4 thuộc vùng Lugansk” - quân đội Ukraine thông báo trên tài khoản Facebook của họ.
Các giám sát viên thuộc Tổ chức An ninh và Hợp tác ở châu Âu (OSCE) đã xác nhận động thái trên.
Người dân làng Zolote trong tỉnh Lugansk, miền Đông Ukraine. Ảnh: Kyiv Posy
“Hôm nay, các bên vừa nối lại việc rút binh sĩ và vũ khí ở Zolote” - Martin Sajdik, đại diện đặc biệt của OSCE, nói với báo giới.
“Tôi nghĩ chúng ta đã làm rất nhiều để mang lại (hội nghị thượng đỉnh) Normandy” - Tổng thống Ukraine Zelenskiy nói với hãng tin Interfax, nhắc tới tên được đặt cho các cuộc đàm phán do quốc tế làm trung gian.
Các lực lượng đối địch cũng cần rút khỏi làng Petrivske ở vùng Donestsk để hội nghị được tiến hành.
Không đầu hàng
Kể từ khi đắc cử tổng thống Ukraine hồi tháng 5, ông Zelenskiy đã tìm cách làm sống lại một tiến trình hòa bình nhằm chấm dứt cuộc xung đột ly khai kéo dài 5 năm ở miền Đông Ukraine và cướp đi sinh mạng của khoảng 13.000 người.
Tuy nhiên, những nỗ lực này đã bị đình trệ khi lực lượng chính phủ Kiev và phe ly khai ở miền Đông nhiều lần không rút binh sĩ khỏi tiền tuyến do đấu súng lẫn nhau.
Kế hoạch hòa bình của ông Zelenskiy, trong đó có rút binh sĩ, đã vấp phải chỉ trích gay gắt từ một số người ở Kiev, đặc biệt là các cựu binh và những người theo chủ nghĩa dân tộc.
Khoảng 300 người Ukraine hưởng ứng lời kêu gọi của các cựu binh chiến tranh và những người theo chủ nghĩa dân tộc đã kéo đến bên ngoài văn phòng tổng thống để phản đối việc rút quân và hô vang: “Không đầu hàng!”.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy. Ảnh: Ukrinform
Vài tuần qua, một số lời kêu gọi tương tự cũng đã được đưa ra khi hàng ngàn người Ukraine, trong đó có cựu Tổng thống Petro Poroshenko, biểu tình ở thủ đô Kiev và những thành phố khác.
Nhiều tổ chức theo chủ nghĩa dân tộc đã triển khai binh sĩ của riêng họ tới Zolote nhằm ngăn binh sĩ Ukraine rút quân.
Tuần trước, Tổng thống Zelenskiy đã đích thân tới Zolote nhằm thuyết phục những người chỉ trích theo chủ nghĩa dân tộc không cản trở tiến trình hòa bình này.
“Chúng tôi phải tìm cách và làm việc để chấm dứt chiến tranh. Sẽ không đầu hàng trong bất kỳ trường hợp nào… Tôi chắc chắn chúng tôi sẽ thành công và Ukraine sẽ được thống nhất trở lại” - vị tổng thống 41 tuổi nhấn mạnh trong chuyến đi tới Zolote hôm 26-10.
Tình trạng đặc biệt
Ông Vladislav Surkov, trợ lý của Tổng thống Nga Putin, bày tỏ hài lòng về việc rút quân.
“Nếu mọi thứ diễn ra suôn sẻ ở Zolote, các quy trình tương tự ở Petrivske cũng nên được thực hiện ngay lập tức” - ông Surkov nói với hãng tin TASS.
Hôm 29-10, các đối thủ chính trị nhanh chóng chỉ trích ông Zelenskiy.
Ivanna Klympush-Tsintsadze, một nhà lập pháp thuộc đảng ông Poroshenko, gọi việc rút quân là “sự đầu hàng theo điều kiện của Kremlin”.
Một đảng đối lập khác là Golos đã lên án ông Zelenskiy vì phá vỡ cam kết sẽ chỉ rút quân sau khi giao tranh chấm dứt trong vòng bảy ngày, trong khi tiếng súng đã nổ ra trên khắp tiền tuyến hồi cuối tuần.
Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: News.ru
“Việc rút quân mà không đáp ứng các điều kiện ngừng bắn bảy ngày là không thể chấp nhận được. Những hành động như vậy của tổng thống và đội ngũ của ông ấy là một sai lầm” - tuyên bố của đảng Golos cho biết.
Trước thềm diễn ra hội nghị thượng đỉnh giữa ông Putin và ông Zelenskiy, các nhà đàm phán Ukraine, Nga và phe nổi dậy đã nhất trí một lộ trình vạch ra một tình trạng đặc biệt cho các vùng lãnh thổ ly khai nếu họ tiến hành bầu cử tự do và công bằng theo Hiến pháp Ukraine.
Các nhà phê bình cho hay đề xuất này có lợi cho Nga nhưng ông Zelenskiy cam kết sẽ không phản bội các lợi ích của Ukraine.
Mối quan hệ giữa Ukraine và Nga trở nên xấu đi sau cuộc nổi dậy lật đổ chính phủ được điện Kremlin hậu thuẫn vào năm 2014. Moscow sau đó sáp nhập bán đảo Crimea vào lãnh thổ của mình và ủng hộ phe nổi dậy ở miền Đông Ukraine.
| Theo hãng tin UNIAN, điện Kremlin hồi đầu tuần cho biết sự chuẩn bị cho việc rút quân ở Zolote và Petrivske là “một phần quan trọng để chuẩn bị hội nghị thượng đỉnh”. Điện Kremlin nói rằng Nga sẽ trở lại đàm phán về việc tổ chức hội nghị thượng đỉnh bộ tứ Normandy (Ukraine, Nga, Đức và Pháp) chỉ sau khi Tổng thống Ukraine Zelenskiy buộc lực lượng của ông tuân thủ mệnh lệnh của mình rút khỏi Zolote và Petrivske”. Tổng thống Ukraine Zelenskiy trước đó dự đoán rằng hội nghị bộ tứ Normandy sẽ được tổ chức vào tháng 11-2019. Ông cũng cho hay ông đã đưa ra nhiều lựa chọn về ngày dự kiến diễn ra hội nghị thượng đỉnh nhưng phải được Đức, Pháp và Nga đồng ý. |
