Tại hội thảo “Sắp bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì?” do báo Tuổi Trẻ phối hợp cùng các đơn vị tổ chức sáng 8-10, hàng trăm tiểu thương đã có cơ hội bày tỏ tâm tư, trong khi các nhà quản lý lắng nghe và cam kết đồng hành. Lộ trình hỗ trợ khối hộ kinh doanh chuyển đổi đã được cụ thể hóa, khẳng định quyết tâm của Chính phủ trong việc tháo gỡ mọi vướng mắc cho các tiểu thương.
Những trăn trở thực tế được lắng nghe
Bước vào giai đoạn chuyển đổi, các hộ kinh doanh không giấu được sự phấn khởi trước tính công bằng của phương pháp thuế mới, nhưng cũng mang theo nhiều băn khoăn. Đây là những câu hỏi thực tế cần được giải đáp để quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ.
Anh Huỳnh Vũ Bửu Tài, một hộ kinh doanh tại chợ Tân Thành (TP.HCM), chia sẻ rằng việc nộp thuế theo doanh thu thực tế công bằng hơn nhiều so với mức khoán cố định. Tuy nhiên, anh lo ngại về chi phí đầu tư ban đầu cho máy móc, phần mềm và rào cản công nghệ đối với những người lớn tuổi, kinh doanh lâu năm. Nỗi lo lớn nhất của anh là những sai sót không đáng có trong quá trình xuất hóa đơn có thể dẫn đến bị phạt, gây áp lực tâm lý.
Trong khi đó, anh Phương Nam, hộ kinh doanh mặt hàng phụ liệu hoa với hàng trăm sản phẩm, nêu lên một bài toán quản trị phức tạp. Anh phân tích, việc nhập nguyên liệu theo đơn vị tấn nhưng bán ra theo từng túi, từng sản phẩm nhỏ lẻ khiến việc đối chiếu sổ sách đầu vào - đầu ra trở nên rất khó khăn. Thêm vào đó, nhiều mặt hàng tồn kho từ lâu hoặc không có chứng từ đầu vào rõ ràng khiến anh không biết phải kê khai thế nào cho đúng.
Vấn đề hóa đơn cũng là một điểm nóng. Nhiều hộ kinh doanh đặt câu hỏi liệu có thể gộp nhiều giao dịch nhỏ trong ngày để xuất một hóa đơn chung hay không, nhằm giảm chi phí vận hành. Tương tự, chủ hộ kinh doanh Minh Hiếu, bán bánh bao trên cả kênh tại chỗ và sàn thương mại điện tử, băn khoăn rằng doanh thu online đã được sàn khấu trừ và nộp thuế thay thì có cần xuất hóa đơn, kê khai lại lần nữa không.
Chuyên gia Quách Chánh Đại Thanh Tâm, CEO Công ty Tapro đã hệ thống hóa các thách thức thành năm nhóm rào cản của hộ kinh doanh khi chuyển đổi phương pháp tính thuế. Đó là rào cản tâm lý (e ngại thay đổi, sợ kiểm tra), chi phí, hạn chế về kỹ năng quản trị, khó khăn tiếp cận vốn và các chính sách hỗ trợ cần được tăng cường.
Giải pháp đồng bộ, cam kết không để ai bị bỏ lại phía sau
Trước những câu hỏi thẳng thắn từ các hộ kinh doanh, đại diện các cơ quan quản lý nhà nước đã đưa ra câu trả lời và những cam kết mạnh mẽ.
Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính), khẳng định ngành thuế hoàn toàn thấu hiểu và xem đây là những vấn đề cần ưu tiên giải quyết. Về kiến nghị gộp hóa đơn bán lẻ, ông cho biết ngành thuế sẽ ghi nhận và nghiên cứu để có hướng dẫn phù hợp.
Đối với các mặt hàng đặc thù như nông sản, ngành thuế cam kết sẽ khảo sát thực tế để quy định về tỉ lệ hao hụt và chứng từ đầu vào sát với thực tiễn, đảm bảo hộ kinh doanh có lãi mới phải nộp thuế.
“Chúng tôi sẽ đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến quy định để bà con hiểu rõ, hạn chế tối đa sai phạm. Mong bà con yên tâm, mục tiêu không phải là xử phạt”- Ông Mai Sơn chia sẻ.
Bổ sung từ góc độ thị trường, ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP.HCM, xem việc hỗ trợ công nghệ là chìa khóa. Ông khẳng định Sở sẽ tiếp tục làm việc với các ngân hàng, ví điện tử để mang đến các giải pháp thanh toán QR, máy POS với chi phí phải chăng, thậm chí miễn phí, giải quyết bài toán chi phí ban đầu. Ông nhấn mạnh rằng trong bối cảnh kinh tế số, việc thích ứng là tất yếu và cơ quan quản lý sẽ luôn đồng hành để không hộ kinh doanh nào bị tụt lại.
Ở tầm vĩ mô, GS.TS Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, khẳng định đây là một cuộc đầu tư của Nhà nước cho tương lai. Mục tiêu cuối cùng là xây dựng một lực lượng hộ kinh doanh lớn mạnh, chuyên nghiệp. Ông cho rằng những khó khăn về sổ sách mà anh Phương Nam gặp phải sẽ được giải quyết khi các phần mềm quản lý bán hàng thông minh được áp dụng rộng rãi.
GS.TS Hoàng Văn Cường cũng đề xuất Nhà nước nên có chính sách trợ giá cho các phần mềm này và nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế để khuyến khích các hộ kinh doanh phát triển. Trong dự thảo luật mới, nhà nước dự kiến dành 0,1% tổng thu ngân sách từ thuế để hỗ trợ quá trình chuyển đổi số. Về ngưỡng chịu thuế, dự thảo luật quy định ngưỡng nộp thuế theo diện kê khai là 200 triệu đồng lợi nhuận/năm. Ông Cường đề xuất nâng ngưỡng này lên khoảng 260 triệu đồng lợi nhuận/năm để phù hợp hơn với bối cảnh hiện nay.
