- Thưa Bộ trưởng, bên lề Hội nghị ADMM-8, Bộ trưởng đã có cuộc gặp song phương với người đồng cấp Trung Quốc. Bộ trưởng có thể cho biết nội dung cuộc gặp này?

*Bộ trưởng Quốc phòng, Đại tướng Phùng Quang Thanh: Chiều 19/5 tại thủ đô Nay Pyi Taw của Myanmar, tôi đã có cuộc gặp song phương với Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, Thượng tướng Thường Vạn Toàn. Tại cuộc gặp này, hai bên đã trao đổi một số vấn đề, đặc biệt là việc hợp tác quốc phòng giữa hai nước vốn đang phát triển tốt đẹp. 

Rất đáng tiếc là hiện nay lại xảy ra việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou 981) trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, gây ra lo ngại đối với khu vực cũng như gây bức xúc trong dư luận nhân dân Việt Nam. Tôi đã trao đổi thẳng thắn với các bạn Trung Quốc rằng quan điểm của Việt Nam là đấu tranh bảo vệ chủ quyền bằng biện pháp hòa bình, tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS) và Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) nhằm duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải, hàng không ở Biển Đông. 

Tôi cũng trao đổi với phía Trung Quốc rằng Việt Nam chỉ dùng các tàu chấp pháp của lực lượng Cảnh sát biển và Kiểm ngư, phối hợp với tàu cá của ngư dân hoạt động tại khu vực này để bảo vệ chủ quyền. Việt Nam không sử dụng lực lượng chiến đấu như máy bay, tàu tên lửa, tàu pháo, lực lượng đặc công người nhái để phá hủy giàn khoan của Trung Quốc.

Do vậy, tôi đề nghị phía Trung Quốc hết sức kiềm chế, không sử dụng tàu pháo, tàu tên lửa, máy bay, không nên đâm va và phun vòi rồng vào các tàu làm nhiệm vụ của Việt Nam gây hư hỏng tàu và thương vong cho các kiểm ngư viên, tạo bức xúc trong dư luận, làm tổn thương tình cảm hữu nghị của nhân dân hai nước. 

Tôi cũng nói rõ với phía Trung Quốc rằng Việt Nam bảo vệ chủ quyền lãnh thổ nhưng cũng bảo vệ môi trường hòa bình, ổn định về chính trị và xã hội trong nước, tiếp tục đoàn kết hữu nghị với Trung Quốc theo tinh thần đối tác hợp tác chiến lược toàn diện để phát triển kinh tế-xã hội. 

Tôi bày tỏ mong muốn hai bên cùng kiềm chế trên thực địa, tích cực tham mưu với lãnh đạo Đảng, Nhà nước để xử lý vụ việc ổn thỏa, nhằm sớm ổn định lại tình hình.

- Phía Trung Quốc đã ghi nhận như thế nào về ý kiến của Việt Nam thưa Bộ trưởng?

*Bộ trưởng Quốc phòng, Đại tướng Phùng Quang Thanh: Phía Trung Quốc vẫn có những quan điểm khác biệt. Trung Quốc cho rằng giàn khoan Hải Dương-981 được hạ đặt trong vùng biển Trung Quốc và cho rằng Việt Nam ngăn cản. Nhưng tôi cũng nói ngay đó là vùng biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam chiểu theo UNCLOS, đề nghị Trung Quốc không nên đơn phương hành động mà phải bàn bạc, giải quyết với Việt Nam. 

Hai nước đang có một cơ chế quan trọng là đàm phán giải quyết các vấn đề hợp tác trên biển. Tôi cũng đề nghị phía Trung Quốc sớm rút giàn khoan ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, đưa vùng biển này trở lại bình thường để ngư dân yên ổn làm ăn./.